لوله برق چیست؟ و مراحل لوله کشی برق
یکی از مهم ترین مراحل در روند ساخت و تکمیل ساختمان مراحل برقکاری می باشد زیرا در صورت بروز هرگونه مشکل در نحوه انجام این مرحله با خسارات مالی و جانی روبه رو خواهیم شد اما استفاده از تجهیزات و اتصالات برق سبب افزایش ایمنی و سرعت در انجام برقکاری شده است یکی از مهم ترین این تجهیزات در تاسیسات الکتریکی؛ لوله برق می باشد که استفاده از آن با توجه به مرتب نمودن ساختار سیمکشی و بالابردن امنیت جانی ساکنین امری اجتناب ناپذیر است. در ادامه مطلب همراه پورتال جامع مهندسین ایران باشید.
لوله برق چیست؟
لوله برق همانطور که از نام آن مشخص است محلی برای گذر کابل های برق می باشد که در نقشه ابتدایی ساختمان محل عبور آنها مشخص گردیده است، و در مرحله ساخت لوله ها در درون دیوار ها و کف ساختمان قرار گرفته و تمامی کابل ها توسط فنر درون آن ها قرار داده می شوند.
انواع لوله برق
- لوله برق کاندوئیت فلزی
- لوله برق pvc
- لوله برق گالوانیزه سرد
- لوله برق گالوانیزه گرم
- لوله برق پلی آمید یا پلیکا
- لوله برق پلی آتیلن
- لوله برق خرطومی پی وی سی
- لوله برق خرطومی پلی آمید
- لوله برق خرطومی فلزی
لوله برق کاندوئیت فلزی
لوله برق کاندوئیت فلزی از جنس آهن می باشد و به دلیل مقاومت بالا در برابر خم شدگی و له شدن از آن در فضاهایی استفاده می گردد که در معرض ضرب خوردگی می باشد. همچنین این لوله های از سیم در برابر رطوبت محافظت می کند و جهت استفاده در زیر آب نیز از نوع ضد آب آن استفاده نمود. لوله برق کاندوئیت فلزی به دلیل جنس آن، عایق مناسبی نمی باشد.
لوله برق پلی آمید
لوله برق پلی آمید همانطور که از اسم آن مشخص است از جنس پلی آمید ساخته شده است و در عین حال که در برابر ضربه و فشار مقاوم است، انعطاف پذیر نیز باشد که در نتیجه کار کردن با آن آسان باشد. قیمت لوله برق پلی آمید بسیار مناسب و مقرون به صرفه می باشد. و به دلیل اشتعال پذیر بودن آن باید در مکان هایی استفاده گردد که خطر آتش سوزی وجود نداشته باشد.
لوله برق PVC
لوله برق پی وی سی (PVC) که از جنس پلاستیک فشرده ساخته شده است و در برابر فشار و ضرب دیدگی بسیار مقاوم بوده و مهمترین مزیت لوله برق PVC غیر اشتعال بودن آنها می باشد و به دلیل انعطاف پذیری بالا، وزن پایین، طول عمر بالا، قیمت مناسب، نصب آسان و همچنین عایق بودن آن برای استفاده در صنعت ساختمان سازی مناسب می باشد، و این ویژگی ها باعث کاربرد بالای آن شده است.
لوله برق گالوانیزه سرد
لوله برق گالوانیزه سرد یکی از انواع لوله برق فلزی می باشد که در مکان های سرپوشیده استفاده می گردد.
لوله برق گالوانیزه گرم
لوله برق گالوانیزه گرم یکی از انواع لوله گالوانیزه بوده و به دلیل آنکه آبکاری می باشد از آن می توان در مکان های سرباز و فضاهای باز استفاده کرد.
لوله برق پلی اتیلن
لوله برق پلی اتیلن که از جنس پلاستیک نرم ساخته شده است و موجب گردیده تا انعطاف خوبی داشته باشد، این نوع لوله به دلیل مقاومت بالا در کابل کشی زیر زمین کاربرد دارد و معمولا از آن برای کابل های مخابراتی و کابل های فیبر نوری استفاده می گردد.
لوله برق خرطومی
یکی از انواع لوله های مورد استفاده در سیم کشی، لوله برق خرطومی می باشد که به دلیل سیقلی بودن و شکل خرطومی آن و اینکه عایق مناسبی برای سیم های برق می باشد در سیم کشی ساختمان ها از آن استفاده می گردد. لوله های برق خرطومی در انواع زیر می باشد.
لوله برق خرطومی ساده
این لوله برای محافظت از سیم، در سیم کشی روی دیوار ها استفاده می گردد.
لوله برق خرطومی پی وی سی
لوله برق pvc در از نظر شکل ظاهر شبیه به لوله خرطومی ساده بوده و دارای مقاومت بالاتر در برابر ضربه و آتش و حرارت می باشد.
لوله برق خرطومی فلزی
لوله برق خرطومی فلزی مقاومت بیشتر نسبت به لوله برق خرطومی ساده دارد و جنس آن از فلز با روکش می باشد که از آن در فضاهای کارگاهی و صنعتی استفاده می گردد.
اتصالات مورد استفاده در لوله برق
- بوش: جهت طولانی تر نمودن مسیر لوله برق یا تابلو فیوز و غیره استفاده می شود.
- تبدیل: اگر بخواهیم از یک جعبه تقسیم، از آن انشعاب با خروجی هایی با لوله قطر کم بگیریم از تبدیل استفاده می کنیم.
- زانو: جهت خم کردن لوله برق
- جعبه تقسیم گرد: برای اتصال چند لوله برق
- بست: این تجهیز در اتصال لوله برق های روکار استفاده می شود.
نصب تجهیزات برقی
- نصب تابلوی برق موتورخانه ( تجهیزات داخل تابلو برق براساس نیازهای موتور خانه انتخاب و توسط تابلو ساز ساخته می شود).
- نصب پایه سینی برق روی دیوار و فیکس کردن سینی برق روی آن.
- نصب لوله زیر سینی برق و از آن جا روی الکتروموتورها و ترموستات ها و مصرف کننده های دیگر.
- کابل کشی از تابلو برق روی سینی برق و داخل لوله از آن جا سر الکتروموتورها و ترموستات ها و مصرف کننده ها.
- وایرشو زدن و شماره زدن سر سیم ها و بستن آن روی تخته کلم الکتروموتورها و ترموستات ها و مصرف کننده ها و از آن جا به ترمینال زیر تابلو برق.
موارد مهم در لوله کشی ساختمان
- در صورت استفاده از لوله برق در محیط ها مرطوب همچون شما کشور به صورت روکار باید به فاصله لوله با سطح مجاور آن و فواصل نصب بست ها توجه فرمایید.
- تعداد خم های بکار رفته در مسیر لوله برق محدود بوده و نباید از ۴ عدد بیش تر باشد.
- استفاده از لوله برق فقط برای کابل های مربوط به یک مدار مجاز است.
- لوله برق ها از تابلو برق منشاء گرفته و می بایست در انتهای مسیر به پریز یا جعبه تقسیم ختم شود.
- هرگز از لوله برق به صورت مورب استفاده ننمایید.
- حداقل عمق قرار گیری لوله برق در دیوار باید ۱۵ میلیمتر و در کف ۳ سانتی متر می باشد.
مزایای لوله برق ساختمان
- استفاده از لوله های برق به صورت توکار موجب زیبایی فضای مربوطه می شود.
- استفاده از لوله برق سبب کاهش بروز خطراتی همچون آتش سوزی می شود.
- مقرون به صرفه بوده و سبب کاهش هزینه های ساخت می گردد.
- سبب حفاظت از کابل ها در برابر پوسیدگی
- سبب کاهش خطر برق گرفتگی
لوله کشی برق ساختمان
سیم کشی برق ساختمان معمولاً به دو صورت کلی توکار و روکار انجام می شود. در سیم کشی توکار هم می توان از سیم های مخصوص و مجهز به چند لایه عایق، به طور مستقیم در زیر گچ استفاده کرد (سیم های زیر گچی ) و هم می توان لوله های خرطومی و PVC مخصوصی را در زیر گچ کار گذاشت و به کمک فنر مخصوص سیم کشی، سیم های برق را درون آن ها کار گذاشت. در سیم کشی روکار نیز می توان سیم ها را بطور مستقیم و همچنین از داخل لوله عبور داد و با بست های مخصوص مهار کرد.
اصول لوله کشی ساختمان
١- لوله کشی توکار باید به صورت افقی و عمودی اجرا شود و کشیدن لوله به صورت مورب مجاز نیست. همچنین در این لوله کشی زانویی و سه راهی به کار نمی رود. همیشه سیم های مربوط به یک مدار باید در یک لوله کشیده شوند.
۲- کلیه لوله کشی های برق باید از تابلوی برق مربوطه شروع و به جعبه تقسیم یا جعبه کلید یا پریز ختم شود. تعداد خم ها نیز در فاصله دو اتصال مکانیکی مثلاً در فاصله دو جعبه تقسیم نباید از ۴ عدد بیشتر شود.
٣- حداقل فاصله بین لوله های برق و لوله های سایر تأسیسات مانند آب، گاز و بخار باید ۱۵ سانتیمتر باشد و فاصله بالاترین لوله از سقف باید ۳۰ سانتیمتر باشد.
۴- لوله های توکار باید حداقل ۱۵ میلیمتر زیر سطح تمام شده دیوار یا سقف نصب شوند و در مواردی که این لوله ها در کف نصب شوند، حداقل فاصله لوله ها تا سطح تمام شده باید ۳ سانتیمتر باشد.
۵- لوله کشی رو کار در مکان های مرطوب باید به نحوی انجام شود که بین لوله و سطح اتکا (دیوار) حداقل ۶ میلیمتر فاصله وجود داشته باشد. همچنین در این لوله کشی محل و فاصله بست های نگهدارنده باید بدقت تعیین شود. فاصله بست ها نباید از ۴۰ سانتیمتر کمتر و از ۱۰۰ سانتیمتر بیشتر باشد.
مراحل لوله کشی برق ساختمان
مراحل لوله کشی برق ساختمان داخل کار در سه بخش انجام می شود. در مرحله اول در هنگام ساخت ساختمان انجام می شود. مرحله دو بعد از کف کاری، کاشی کار و سفید کاری دیوارها و مرحلۀ سوم بعد از نقاشی و تمام کردن کف تکمیل می شود. در ادامه جزئیات مراحل لوله کشی برق ساختمان را بررسی می کنیم.
مرحله اول
- کشیدن نقشه ساختمانی شامل سیستم های روشنائی و صوتی – سوکت های برق – تلفن – آنتن مرکزی –آیفون – فن کویل ها – اطفاء حریق – برق اضطراری و موتور خانه.
- اجرای نقشه روی کار
- تراز کردن کل قوطی کلیدها و کشیدن خط تراز با چک لاین
- شیار زدن مسیر لوله ها با شابلون و دستگاه شیارزن
- کندن قوطی کلیدها با دستگاه
- سوراخ کردن روشنائی سقفی توسط دستگاه (در مورد سقف کاذب، روی سقف ساپورت خورده و روی آن لوله فیکس می شود).
- نصب قوطی کلید روی دیوار توسط شابلون و تراز کردن دقیق آن ها.
- جوشکاری و ساپورت زدن برای فیکس کردن لوله پولیکاهایی که برای ورودی و خروجی لوله هایی که داخل جعبه فیوز آورده می شود.
- جوشکاری و ساپورت زدن برای فیکس کردن لوله پولیکاهایی که برای ورودی و خروجی لوله هایی که داخل جعبه آنتن و تلفن آورده می شود.
- اجرای لوله پولیکا گذاری توسط حرارت و خم کاری توسط مشعل و فنر و آب بندی آن توسط چسب پولیکا.
- جوشکاری و ساخت ساپورت برای سینی برق بر روی داکت مشخص شده از روی نقشه (این سینی برق ها برای ورود کابل های برق تلفن آنتن ماهواره و … نیازهای ساختمان به طور مجزا داخل داکتهای ساختمان فیکس و وارد باکس های مورد نیاز خود می شود).
- پوشش کامل روی لوله پولیکا هایی که در کف ساختمان کار شده است.
- نصب جعبه فیوز و تراز کردن آن در جاهای مشخص توسط نقشه.
- نصب جعبه آنتن و ماهواره و تلفن و تراز کردن آن در جاهای مشخص توسط نقشه.
- تأمین ارتینگ (اتصال زمین) ساختمان (نصب پلیت و سیم مسی و زغال و نمک و یا بنتونیت برای راه اندازی چاه ارت و از آن جا به سینی برق و به مصرف کننده ها) لوله فولادی گذاری در شرایطی که نقشه تعیین کرده است (در پارکینگ های ادارات داخل روشنائی آسانسور و روشنائی موتور خانه).
مرحله دوم
- تمیز کردن قوطی کلیدها و بریدن لوله های اضافی روی کار.
- سیم گذاری داخل لوله پولیکا (رنگ سیم ها و قطر سیم ها و جنس سیم ها از روی استاندارد انتخاب می شود).
- انداختن کابل شیلددار برای بلندگوها و از آن جا به ولوم های همان اتاق، سپس به فیش های پشت آمپلی فایرها.
- کابل کشی برق از داخل جعبه فیوز و رد کردن داخل سینی برق و بست زدن و از آن جا به زیر کنتور (در صورت داشتن دیزل ژنراتور این کابل ها داخل موتور خانه و وارد تابلو های مخصوص خودش می شود).
- کابل کشی تلفن – آنتن ماهواره و آیفون از تابلوهای مخصوص خودش و رد کردن داخل سینی مخصوص خودش و بست زدن کابل ها و از آن جا به باکس های مخصوص خودشان.
- اتصالات سر سیم ها در داخل قوطی کلید جعبه فیوزها – روشنائی ها – توکارها – و جعبه آنتن –ماهواره – تلفن – اطفاء حریق – UPS (نصب دستگاه های تغذیه UPS به شرکت های مسئول مرتبط می شود).
- قلع اندود کردن کل اتصالات و سر سیم ها توسط حوضچه قلع.
- عایق کاری اتصالات توسط وارنیش حرارتی (جایگزین لنت برق).
- اجرای کابل کشی مربوط به بیرون ساختمان نصب نور افکن ها در نما.
مرحله سوم
- بستن کلید و پریز و تراز کردن آن ها.
- بستن ترمینال روی سر سیم ها.
- نصب دتکتور های دود و شستی آن ها روی جاهای تعیین شده.
- نصب فیوزها داخل جعبه فیوز و وایرشو زدن سرسیم ها و فیوز بندی آن ها.
- نصب آیفون تصویری بستن سوکت ها و شستی های مربوط به آن.
- نصب آنتن مرکزی و سوئچینگ های مربوط به آن.
- نصب سوئچینگ های ماهواره (نصب و راه اندازی ماهواره بر عهده شرکت های مربوطه است)
- نصب چشم لایتینگ در راه پله و پارکینگ ها.
- نصب چشم لایتینگ در سرویس ها برای هود مرکزی ( این چشم ها پس از عمل کردن به کنتاکتور و سپس کنتاکتور به سانتیفوژ فرمان داده و باعث تهویه سرویس ها می شود).
- نصب نور مخفی های داخل سقف کاذب و کفی های روی سرامیک.
