موتورهای جستجو چگونه کار می کنند؟

این موتورهای جستجو هستند که موفقیت وبسایت و کسب و کار اینترنتی شما را تضمین می‌کنند. اگر در صفحات نتایج رتبه بالایی ندارید و دیده نمی‌شوید، مسلما ترافیک وبسایت شما پایین است. و ترافیک پایین به معنی سود کمتر است. با فهمیدن نحوه عملکرد موتورهای جستجو، قادر خواهید بود تا وبسایت خود را بهبود بخشیده و در فضای اینترنت خود را مطرح کنید. به یاد داشته باشید که اصل اول موفقیت در هر کسب و کاری، شناخت بستری است که در آن فعالیت می‌کنید. پس پورتال جامع مهندسین ایران با درک اهمیت این موضوع، مقاله پیش رو را برای شما عزیزان تدارک دیده تا بعد از خواندن آن، متوجه فرصت‌هایی شوید که برای پیشرفت کسب و کارتان بسیار اثربخش خواهند بود.

موتور جستجو چیست؟

قبل از اینکه به چگونگی عملکرد موتورهای جستجو بپردازیم، در وهله اول باید بدانیم که اصلا موتور جستجو چیست و چگونه بوجود آمده است. موتور جستجو اساسا هر برنامه کامپیوتری است که برای پیدا کردن اطلاعاتی مشخص در هر پلتفرمی استفاده می‌شود. از نوار جستجوی موجود در لیست مخاطبین تلفن همراهتان گرفته تا شبکه‌ای از کامپیوترهای بهم پیوسته به نام اینترنت. اما امروزه وقتی افراد درباره موتور‌های جستجو صحبت می‌کنند، معمولا اشاره به موتورهای جستجوی وب دارند.
موتورهای جستجو درحقیقت، ماشین‌های پاسخ‌دهی هستند. موتور جستجو یک سیستم نرم‌افزاری است که وظیفه اصلی آن پیدا کردن محتوا (اعم از محتوای متنی، صوتی، عکس، ویدئو و هر فایل دیگری) در شبکه جهانی وب (WWW) است؛ محتوایی که بیشترین مطابقت را با کوئری شما داشته باشد. (کوئری همان عبارتی است که کاربر جستجو می‌کند)
یک موتور جستجو از دو بخش اصلی تشکیل شده است: پایگاه داده اطلاعات و الگوریتم‌ها.

موتورهای جستجو چگونه کار می کنند؟

موتورهای جستجو برای تحلیل محتوای وب و سرویس دهی مناسب به کاربران خود سه وظیفه اصلی دارند که عبارتند از :

• Crawling – خزش در محتوای سایت ها
• Indexing – تهیه یک نسخه و تحلیل محتوای آن
• Results – نمایش نتایج مناسب براساس محتوای ایندکس شده

موتورهای جستجو چطور محتوای صفحات را بررسی میکنند؟

در این بخش نگاهی دقیقتر به موتورهای جستجو و عملکردها آن در سطح وب خواهیم داشت.

Crawling چیست؟

گوگل برای دسترسی به محتوای سایت ربات های نرم افزاری طراحی کرده است که آنها همانند یک کاربر وارد سایت شما شده و با خزش (crawl) در آن تلاش میکنند محتوای صفحه را دریافت کنند. در این فرآیند همه ی بخش ها شامل محتوا، عنوان، تصاویر، لینک و هرچیزی که دسترسی به آن برای ربات گوگل ممکن باشد بررسی خواهد شد.

ربات ها هنگام بررسی یک صفحه احتمالا با لینک به صفحات دیگر مواجه میشوند، اگر این لینک نوفالو نشده باشد ربات وارد آن صفحه نیز شده و به همین شکل مسیر خود را در وب ادامه میدهد. یکی از دلایل اهمیت بالای بک لینک در سئو نیز همین رفتار ربات ها برای شناسایی و ایندکس صفحات جدید است. ربات های گوگل معمولا در بازه های زمانی مختلف (متغیر برای هر صفحه) دوباره به همان صفحات رجوع کرده و تغییرات آن را بررسی میکنند.

ربات های گوگل از پروتکل های مشخصی برای بررسی صفحات وب استفاده میکنند و اگر دوست داشته باشید صفحه ای از سایت شما توسط گوگل بررسی نشده و در نتایج گوگل نمایش داده نشود میتوانید از طریق فایل robots.txt این کار را انجام دهید.

Index گوگل چیست؟

زمانی که بررسی یک صفحه توسط ربات تمام شد فرآیند ایندکس کردن آغاز میشود. تصور کنید که وب یک کتابخانه بسیار بزرگ است و گوگل تلاش میکند یک فهرست کامل از کتاب های موجود، موضوع هرکدام و محتویات آنها تهیه کند. زمان ایندکس شدن یک صفحه توسط گوگل همیشه به یک اندازه نیست و فاکتورهای مختلفی بر آن تاثیرگذار است.

هر بار که ربات گوگل به صفحه شما مراجعه کند اگر متوجه تغییراتی در آن صفحه؛ شامل تغییر محتوا یا اضافه شدن محتوا شود مجدد فرآیند ایندکس کردن گوگل برای آن صفحه انجام میشود.

تهیه لیست نتایج جستجو برای کاربر

نتایج جستجو هم برای کاربران و هم برای صاحبان وبسایت اهمیت زیادی دارد. زمانیکه بعنوان یک کاربر عبارت مورد نظر خود را در گوگل جستجو میکنید، گوگل از میان صفحاتی که پیش از آن ایندکس کرده است نتایج مرتبط با جستجوی شما را پیشنهاد میدهد. این فرآیند بسیار پیچیده است زیرا از میان صدها میلیون وبسایت و شاید میلیاردها صفحه موجود در وب باید نتایج مورد نظر شما را شناسایی کرده و نمایش دهد.

برای اینکار الگوریتم های متنوعی نوشته شده است و گوگل همواره در حال ارتقا و بهینه کردن این الگوریتم هاست. هرگز فرآیند بررسی صفحات و رتبه بندی توسط گوگل اعلام نشده و نخواهد شد ولی براساس مشاهدات وبمستران و آموزش هایی که توسط خود گوگل منتشر میشود چندین فاکتور تاثیرگذار براین رتبه بندی شناسایی شده اند. گوگل اعلام کرده که برای رتبه بندی صفحات بیش از ۲۰۰ فاکتور را در نظر میگیرد.

در اینجا به تعدادی از مهمترین فاکتورهای مورد نظر گوگل اشاره میکنیم:

• میزان به روزرسانی سایت و نرخ تولید محتوا
• حجم صفحات سایت و سرعت بارگذاری
• میزان اعتبار و ارتباط موضوعی بک لینک های سایت
• حجم محتوای صفحه و ارتباط موضوعی محتوای همه صفحات سایت
• نحوه استفاده از کلمات کلیدی در متن، عنوان، تصاویر و لینک ها
• نوع نگراش محتوا و غلط های املایی
• ساختار لینک سازی داخلی سایت
• طراحی ریسپانسیو سایت و نمایش صحیح در موبایل و تبلت
• اعتبار دامنه
• فعالیت در شبکه های اجتماعی
• رفتار کاربران، ارسال دیدگاه و امتیازدهی در صفحه
• تجربه کاربری و میزان رضایت کاربران (User Experience)
• ضریب خروج (Bounce rate) از سایت و نرخ کلیک در نتایج گوگل (CTR)

همانطور که در مقاله پیشین صحبت کردیم میتوان فاکتورهای تاثیر گذار در سئو را به دو دسته اصلی سئو داخلی و بیرونی یا همان On-page و Off-page تقسیم نمود. که هر یک از این دو بخش در مقالات آینده به صورت کامل بررسی خواهند شد.

تاثیر رفتار کاربران بر نتایج جستجو

اولین نکته ای که باید در سئو بیاموزیم آن است که همزمان به کاربر و سئو اهمیت دهیم و تعادل درستی میان این دو برقرار کنیم. شما تمام تمرکز و انرژی خود را بر روی موفقیت در سئو قرار میدهید ولی کاربرانی که وارد سایت شما میشوند از صفحه ای که مشاهده میکنند رضایت نخواهند داشت. رفتار کاربران در این شرایط میتواند بر سئو شما تاثیر منفی داشته و شما جایگاه خود را به مرور زمان از دست بدهید. اطلاعات بیشتر در این زمینه را میتوانید در مقاله تاثیر رفتار کاربران بر سئو مطالعه نمایید.

تصور کنید که کاربران به دنبال دستور پخت پیتزا باشد و این عبارت را در گوگل جستجو کند، گوگل سایت شما در نتایج خود نمایش داده و کاربر هم شما را انتخاب میکند. ولی بعد از ورود به سایت شما به هردلیل (مثلا نبود محتوای مناسب، سرعت پایین صفحه، طراحی نامناسب، فونت بد، عدم نمایش صحیح در موبایل) به سرعت از آن خارج شده و دوباره به نتایج جستجو باز میگردد. این رفتار کاربر توسط گوگل قابل درک بوده و به او نشان میدهد که کاربر از سایت شما راضی نبوده است.

عدم رضایت کاربران از یک صفحه اگر چندین بار تکرار شود میتواند موجب از دست رفتن جایگاه شما در نتایج گوگل شود. نقطه مقابل این داستان زمانی است که کاربر شما را در رتبه های پایین تر پیدا میکند و به سایت شما وارد میشود اما از محتوای آن رضایت کافی داشته و دیگر این عبارت را در گوگل جستجو نمیکند. حتی ممکن است کاربر با اشتراک گذاری محتوای شما یا ارسال دیدگاه سطح بالاتری از میزان رضایت خود را به شما و گوگل نمایش دهد. در این شرایط شما به سرعت رشد کرده و جایگاه بهتری در نتایج گوگل کسب میکنید.

مسیر حرکت کاربران در نتایج جستجو و سایت ها میتواند متنوع باشد ولی رایج ترین روش ممکن به شرح زیر است:

1. کاربر ابتدا برای دریافت اطلاعات، محصول و یا پاسخ یک پرسش به گوگل مراجعه میکند
2. عبارت مورد نظر خود را در گوگل جستجو میکند
3. اولین نتایج ارایه شده توسط گوگل را مشاهده و بررسی میکند.
4. یک یا چند گزینه در لیست را انتخاب میکند.
5. محتوای صفحات بازشده را بررسی کرده و به دنبال پاسخ خود میگردد.
6. در صورت عدم دریافت پاسخ به گوگل بازگشته و نتایج بعدی را بررسی میکند یا عبارت دیگری را جستجو میکند.

این فرآیند به صورت یک چرخه اتفاق می افتد تا کاربر به پاسخ مورد نظر خود برسد. این رفتار به صورت کامل توسط گوگل رصد شده و در این میان برخی سایت ها با بهبود جایگاه و برخی با افت جایگاه مواجه میشوند.