معرفی رشته مهندسی مواد
رشته مهندسی مواد و متالورژی یکی از این رشته‌های مهندسی که در این مطلب به معرفی آن می‌پردازیم. رشته‌های مهندسی و به خصوص رشته‌های زیرگروه 1 ریاضی جزو رشته‌های پردرآمد و محبوب ریاضی هستند. رشته مهندسی مواد رابطه بین ساختار و خواص مواد را بررسی می‌کند.
به راحتی میتوان گفت رشته مهندسی مواد یکی از اصلی‌ترین رشته‌های مهندسی است، زیرا دیگر رشته‌ها بدون مهندسی مواد کارایی ندارند. در این مطلب به معرفی رشته مهندسی مواد میپردازد و اطلاعات کاملی در مورد این رشته در اختیار داوطلبان عزیز قرار می‌دهیم. پس در ادامه مطلب برای آشنایی بیشتر همراه پورتال جامع مهندسین ایران باشید.
فهرست مطالب
معرفی رشته مهندسی مواد
رشته مهندسی مواد در مقطع کارشناسی دارای دو شاخه متالورژی و سرامیک است.
شاخه متالورژی
تصور کنید که در حال رانندگی در یکی از بزرگراه‌ها هستید که ناگهان کامیونی با خودروی شما برخورد می‌کند و خسارت سنگینی بر آن وارد می‌سازد.
چنین برخوردی در حال حاضر علاوه بر صرف هزینه‌ای قابل توجه و نیاز به زمانی نسبتاً طولانی برای تعمیر، از ارزش خودروی شما خواهد کاست اما اگر بدنه خودرو به طور کامل از جنس آلیاژ “Tini” ساخته شده باشد، حداقل برای صافکاری مشکلی نخواهید داشت چون کافی است که بدنه خودرو را تا حد معینی حرارت بدهید تا بدنه تصادفی به سرعت تغییر شکل یابد و شکل اولیه خود را پیدا کند.
البته در حال حاضر این یک خیال پردازی علمی است، اما با پیشرفت روز افزون علم متالورژی به زودی موانع تکنولوژیکی در راه تولید و کاربرد این آلیاژها برطرف می‌شود و مقدار زیادی از این مواد در شکل‌های گوناگون تولید خواهد شد.متالورژی به عنوان یک علم، دانش نسبتاً جوانی است که تنها صد سال از عمر آن می‌گذرد و با کشف روشهای جدید استخراج و تصفیه فلزات، شناسایی مشخصات ساختاری و فیزیکی مواد، فنون جدید شکل دادن و تولید فلزات، متولد شده است.
علمی که به دو بخش کلی متالورژی استخراجی و صنعتی تقسیم می‌شود که البته هر دو بخش مذکور در دانشگاه‌های کشور ما نیز به عنوان دو گرایش از رشته مهندس مواد شاخه متالورژی ارائه می‌گردد.
گرایش متالورژی استخراجی
متالورژی استخراجی شامل جداکردن فلزات از سنگ معدن و تصفیه آنها (تولید فلزات)، شناخت انواع کوره‌ها، سوخت‌ها و فعل و انفعالات شیمیایی می‌شود. به عنوان مثال آنچه در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان تا مرحله تهیه شمش آهن خام (چدن) انجام می‌شود، عمدتاً مربوط به متالورژی استخراجی است.
درس های رشته مهندسی مواد
دانشگاه هایی که رشته مهندسی مواد
شرایط کاری
فارغ‌التحصيلان دوره کارشناسي مهندسی متالورژی و مواد در گرايشهاي مختلف با مهارتهای خود در زمينه‌های زير کارآييی خواهند داشت
- تخصص کافی در گرايش مربوطه
- شناخت فرآيندها و آشنايی با خواص مواد و روشهای توليد
- تجزيه و تحليل فرآيندها و ارزيابی آنها به منظور استفاده بهينه از سيستم‌ها
- آشنايی با اصول علمی و تکنولوژی های مبتنی بر آنها در زمينه‌هاي مربوطه
- توانايی انجام پروژه‌های صنعتی و تحقيقاتی (کاربردی) در حد متعارف
- توانايی و راهبری سيستم‌های توليد مواد و ساخت قطعات و رفع مسايل و مشکلات معمولی آنها
وظایف مهندس مواد
کسی که در رشته مهندسی مواد ادامه تحصیل می شود وظیفه دارد که رفتارهای مواد و در شرایط متفاوت بررسی کند و به پیشرفت تکنولوژی و صنعت کمک کند. از جمله کارهایی که مهندس مواد باید انجام دهد میتواند پلاستیک های تقویت شده فیبر کربنی که در جهت قوی‌تر کردن آنها می باشد اشاره کرد. یکی دیگر از موارد کاربرد مهندسی مواد ایجاد تجهیزات ورزشی سبک‌تر و پلیمر های خاص و تولید سرامیک و ایمپلنت های دندانپزشکی است.
- تعیین عملکرد مواد و طریقه فاسد شدن و از بین رفتن آنها
- تحقیق روی خاصیت مواد و راه های جدیدی جهت ترکیب آنها
- آزمایش مواد تحت شرایط متفاوت
- تحلیل داده های حاصل از آزمایش ها با استفاده از نرم افزارهای مدلسازی کامپیوتر
- تولید نمونه های اولیه محصولات جدید
- طراحی فرآیند تولید محصولات با مواد جدید
- بررسی علت شکست های ساختاری و جزئی
- نظارت بر تکنسین ها
مهندسی مواد تحصیل می کنند باید از روش های کم خطر و بی خطر برای بررسی مواد استفاده کننده گرما و خوردگی هدایت توان و قدرت. این رشته در مقطع کارشناسی دو شاخه متالوژی و سرامیک را دارد.
توانایی‌های لازم
برای موفقیت در این علم باید در زمینه علم شیمی و فیزیک هم قوی بود. چون این رشته به بررسی خواص مواد میپردازد بدون آشنایی با این دو علم لنگ میزند. همچنین دانشجوی این رشته باید از دانش ریاضی هم به قدر کافی مطلع باشد و قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشد. مثلا مهندس متالورژی نباید به فکر این باشد که فقط پشت میز بنشیند و باید آمادگی کار در شرایط سخت را هم داشته باشد، اما این رشته بیشتر از همه اینها به ذهنی خلاق و کنجکاو نیاز دارد. همچنین آشنایی با زبان انگلیسی هم بسیار ضروری است زیرا این رشته جدید است و درکتاب های علمی کمتر به زبان فارسی میتوان منبع مناسب یافت.
موقعیت شغلی در ایران
فارغ‌التحصیلان متالورژی استخراجی می‌توانند جذب مراکزی شوند که به فرآیند استخراج و تولید مواد اولیه فلزی (آهنی و غیرآهنی) از کانه‌های مربوط می‌پردازند .
برای مثال می‌توانند در صنایع نفت و پالایش و همچنین صنایع آهنی و غیرآهنی مانند ذوب آهن اصفهان، مجتمع مس سرچشمه و آلومینیم اراک فعالیت کنند. فارغ‌التحصیلان متالورژی صنعتی نیز می‌توانند در مراکزی که با تولید قطعات فلزی سروکار دارند مانند صنایع ریخته‌گری، صنایع متالورژی پودر، صنایع فولادسازی، صنایع دفاع، هواپیماسازی، کشتی‌سازی، تراکتورسازی، خودروسازی و ساخت قطعات مختلف وسایل خانگی از جمله یخچال، کولر، ماشین‌لباسشویی، تلویزیون و ضبط صوت فعالیت نمایند.
در مورد فرصت‌های شغلی مهندس سرامیک نیز باید گفت که امروزه صنایع سرامیک برای رشد اکثر صنایع اهمیت بسیاری دارند. برای مثال صنایع متالورژی و سایر صنایعی که با درجه حرارت بالا سروکار دارند، مصرف‌کننده مواد دیرگداز هستند یا صنایع الکترونیک احتیاج به قطعات مختلف سرامیکی با خواص الکترونیکی و مغناطیسی مطلوب دارند. همچنین صنایع اتومبیل‌سازی، صنایع ساختمانی، صنایع تولید نیرو، مخابرات و بالاخره هر خانه و خط تولید هر کارخانه‌ای نیاز به فرآورده‌های سرامیکی دارد.
در حال حاضر کشور ما کارخانه‌های عمده کاشی‌سازی، چینی‌سازی، تولیدکننده مواد نسوز، تولیدکننده سرامیک‌های الکتریکی، شیشه‌سازی، آجرسازی و سیمان دارد که فارغ‌التحصیلان رشته سرامیک می‌توانند در آنها مشغول به کار گشته و به افزایش کارایی و راندمان کارخانه و همچنین بهبود کیفیت محصول آن کمک نمایند.
سوالات متداول در مورد معرفی رشته مهندسی مواد و متالورژی
1) آیا پذیرش در رشته مهندسی مواد و متالورژی بدون شرکت در آزمون سراسری امکان‌پذیر است؟
بله رشته مهندسی مواد و متالورژی جزو رشته‌های بدون کنکور گروه ریاضی است. داوطلبان می‌توانند با توجه به نمرات و سوابق تحصیلی خود در این رشته بدون کنکور پذیرش شوند.
2) کدام دروس دبیرستان برای قبولی در این رشته اهمیت زیادی دارند؟
سه درس تخصصی ریاضی، فیزیک و شیمی مهم‌ترین درس‌های تخصصی برای پذیرش در این رشته هستند.
3) آیا امکان تحصیل در مقاطع بالاتر در این رشته وجود دارد؟
بله دانشجویان می‌توانند در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در گرایش‌های مختلف این رشته به ادامه تحصیل بپردازند.
4) این رشته در کدام زیرگروه ریاضی قرار دارد؟
رشته مهندسی مواد در زیرگروه 1 ریاضی قرار دارد.
