معرفی رشته مهندسی هوافضا
رشته مهندسی هوافضا مجموعه ای از علوم و توانایی های علمی و عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها، بالگردها، گلایدرها، موشک ها و ماهواره هاست.
این رشته بر چهار پایه آئرودینامیک، جلو برندگی، مکانیک پرواز و سازه های هوافضایی استواره. که در این میان آئرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده می پردازه و مهندس هوافضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته.
هدف مهندسی هوافضا
هدف تربیت کارشناس در صنایع هواپیما و هلیکوپترسازی و فردی آشنا به مقدمات و اصول مهندسی هوافضا است. طول متوسط دوره 4 سال است. دانشجویان موظفند 3 واحد پروژه بگیرند و 2 تابستان در دفاتر مهندسی صنایع مربوط کارآموزی کنند. فارغ‌التحصیلان کادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی، هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع دیگر را تامین می‌کنند.
دروس این مجموعه شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، کارگاهی و کارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیک، سازه هوایی، مکانیک پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر می‌گیرد. پایه‌های اصلی لازم برای تحصیل در این رشته ریاضیات، فیزیک و زبان خارجی است. برای فارغ‌التحصیلان این رشته امکان ورود به دوره کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا وجود دارد. باید توجه داشت که صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینه‌های تحقیقاتی است.
و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشته‌های علوم و مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجه‌های عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر، هواپیمای بدون سرنشین، هواپیمای بدون موتور، هواپیمای عمود پرواز و یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی، مسافرت به کرات دیگر و جنگ ستارگان از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن می‌سازد.
گرایش های رشته مهندسی هوافضا در مقطع کارشناسی
رشته مهندسی هوافضا دارای پنج گرایش هست که عبارتند از:
آیرودینامیك: به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از اون بر روی جسم پرنده می پردازه و مهندس هوافضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیكی امكان بررسی پایداری و طراحی سازه رو فراهم میکنه.
جلوبرندگی: به مطالعه و بررسی سیستم های جلو برنده اعم از موتورهای پیستونی، توربینی، راكت ها و نحوه تولید نیروی رانش در اون ها می پردازه.
مكانیك پرواز: به مطالعه و بررسی رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیكی، هندسی و وزنی میپردازه و در واقع علم مكانیک پرواز از «عملكرد» تشكیل میشه و «عملكرد» به بررسی برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعت های مختلف و پایداری و كنترل وسایل پرنده میپردازه.
سازه های هوافضایی: به مطالعه و بررسی سازه های هواپیما و دیگر وسایل پرنده میپردازه و هدف اون طراحی سازه هایی هست كه علاوه بر استحكام كافی در برابر بارهای آئرودینامیكی و سایر بارهای استاتیكی وارد بر وسایل پرنده، حداقل وزن ممكن رو هم داشته باشن.
هواکشسانی: هواکشسانی یا آیرو الاستیسیته برهم کنش نیروهای هوا سرشی و نرمش سازه ای است که میتونه باعث اهتزاز واگرایی بشه.
درس های رشته مهندسی هوافضا
درس های رشته مهندسی هوافضا در مقطع كارشناسی در مجموع شامل 140 واحد هست كه در 5 گروه دروس عمومی، دروس پايه، دروس اصلی، دروس تخصصی و دروس كارگاهی، كارآموزی و پروژه ارائه میشه.
در سطح دروس پايه و اصلی رشته مهندسی هوافضا داشته و شامل واحدهايی در زمينه های رياضيات عمومی و مهندسی، فيزيك، كامپيوتر، محاسبات عددی، معادلات ديفرانسيل، استاتيك، ديناميك، مقاومت مصالح، نقشه كشی صنعتی، مكانيك سيالات، ترموديناميك كنترل اتومانيك، ارتعاشات، انتقال حرارت، توربو ماشين ها، طراحي اجزا و آزمايشگاه های مربوطه هست.
واحد های تخصصی اين رشته شامل درس های آئروديناميك، دروس مكانيك پرواز، جلو برنده ها، درس های طراحی هواپيما، سازه های هوايی، اصول راكت ها، آئروالاستيسيته، مكانيك مدارهای فضايی و كارگاه های تخصصی بال و بدنه و سيستم های هواپيما هست.
مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندس هوافضا
فارغ التحصیلان دانشگاهی این رشته خیلی زیاد شده اند اما کسی که مهارت لازم را داشته باشد محدود استو پس حتی با وجود بازار کار نامناسب در ایران، کسی که با مهارت و علاقمند باشد بیکار نمی ماند.
- مهارت بالا در حل مساله
- مهارت بالا در زمینه ریاضیات و فناوری اطلاعات
- آشنایی با نرم افزارهای طراحی های کامپیوتری
- دانش فنی عالی
- توانایی برنامه ریزی، اولویت بندی و مدیریت پروژه
- به روز بودن و آگاهی از جدید ترین پیشرفت ها
- آگاهی کامل نسبت به قوانین نظارتی مهندسی
- توانایی کار تیمی
- توانایی خوب در تحلیل مسایل
- آشنایی با زبان انگلیسی
مهارت های مربوط به نرم افزارهای تخصصی مهندسی هوافضا
یکی از مهمترین ابزارهایی که به کمک مهندسی هوافضا میاید تا در جاهای مناسب شغل مناسبی را بگیرند تسلط بر نرم افزارهای تخصصی رشته شان است. اگر به آگهی های استخدام نگاه کنیم می‌فهمیم که خیلی از جاها برای استخدام این افراد تسلط بر نرم‌افزارهای این رشته را جز شرایط اصلی قرار داده اند. پس اگر میخواهید در این رشته سریع جذب بازار کار شوید و درامد خوبی داشته باشید به شما پیشنهاد می کنیم که نرم افزار های زیر را یاد بگیرید:
- Catia: نرم‌افزار طراحی قطعات
- Ansys: نرم‌افزاری برای تحلیل مهندسی قطعات در تحلیل‌های دینامیکی
- Fluent : نرم‌افزار مدل کردن جریان سیال و انتقال حرارت در هندسه‌های پیچیده
- ABAQUS : نرم افزاری برای تحلیل های المان محدود
- XFLR5 : نرم‌افزاری مفید برای آغاز یادگیری هوافضا
- Unigraphics : نرم افزار مدل سازی و طراحی قطعات
- Matlab : نرم‌افزاری برای نوشتن برنامه و محاسبات ریاضی در مهندسی
تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی هوافضا
علاقمندان رشته مهندسی هوافضا در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می توانند ادامه تحصیل دهند و چون شباهت زیادی بین این رشته و مهندسی مکانیک است خیلی وقت ها مهندس هوافضا به جای مهندس مکانیک در بخش های مختلف صنعت مشغول به کار می شود و یا ممکن است برعکس این قضیه پیش آید.
آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد
در مورد مشکلات و دشواری‌های شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته نیز دکتر رئیسی می‌گوید: مهمترین مشکل این رشته جدید بودن آن است و این که هنوز برای آن برنامه‌ریزی‌های لازم به صورت کلان تدوین نشده است و در نتیجه پراکنده‌کاری در این رشته زیاد است و در کل جذب نیروی انسانی از کانال صحیحی انجام نمی‌گیرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصیلان این رشته از نظر بازارکار مشکلی ندارند.
همان‌طور که پیش از این گفتیم هدف اصلی صنعت هوافضا طراحی و ساخت وسایل پرنده است، در نتیجه فارغ‌التحصیلان مهندسی هوافضا می‌توانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی ، موشکی و ماهواره فعالیت بکنند و همچنین در کلیه موسسات و سازمانهایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده می‌کنند، به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری خدمت کنند.
اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق یک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آئرودینامیک، طراحی سازه و روشهای طراحی توربو ماشین‌ها توانایی کار در شاخه‌های متعددی از مهندسی و پروژه‌های خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارد.
این مقاله هارو از دست ندهید:
