معرفی رشته مهندسی هوافضا
مهندسی هوافضا یک دانش عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده به حساب می‌آید. رشته‌های زیادی برای داوطلبان گروه ریاضی وجود دارند و هر کدام از این رشته‌ها دارای جنبه‌های مثبت و منفی زیادی هستند. انتخاب یک رشته مناسب به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد. در مرحله اول داوطلبان باید میزان علاقه خود به رشته را در نظر داشته باشند.
در مرحله بعدی آن‌ها باید به سراغ بازار کار و درآمد این رشته بروند و این عوامل را به خوبی بررسی کنند. پورتال جامع مهندسین ایران در این مطلب به سراغ معرفی رشته مهندسی هوافضا می‌رود و این رشته را به داوطلبان معرفی می‌کند. پس در ادامه مطلب همراه ما باشید.
معرفی رشته مهندسی هوافضا
رشته مهندسی هوافضا مجموعه ای از علوم و توانایی های علمی و عملی در زمینه تحلیل، طراحی و ساخت وسایل پرنده نظیر هواپیماها، بالگردها، گلایدرها، موشک ها و ماهواره هاست.
این رشته بر چهار پایه آئرودینامیک، جلو برندگی، مکانیک پرواز و سازه های هوافضایی استواره. که در این میان آئرودینامیک به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از آن بر روی جسم پرنده می پردازه و مهندس هوافضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته.
هدف مهندسی هوافضا
هدف تربیت کارشناس در صنایع هواپیما و هلیکوپترسازی و فردی آشنا به مقدمات و اصول مهندسی هوافضا است. طول متوسط دوره 4 سال است. دانشجویان موظفند 3 واحد پروژه بگیرند و 2 تابستان در دفاتر مهندسی صنایع مربوط کارآموزی کنند. فارغ‌التحصیلان کادر مورد نیاز محاسبات ، طراحی، تحقیقات و ساخت صنایع مختلف هواپیمایی، هلیکوپترسازی، موشکی و صنایع دیگر را تامین می‌کنند.
دروس این مجموعه شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی، کارگاهی و کارآموزی است و زمینه‌هایی چون آیرودینامیک، سازه هوایی، مکانیک پرواز و جلوبرنده‌ها را در بر می‌گیرد. پایه‌های اصلی لازم برای تحصیل در این رشته ریاضیات، فیزیک و زبان خارجی است. برای فارغ‌التحصیلان این رشته امکان ورود به دوره کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا وجود دارد. باید توجه داشت که صنایع هوافضا در دنیا یکی از پیشروترین زمینه‌های تحقیقاتی است.
و همواره موجبات ترقی و جهش در سایر رشته‌های علوم و مهندسی را فراهم ساخته و در این راستا بودجه‌های عظیم نظامی و غیرنظامی را به خود اختصاص داده است، موضوعاتی از قبیل طراحی و ساخت هلیکوپتر، هواپیمای بدون سرنشین، هواپیمای بدون موتور، هواپیمای عمود پرواز و یا جنگنده از یک طرف و ساخت پایگاههای فضایی، مسافرت به کرات دیگر و جنگ ستارگان از طرف دیگر جامعیت و حساسیت این رشته را بیش از پیش روشن می‌سازد.
رشته مهندسی هوافضا در کدام زیرگروه قرار دارد؟
رشته مهندسی هوافضا یکی از پرطرفدارترین رشته های ریاضی است که متاسفانه داوطلبان اطلاعات زیادی در مورد آن ندارند. پس داوطلبان قبل از انتخاب این رشته باید بازار کار و درآمد این رشته را بررسی کنند. اما داوطلبان قبل از بررسی اطلاعات این رشته باید اطلاعات کاملی از نحوه برگزاری کنکور داشته باشند. کنکور 1402 نسبت به کنکور سال های گذشته با تفاوت های زیادی روبرو بود. داوطلبان باید با این تغییرات آشنا شوند و متناسب با تغییرات دروس مختلف را مطالعه کنند. اولین سوالی که در مورد رشته مهندسی هوافضا در ذهن داوطلبان ایجاد می شود این است که رشته مهندسی هوافضا در کدام زیر مجموعه قرار می گیرد؟ داوطلبان قبل از دانستن پاسخ این سوال باید تغییراتی را در آزمون بدانند.
یکی از مهم ترین تغییرات کنکور سراسری حذف سوالات برنامه عمومی از دفترچه کار شماره یک است. یعنی متقاضیان به سوالات رایج در کنکور سراسری پاسخ نمی دهند. با توجه به این شرایط، داوطلبان برای اخذ پذیرش در رشته مهندسی هوانوردی تنها باید دروس اختصاصی کنکور ریاضی را مطالعه کنند. رشته های تخصصی گروه ریاضی ریاضیات، فیزیک و شیمی است. البته در نظر داشته باشید که دروس عمومی روی سوابق تحصیلی داوطلب تاثیر گذاشته و به طور معمول از برنامه تحصیلی داوطلب حذف نخواهد شد.
یکی دیگر از تغییرات مهم در کنکور سراسری حذف گروه های زیر از کنکور است. اما به چه معنی است؟ حذف زیر گروه ها از کنکور سراسری همه رشته ها را در یک گروه خواهد داشت. بنابراین رشته مهندسی هوافضا به هیچ گروهی تعلق ندارد. تمامی دروس گروهی ریاضی در یک گروه می باشد. در این شرایط مختصات حرفه ای هر رشته چگونه محاسبه می شود؟ همه رشته ها دارای ترازهای تخصصی و ثابت هستند و این چالش ها بسته به رشته متفاوت نیست.
ضرایب جدید دروس تخصصی در کنکور ریاضی
| نام درس | ضریب |
| ریاضی | 12 |
| فیزیک | 9 |
| شیمی | 7 |
منابع کنکور ریاضی
ریاضیات
| نام کتاب | سال چاپ |
| ریاضی 1: پایه دهم | 1399 |
| هندسه 1: پایه دهم | 1399 |
| هندسه 2: پایه یازدهم | 1400 |
| آمار و احتمال: پایه یازدهم | 1400 |
| حسابان 1: پایه یازدهم | 1400 |
| حسابان 2: پایه دوازدهم | 1401 |
| هندسه 3: پایه دوازدهم | 1401 |
| ریاضیات گسسته: پایه دوازدهم | 1401 |
فیزیک
| نام کتاب | سال چاپ |
| فیزیک 1: پایه دهم | 1399 |
| فیزیک 2: پایه یازدهم | 1400 |
| فیزیک 3: پایه دوازدهم | 1401 |
شیمی
| نام کتاب | سال چاپ |
| شیمی 1: پایه دهم | 1399 |
| شیمی 2: پایه یازدهم | 1400 |
| شیمی 3: پایه دوازدهم | 1401 |
رشته مهندسی هوافضا در مقطع کارشناسی
داوطلبان رشته ریاضی برای ادامه تحصیل در رشته مهندسی هوافضا باید به ضرایب سه درس تخصصی توجه کافی داشته باشند. درس ریاضی فاکتور 12 امکان پذیرش در این رشته را برای داوطلبان آسان می کند. به همین دلیل است که مطالعه ریاضی باید اولویت اول شما برای یک رشته موفق باشد. مدرک کارشناسی در رشته مهندسی هوافضا چند سال طول می کشد؟ این رشته به داوطلبان مقطع کارشناسی چند واحد ارائه می دهد؟ رشته مهندسی هوافضا مانند سایر رشته های مهندسی به مدت 4 سال در اختیار داوطلبان می باشد. داوطلبان در مقطع کارشناسی دارای 8 ترم تحصیلی هستند و باید دروس مختلفی را در این مقطع بگذرانند. تعداد واحدهای تحصیلی در مقطع کارشناسی هوانوردی 160 واحد می باشد. البته توجه داشته باشید که گاهی ممکن است تعداد واحدهای درسی بسته به پیش نیازها متفاوت باشد.
داوطلبان با توجه به این شرایط باید در مدت زمان 4 سال و هشت ترم تحصیلی 160 واحد درسی را سپری کنند. گاهی اوقات داوطلبان در مدت زمان 4 سال نمی‌توانند دروس را با نمرات مناسبی پاس کنند و همین موضوع نیز موجب افزایش تعداد سال‌های فارغ‌التحصیلی می‌شود. داوطلبان در مقطع کارشناسی مهندسی هوافضا با دروس مختلفی مانند دروس عمومی، دروس پایه، دروس تخصصی، دروس اختیاری و دروس نظامی روبه‌رو هستند. دروس نظامی 20 واحد، دروس اختیاری 18 واحد، دروس تخصصی 71 واحد، دروس پایه 29 واحد و دروس عمومی 22 واحد از دروس مقطع کارشناسی را تشکیل می‌دهند.
- دروس عمومی: 22 واحد
- دروس پایه: 29 واحد
- دروس تخصصی: 71 واحد
- دروس اختیاری: 18 واحد
- دروس نظامی: 20 واحد (این دروس به صورت فوق برنامه برای داوطلبان برگزار می‌شوند)
دروس رشته مهندسی هوافضا
داوطلبان در دوره کارشناسی باید 140 واحد درسی را سپری کنند. رشته مهندسی هوافضا نیز مانند سایر رشته‌ها در یک دوره 4 ساله و 8 ترم تحصیلی در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد. داوطلبان باید دروس عمومی، دروس پایه، دروس تخصصی، دروس اختیاری و دروس نظامی را به صورت زیر سپری کنند:
دروس عمومی: 22 واحد
| اندیشه اسلامی 1 | اندیشه اسلامی 2 | ادبیات فارسی |
| اخلاق و تربیت اسلامی | زبان عمومی | انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن |
| تربیت بدنی 1 | تربیت بدنی 2 | تاریخ تحلیلی صدر اسلام |
| تفسیر موضوعی قرآن | فرهنگ و تمدن اسلامی |
دروس پایه: 29 واحد
| ریاضی عمومی 1 | ریاضی عمومی 2 | معادلات دیفرانسیل |
| برنامه نویسی کامپیوتر | محاسبات عددی | فیزیک 1 |
| فیزیک 2 | آزمایشگاه فیزیک 1 | استاتیک |
| علم مواد | ریاضیات مهندسی |
دروس تخصصی: 71 واحد
| نقشه کشی صنعتی | مقاومت مصالح و آزمایشگاه | دینامیک عمومی |
| مکانیک سیالات | ترمودینامیک 2 | ترمودینامیک 1 |
| ارتعاشات مکانیکی | دینامیک پرواز | کنترل اتوماتیک |
| تحلیل سازه‌های هوایی | آزمایشگاه مکانیک سیالات | انتقال حرارت 1 |
| آیرودینامیک 1 و آزمایشگاه | آیرودینامیک 2 | طراحی به کمک رایانه |
| طراحی اجزا ماشین 1 | کارگاه ورق کاری | مکانیک پرواز |
| مبانی مهندسی برق و آزمایشگاه | مقدمه‌ای بر مهندسی هوافضا | کارگاه موتورهای هواپیما |
| زبان تخصصی | طراحی هواپیما 1 | طراحی هواپیما 2 |
| اصول جلو برنده‌ها | طراحی سازه‌های هوایی | مکانیک مدارهای فضایی |
دروس اختیاری: 18 واحد
| آمار و احتمالات مهندسی | روشهای تجربی در آیرودینامیک | سوخت و احتراق |
| آیرودینامیک هلی کوپتر | تئوری آیرودینامیک ملخ | مقدمه‌ای بر مکانیک سیالات عددی |
| آشنایی با هواپیماها و سلاح‌های هوایی | آشنایی با سامانه‌های ارتباط هوایی و جنگال | دستورالعمل‌های فنی |
| سامانه مدیریت ایمنی | موتورهای احتراق داخلی | اصول راکت‌ها |
| توربو ماشین‌ها | طراحی، کنترل و کاربرد سیستم‌های ماهواره‌ای | پروژه |
دروس نظامی: 20 واحد
گرایش های رشته مهندسی هوافضا در مقطع کارشناسی
رشته مهندسی هوافضا دارای پنج گرایش هست که عبارتند از:
آیرودینامیك: به مطالعه و بررسی جریان هوا، محاسبه نیروها و گشتاورهای ناشی از اون بر روی جسم پرنده می پردازه و مهندس هوافضا با فراگیری این علم به تحلیل جریان های پیچیده در اطراف اجسام پرنده پرداخته و با به دست آوردن نیروهای آئرودینامیكی امكان بررسی پایداری و طراحی سازه رو فراهم میکنه.
جلوبرندگی: به مطالعه و بررسی سیستم های جلو برنده اعم از موتورهای پیستونی، توربینی، راكت ها و نحوه تولید نیروی رانش در اون ها می پردازه.
مكانیك پرواز: به مطالعه و بررسی رفتار و حركات جسم پرنده با استفاده از اطلاعات آئرودینامیكی، هندسی و وزنی میپردازه و در واقع علم مكانیک پرواز از «عملكرد» تشكیل میشه و «عملكرد» به بررسی برد، مسافت نشست و برخاست، مداومت پروازی در سرعت های مختلف و پایداری و كنترل وسایل پرنده میپردازه.
سازه های هوافضایی: به مطالعه و بررسی سازه های هواپیما و دیگر وسایل پرنده میپردازه و هدف اون طراحی سازه هایی هست كه علاوه بر استحكام كافی در برابر بارهای آئرودینامیكی و سایر بارهای استاتیكی وارد بر وسایل پرنده، حداقل وزن ممكن رو هم داشته باشن.
هواکشسانی: هواکشسانی یا آیرو الاستیسیته برهم کنش نیروهای هوا سرشی و نرمش سازه ای است که میتونه باعث اهتزاز واگرایی بشه.
مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندس هوافضا
فارغ التحصیلان دانشگاهی این رشته خیلی زیاد شده اند اما کسی که مهارت لازم را داشته باشد محدود استو پس حتی با وجود بازار کار نامناسب در ایران، کسی که با مهارت و علاقمند باشد بیکار نمی ماند.
- مهارت بالا در حل مساله
- مهارت بالا در زمینه ریاضیات و فناوری اطلاعات
- آشنایی با نرم افزارهای طراحی های کامپیوتری
- دانش فنی عالی
- توانایی برنامه ریزی، اولویت بندی و مدیریت پروژه
- به روز بودن و آگاهی از جدید ترین پیشرفت ها
- آگاهی کامل نسبت به قوانین نظارتی مهندسی
- توانایی کار تیمی
- توانایی خوب در تحلیل مسایل
- آشنایی با زبان انگلیسی
مهارت های مربوط به نرم افزارهای تخصصی مهندسی هوافضا
یکی از مهمترین ابزارهایی که به کمک مهندسی هوافضا میاید تا در جاهای مناسب شغل مناسبی را بگیرند تسلط بر نرم افزارهای تخصصی رشته شان است. اگر به آگهی های استخدام نگاه کنیم می‌فهمیم که خیلی از جاها برای استخدام این افراد تسلط بر نرم‌افزارهای این رشته را جز شرایط اصلی قرار داده اند. پس اگر میخواهید در این رشته سریع جذب بازار کار شوید و درامد خوبی داشته باشید به شما پیشنهاد می کنیم که نرم افزار های زیر را یاد بگیرید:
- Catia: نرم‌افزار طراحی قطعات
- Ansys: نرم‌افزاری برای تحلیل مهندسی قطعات در تحلیل‌های دینامیکی
- Fluent : نرم‌افزار مدل کردن جریان سیال و انتقال حرارت در هندسه‌های پیچیده
- ABAQUS : نرم افزاری برای تحلیل های المان محدود
- XFLR5 : نرم‌افزاری مفید برای آغاز یادگیری هوافضا
- Unigraphics : نرم افزار مدل سازی و طراحی قطعات
- Matlab : نرم‌افزاری برای نوشتن برنامه و محاسبات ریاضی در مهندسی
نرم افزارهای رشته مهندسی هوافضا
داوطلبانی که در رشته مهندسی هوافضا به ادامه تحصیل می‌پردازند باید برخی از شبیه‌سازی‌ها را در نرم‌افزارهای خاصی انجام دهند. این بدین معنی است که داوطلبان و فارغ‌التحصیلان این رشته باید توانایی کار با نرم افزارهای مختلف را داشته باشند. مهمترین نرم افزارهای رشته مهندسی هوافضا به شرح زیر هستند:
- نرم‌افزار Catia: مدل‌سازی و شبیه‌سازی
- نرم‌افزار NX: طراحی طرح‌های مختلف
- نرم‌افزار Solid Edge: طراحی طرح‌های مکانیکی و الکتریکی و شبیه‌سازی
- نرم‌افزار SolidWorks: طراحی طرح‌های مختلف
- نرم‌افزار Creo: شبیه‌سازی و آنالیز
- نرم‌افزار Inventor: طراحی‌های دو بعدی و سه بعدی
- نرم‌افزار Flowmaster: شبیه‌سازی سیستم‌های حرارتی و سیالی
- نرم‌افزار nTopology
- نرم‌افزار OpenVSP
تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی هوافضا
علاقمندان رشته مهندسی هوافضا در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می توانند ادامه تحصیل دهند و چون شباهت زیادی بین این رشته و مهندسی مکانیک است خیلی وقت ها مهندس هوافضا به جای مهندس مکانیک در بخش های مختلف صنعت مشغول به کار می شود و یا ممکن است برعکس این قضیه پیش آید.
آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد
در مورد مشکلات و دشواری‌های شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته نیز دکتر رئیسی می‌گوید: مهمترین مشکل این رشته جدید بودن آن است و این که هنوز برای آن برنامه‌ریزی‌های لازم به صورت کلان تدوین نشده است و در نتیجه پراکنده‌کاری در این رشته زیاد است و در کل جذب نیروی انسانی از کانال صحیحی انجام نمی‌گیرد وگرنه عمدتا فارغ‌التحصیلان این رشته از نظر بازارکار مشکلی ندارند.
همان‌طور که پیش از این گفتیم هدف اصلی صنعت هوافضا طراحی و ساخت وسایل پرنده است، در نتیجه فارغ‌التحصیلان مهندسی هوافضا می‌توانند در صنایع و موسسات تحقیقاتی هواپیمایی ، موشکی و ماهواره فعالیت بکنند و همچنین در کلیه موسسات و سازمانهایی که به نحوی از وسایل پرنده استفاده می‌کنند، به عنوان کارشناس تحقیق در عملیات و تعمیر و نگهداری خدمت کنند.
اما علاوه بر اشتغال در مراکز فوق یک مهندس هوافضا با تسلط بر علوم آیرودینامیک، طراحی سازه و روشهای طراحی توربو ماشین‌ها توانایی کار در شاخه‌های متعددی از مهندسی و پروژه‌های خارج از حیطه صنایع هوافضایی را نیز دارد.
رشته مهندسی هوافضا برای خانم ها
لیست دانشگاه های دولتی برای مهندسی هوافضا
- دانشگاه شهید بهشتی – تهران
- دانشگاه صنعتی ارومیه
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران
- دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی – تهران
- دانشگاه صنعتی شریف – تهران
- دانشگاه صنعتی مالک اشتر (محل تحصیل اصفهان – شاهین شهر)
- دانشگاه فردوسی مشهد
- مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه صنعتی ارومیه
- دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی – تهران
لیست دانشگاه های غیرانتفاعی برای مهندسی هوافضا
- موسسه غیرانتفاعی احرار- رشت
- موسسه غیرانتفاعی اوج – آبیک
- موسسه غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی – اصفهان
لیست دانشگاه های پیام نور برای مهندسی هوافضا
- دانشگاه پیام نور استان اصفهان – مرکز اصفهان
- دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج
- دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی – مرکز مشهد
- دانشگاه پیام نور استان فارس – مرکز شیراز
لیست دانشگاه های آزاد برای مهندسی هوافضا
- دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
- دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
- دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب
- دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
- دانشگاه آزاد واحد کرمان
- دانشگاه آزاد واحد کرج
- دانشگاه آزاد واحد تهران غرب
- دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی آزاد تهران
- دانشگاه آزاد واحد اصفهان – خوراسگان
- دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر
- دانشگاه آزاد واحد مشهد
- دانشگاه آزاد واحد نجف آباد
- دانشگاه آزاد واحد فیروزکوه
- دانشگاه آزاد واحد تبریز
- دانشگاه آزاد واحد شیراز
- دانشگاه آزاد واحد خمینی شهر
- دانشگاه آزاد واحد اهواز
- دانشگاه آزاد واحد پردیس
سوالات متداول رشته مهندسی هوافضا
