علائم خرابی فیلتر ممبران دستگاه تصفیه آب
فیلتر ممبران در دستگاه تصفیه آب از مهم‌ترین مراحل فیلتراسیون و حذف آلاینده‌های آب با دقت بالای 99% است. این فیلتر در عین قدرت بالایی که برای از بین بردن آلاینده‌های آب دارد، در برابر بسیاری از عوامل آسیب‌پذیر است. بسیاری از عوامل مانند کلر، گل و لای و ذرات معلق باقیمانده در آب زمانی که به فیلترهای ممبران برسند حتی در مقدار اندک می‌توانند باعث خرابی این فیلترها شوند. در ادامه عوامل خرابی فیلتر ممبران به طور مفصل بررسی می‌شوند.
در صورتی که این عوامل به فیلترهای ممبران وارد شوند، مدت زمان زیادی طول نمی‌کشد که فیلترهای ممبران دچار افت عملکرد شده و در نهایت کارایی خود را از دست می‌دهند. در این مرحله هیچ چاره‌ای جز تعویض فیلترهای ممبران نیست که، باعث تحمیل هزینه‌های زیادی به خریدار سیستم تصفیه آب می‌شود. بنابراین اهمیت دارد که با عوامل خرابی فیلتر ممبران و علایم آن آشنا باشیم.
بررسی سیستم فیلتر ممبران تصفیه آب
فیلتر ممبران دارای ساختار لایه‌ای از غشای نیمه تراوا است. این لایه‌ها به دور لوله‌های استوانه‌ای شکل تابیده می‌شوند. لایه‌های غشای نیمه تراوا از منافذ ریزی به اندازه 0.0001 میکرون تشکیل شده‌اند، به همین دلیل است که تقریبا هر نوع آلاینده‌ای به غیر از مولکول آب اجازه عبور از لایه‌های غشا را ندارد. این ویژگی فیلتر ممبران باعث حذف آلاینده‌های مختلف از آب می‌شود.
فیلتر ممبران دارای دو خروجی یکی برای تخلیه پساب و دیگری برای جمع آوری آب تصفیه شده می‌باشد. خروجی آب تصفیه شده ممبران به دیگر مراحل فیلتراسیون برای بهبود کیفیت آب وارد می‌شود و خروجی پساب نیز به سمت فاضلاب هدایت می‌شود.
آب با عبور از لایه‌های غشای ممبران آلاینده‌های خود را از دست داده و از طریق لوله جمع آوری آب تصفیه شده از فیلتر ممبران خارج می‌شود تا به دیگر مراحل فیلتراسیون وارد شود.
مهم‌ترین عامل خرابی فیلتر ممبران
فیلتر ممبران برای داشتن کیفیت در عملکرد جهت تصفیه آب و حذف آلاینده‌های آن با دقت بالا از مواد اولیه با کیفیت بالا تولید می‌شود، اما در برابر برخی از عوامل آلاینده موجود در آب که مهم‌ترین آنها در زیر آمده است، آسیب پذیر است؛ به طوری که رسیدن حتی مقدار اندکی از این موارد به غشای فیلتر ممبران باعث تخریب غشا و از کار افتادگی فیلتر ممبران می‌شود.
1- کلر
کلر از مواد ضد عفونی کننده بسیار پر کاربرد در صنعت تصفیه آب است. این ماده حتی در مقادیر بسیار کم نیز اگر به غشای فیلتر ممبران برسد باعث تخریب آن می‌شود. کلر و دیگر مواد اکساینده در صورتی که در مجاورت فیلتر ممبران قرار گیرند، باعث آسیب جدی به آن می‌شوند. در صورتی که در پرشروسل چندین فیلتر ممبران نصب شده باشد، اولین فیلتر بیش‌ترین آسیب را در تماس با کلر دارد. مهم‌تر از همه این که این مشکل در ممبران تصفیه آب، با وجود یون‌هایی مانند آهن و دیگر فلزات با شدت بیش‌تری نیز اتفاق می‌افتد.
بنابر این برای حذف کلر بعد از مرحله گندزدایی آب، باید کلر باقیمانده را قبل از رسیدن به فیلتر ممبران توسط متا بی سولفیت سدیم از آب حذف کنیم.
2- ذرات معلق و گل و لای با ابعاد در حد میکرون
ذرات معلق در آب در صورتی که به فیلتر ممبران وارد شوند، باعث ایجاد گرفتگی و اختلاف فشار در فیلترهای ممبران می‌شوند. برای جلوگیری از ورود ذرات معلق به فیلتر ممبران از فیلترهای میکرونی در بخش پیش تصفیه دستگاه تصفیه آب صنعتی استفاده می‌شود که، از ورود ذرات معلق بزرگ‌تر از 5 میکرون به واحد اسمز معکوس جلوگیری می‌کند.
3- عدم تعویض به موقع فیلترهای پیش تصفیه
فیلترهای پیش تصفیه در دستگاه تصفیه آب صنعتی، مهم‌ترین عوامل محافظت از فیلترهای ممبران هستند. این فیلترها طول عمر مشخصی دارند و بعد از این مدت باید در زمان مشخصی تعویض شوند؛ در غیر این صورت عملکرد نامناسب آنها باعث حذف نشدن برخی از آلاینده‌های آب و رسیدن آنها به فیلترهای ممبران می‌شود که، در خرابی آنها نقش مهمی دارد.
4- عدم انتخاب صحیح مواد شیمیایی پیش تصفیه
علاوه بر فیلترهای پیش تصفیه، مواد شیمیایی نیز برای آماده‌سازی آب جهت ورود به مراحل فیلتراسیون نقش مهمی دارند. مواد پیش تصفیه نیز مانند فیلترها باید پس از مدتی استفاده در فرایند تصفیه آب در صورتی که قابلیت احیا نداشته باشند باید با مواد شیمیایی جدید جایگزین شوند. از جمله مهم‌ترین این مواد شیمیایی می‌توان به کربن فعال، آنتی اسکالانت و رزین سختی‌گیر اشاره کرد. انتخاب مواد شیمیایی پیش تصفیه باید با توجه به مشخصات آب ورودی و هدف از تصفیه آب انجام شود تا بهترین عملکرد را در تصفیه آب داشته باشد؛ در غیر این صورت باعث خرابی بخش‌ها و قطعات مختلف دستگاه و مهم‌تر از همه فیلترهای ممبران می‌شود.
5- تزریق دوز نامناسب مواد پیش تصفیه
علاوه بر این که انتخاب نوع ماده شیمیایی در فرایند تصفیه آب و محافظت از فیلترهای ممبران اهمیت دارد، تعیین دوز دقیق تزریق آن به آب نیز به همان اندازه مهم است. تزریق بیش از اندازه یا کمتر از دوز معین که توسط طراح سیستم در زمان طراحی در نظر گرفته می‌شود، یا در حذف آلاینده‌های آب بی تاثیر است و یا باعث تخریب غشای فیلتر ممبران می‌شود.
جهت خرید انواع فیلتر ممبران به آدرس yun.ir/phy955 مراجعه فرمایید.
نشانه‌هایی که به شما در مورد خرابی فیلتر ممبران هشدار می‌دهند!
حال این سوال پیش می‌آید که، وجود چه نشانه‌هایی در سیستم می‌تواند ما را از خرابی فیلترهای ممبران آگاه کند. اگر چه که تشخیص آسیب دیدگی فیلترهای ممبران باید توسط فرد کارشناس و با بررسی شرایط بهره‌برداری اولیه از فیلترهای ممبران انجام شود، اما آگاهی از موارد زیر در سیستم تصفیه آب که نشان دهنده آسیب دیدگی فیلترهای ممبران اسمز معکوس هستند می‌تواند در تشخیص موارد مشکل ساز در سیستم به شما کمک کند:
1- افزایش میزان شوری یا ذرات محلول در آب خروجی از سیستم تصفیه آب
با افزایش میزان شوری معمولا هدایت الکتریکی آب افزایش پیدا می‌کند، بنابر این از طریق اندازه گیری مقدار این پارامتر می‌تواند به تشخیص خرابی فیلتر ممبران کمک کننده باشد.
2- افزایش افت فشار در فیلتر ممبران: در این شرایط اختلاف فشار در آب ورودی و پساب افزایش پیدا می‌کند.
3- کاهش دبی آب تصفیه شده از فیلتر ممبران: در این حالت برای جبران کاهش دبی آب شیرین، فشار آب ورودی افزایش پیدا می‌کند.
در همه موارد بالا با استفاده از تجهیزات اندازه گیری مانند EC متر یا TDS متر می‌توان پارامترهای لازم برای تشخیص تغییر پارامترهای موثر در تشخیص خرابی فیلتر ممبران را اندازه گیری کرد.
نکته مهم این است که، هر یک از نشانه‌های ذکر شده در بالا خود می‌توانند به دلایل مختلفی در سیستم ایجاد شوند.
همان طور که گفته شد، فیلترهای ممبران مهم ترین بخش از فیلتراسیون آب در دستگاه‌های تصفیه آب هستند که، در عین کیفیت در تولید و مواد اولیه در مقابل برخی از عوامل بسیار آسیب‌پذیر هستند. ورود این عوامل مخرب به فیلتر ممبران باعث خرابی آن می‌شود که، باعث ایجاد تغییر در برخی از پارامترها در بخش‌های مختلف سیستم نیز خواهد شد. از طریق اندازه گیری این پارامترها با ابزار و تجهیزات اندازه گیری می‌توان از خرابی فیلتر ممبران اطلاع پیدا کرد.
