لزوم تقویت اجزای غیرسازه ای ساختمان ها

طی سال‌های اخیر با توجه به تلاشی که جامعه‌ی مهندسی در خصوص ایمنی‌سازی‌ها انجام داد، سبب شد تا میزان مقاومت و ایمنی ساختمان‌ها از لحاظ اجرایی مانند ستون‌ها و دیرک‌های ساختمان قابل قبول باشد. این چیزی بودکه با بروز زلزله‌های اخیر کشور راستایی‌آزمایی شد و این موضوع سبب شد تا مهندسین تمرکز خود را بر روی جزئیات بیشتر کنند و به ایمنی‌سازی اجزای دیگر ساختمان نیز بپردازند.

دیوارهای ساختمان علی‌رغم اینکه یک المان سازه‌ای محسوب نمی‌شوند اما در عملکرد کلی سازه تاثیر بسیار زیادی دارند.برای مثال در زلزله کرمانشاه شاهد بودیم که ساختمان‌های بیمارستان‌ها با وجود این که از نظر المان‌های سازه‌ای دچار مشکل نشده‌بودند با ریزش تیغه‌ها و دیوارهای آن دچار مشکلات زیادی شدند. این مشکلات طوری بود که برای چند روز ابتدایی پس از وقوع زلزله، بیمارستان‌ها از ارائه خدمات به بیماران عاجز بودند.

این موضوع نشان‌دهنده اهمیت ایمنی‌سازی دیوارهای ساختمان است. پس تمرکز از ایمنی‌سازی صرف اجزای سازه‌ای برداشته‌شد و کمی به اجزای غیرسازه‌ای نیز اهمیت داده‌شد. به طور کلی ایمنی‌سازی باید طوری باشد که هم از آسیب‌های سازه‌ای و هم از آسیب‌های غیرسازه‌ای جلوگیری شود.

برای ایمنی‌سازی دیوارها، المانی با نام وال پست ارائه شد. استفاده از این المان در دنیا کاری معمول بوده‌است، اما در کشور ما کمی دیرتر از کل دنیا به آن پرداخته‌شد.

وال پست چیست؟

وال پست در واقع یک قاب برای دیوار می‌باشد که باعث اتصال غیرمسقیم دیوار به ستون و سقف می‌شود و در عین حال این المان طوری طراحی شده‌است که امکان حرکت آزاد محدود در داخل قاب برای دیوار فراهم می‌گردد. استفاده از وال پست، تاثیر تکانش‌های اسکلت ساختمان را به دیوار کم می‌کند تا در زمان بروز زلزله دیوارها استقلال خود را حفظ کنند و کمتر دچار فروریزش و ترک‌خوردگی گردد. در کنار این المان از میلگرد بستر برای تسلیح بیشتر دیوار استفاده می‌شود تا دیوارچینی استاندارد با عملکرد و ایمنی بالایی داشته‌باشیم.

معمولاً وقتی سازه‌ای دچار لرزه‌ای می‌گردد، دیوارهای سازه به دلیل اتصال نامناسب از اسکلت اصلی سازه تاثیر می‌گیرند و سبب ریزش و خرابی‌های شدیدی می‌شوند. برای جلوگیری از این کار باید دیوار با استفاده از وال پست نصب گردد که در زمان تکانش‌ها تحت تاثیر اسکلت ساختمان نباشد یا کمتر تحت تاثیر آن قرار گیرد. در عین حال باید تسلیح مناسبی نیز داشته‌باشد که دچار خمش، ریزش و ترک‌خوردگی نشود.

نتیجه‌گیری

بر همین اساس و با توجه‌به همین تعریف سازمان‌های مسئول در کشور ما الزاماتی قرارداده‌اند که باید در زمان ساخت و ساز رعایت شود. این الزامات تحت عنوان “طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیر سازه‌ای معماری” به عنوان پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰ تنظیم و برای اجرا به صورت قانون درآمد.

در این پیوست به صورت تخصصی و با جزئیات بیشتری به نحوه تسلیح اجزای غیرسازه‌ای مخصوصاً دیوارهای داخلی و پیرامونی پرداخته‌شده‌است و در بخشی نیز به وادارها و والپست‌ها اشاره شده و نحوه اجرای آن‌ها را بیان کرده‌است.

آنچه بسیار اهمیت دارد این است‌که اجرای این المان‌ها و رعایت آنچه در این آیین نامه‌ها آمده‌است بسیار مثمر ثمر می‌باشد و بدون شک در زمان بروز حادثه‌هایی که برای ما از آن‌ها گریزی نیست، خسارات جانی و مالی را کمتر خواهد‌کرد.

اگر کمی به گذشته برگردیم و نگاهی به خاطرات تلخی که پس از بروز زلزله‌ها در کشور داشته‌ایم بکنیم، می‌بینیم که خسارت‌های زیادی در شهرهای متفاوت داشته‌ایم. بدیهی است میزان این خسارت‌ها رابطه مستقیمی با ایمنی‌سازی سازه‌ها دارد. یکی از اصلی‌ترین رویکردهای جامعه مهندسی عمران در کل دنیا بالا بردن ایمنی ساختمان‌هاست که در کشور ما هم این مسئله کاملاً مشهود است و شاهد بوده ایم که در طی این دهه‌ها همواره ساختمان‌ها ایمن‌تر شده‌اند. این تکلیف تنها بر روی دوش مهندسین و سازمان‌های نظارتی نیست، بلکه مالکین، سازندگان و شهروندان نیز به همین اندازه در پیشبرد این هدف مسئول می‌باشند و همه ما باید به اهمیت استفاده از این مقررات آگاه باشیم و آن‌ها را به بهترین نحو اجرا کنیم.

منبع: خبرگزاری ایسنا