اصول طراحی خانه های آینده
طراحی خانهها به عنوان یکی از عوامل مهم در زندگی انسانها، همواره تحت تأثیر تغییرات فرهنگی، فناوری و نیازهای جامعه قرار گرفته است. از طراحی خانههای سنتی و معماری محلی تا معماری مدرن و مفهومی، همه در تلاش برای ارائه فضاهایی است که با نیازها و ارزشهای زندگی امروزی هماهنگ باشند. با پیشرفت روزافزون فناوری و تحولات اجتماعی، مفهوم خانه و اصول طراحی آن نیز در حال تغییر است. در این مقاله از پورتال جامع مهندسین ایران، به بررسی اصول طراحی خانههای آینده میپردازیم که با توجه به نیازها و تحولات جدید، بهبود و تغییر میکنند.
طراحی داخلی خانههای آینده
خانه، جایی است که روزهایمان را در آن آغاز و به پایان میبریم. الگوهایی مشابه را در اتاقهای مختلف خانه استفاده میکنیم. روزانه در اتاق خواب خود به خواب میرویم، در اتاق نشیمن استراحت میکنیم، در آشپزخانه غذا پخته و در اتاق غذاخوری آن را مینوشیم. در گذشته، معماران از طراحیهای سنتی و کلاسیک برای خانهها استفاده میکردند. اما امروزه، آنها در جستجوی سبکهای نوین و هماهنگ با نیازها و رویدادهای اجتماعی هستند. طراحی داخلی خانههای آینده، از ویژگیهایی مانند ایجاد احساس لوکسی برای ساکنان و ایجاد فضاهایی برای استفادههای خاص برجسته است.
اگرچه خانه با قوانین سختی که در آن وجود دارد (هر اتاق به یک هدف اختصاص دارد)، زندگی را دوست داریم، اما با توجه به رویکردهای فناوری جدید، دیجیتالی شدن جهان و تغییرات ناگهانی ناشی از شیوع بیماری کرونا، چگونه میتوانیم مفهوم خانه را مرور کنیم؟ به عبارت دیگر، چگونه طراحی خانهها با توجه به این تحولات جدید قابل تغییر هستند؟ اگر مفهومی که به عنوان خانه در ذهنمان میآید، تنها محدود به برآورده کردن نیازهای اساسی ما باشد، چه اتفاقی میافتد؟
خانه بدون آشپزخانه: زندگی مشترک و فضای داخلی نوین چگونه شکل میگیرد؟
درگیرشدن با پاندمی کرونا، ما را وادار کرد تا بسیاری از چیزها را در مورد نحوه زندگی خود، زیر سوال ببریم. بسیاری از ما متوجه شدیم، فضایی که زمانی برای رفع نیازهای روزانهمان کافی بود، اکنون کمتر کاربردی به نظر میرسد. بهخصوص اگر با دیگران زندگی میکنیم، این مشکل پررنگتر شده است. تغییر بزرگی که اتفاق افتاد این بود که کار در بیرون از خانه تبدیل به دورکاری شد.
بنابراین، نیاز به فضاهای انعطاف پذیرتر و سازگارتر در خانه به وجود آمد. بهعنوانمثال، دفتر کار خانهمان که عملا از آن استفاده نمیکردیم، حالا نیاز دارد تا به روشی جدید بازسازی شود. فراتر از آن، میزهای آشپزخانه و کاناپههایی که حالا روی آنها کار میکنیم هم باید تغییر کنند. این فضاها باید به چیزی یکپارچهتر، کاربردیتر و ارگونومیکتر تبدیل شوند تا هم با آینده خانه و هم با آینده دورکاری سازگار باشند.
پاندمی کرونا همچنین به ما نشان داد که فضاهای باز بیرون از خانه، ارزش بسیاری دارند. منظورمان فقط پارکهای عمومی نیست، بلکه بالکنهای خصوصی، حیاطهای خلوت و باغچههایی که زمانی فراموششان کرده بودیم، از آن جمله هستند. اکنون این فضاها تنها شانس ما برای گرفتن هوای تازه و گذراندن زمان، بهدوراز فضای داخلی محسوب میشوند.
تفکری جدید درمورد اتاقهایی که خانه را میسازند لازم است.
زمان آن رسیده است که درباره اتاقهایی که در حال حاضر به آنها عادت کردهایم، اما میتوانیم بدون آنها زندگی کنیم، ایدهپردازی کنیم. آنا پویجانر، یک معمار اسپانیایی پیشرو، در مورد مفهوم خانه بدون آشپزخانه به ارمغان آورده است. او که در سال ۲۰۱۶ برنده جایزه ویلرایت دانشگاه هاروارد شد، به ایدئولوژی اشتراکی اقتصادی اعتقاد دارد. او معتقد است که آشپزخانه مشترک میتواند فضایی باشد که ساکنان در آن با یکدیگر تعاملات اجتماعی داشته باشند.
استفاده از آشپزخانه مشترک، با نیاز به تماس نزدیک بین افراد، ممکن است به نظر برخی جذاب نباشد. اما از طرفی، این رویکرد در بلندمدت میتواند به ساخت منازل سالم و پایدار کمک کند و همچنین برای کاهش هدررفت مواد غذایی مؤثر باشد. اگر بتوانیم چیزی مهم مانند آشپزخانه را حذف کنیم، تصور کنید چه چیزهای دیگری را میتوانیم با هم به اشتراک بگذاریم؟ آیا میتوانیم به جلوتر رفته و فضاهای مشترک دیگری در خانه، مانند اتاق نشیمن و ناهارخوری، را به صورت عمومی استفاده کنیم؟
نیاز به بازاندیشی رفتارها در اتاقهای خانه وجود دارد.
اخیرا مسابقهای به نام HOME توسط آرک اوت لود (Arc Out Laud) برگزار شد. در این مسابقه از طراحان خواستند تا ایدههایی در مورد معماری داخلی برای آینده را بررسی کنند. آنها باید آیتمهایی مانند، جابهجایی جمعیت، تکنیکهای جدید ساختمانسازی، خانههای گروهی، هوشمند و حتی خانههای بسیار کوچک را در نظر میگرفتند.
نتایج باید بر اساس انواع روشهای جامعی بنا میشد که تغییرات فرهنگی میتوانند بر نحوه زندگی ما تاثیرگذار باشند. سازمان خانه زنده (Home Alive)، این ادعا را مطرح کرد که اساس عناصر برنامهریزی برای خانههای امروزی، منعکسکننده شیوه زندگی ما نیست. همچنین فضاهای استاندارد با فعالیتهایی که انجام میدهیم مطابقت ندارد.
این سازمان پیشنهاد کرد که به ساکنان ساختمان، فقط باید یک چارچوب ساختاری که در آن پانلها و تختهها قابلتعویض باشند، تحویل داد. در این فضا، اتاقها میتوانند بهصورت منحصربهفرد بازتعریف شده و همیشه بر اساس نیازهای ساکنان مطابقت داده شوند.
برنده این رقابت حتی پیشنهاد داد، طول زمانی که ما بهصورت سنتی میگذاریم تا وظایف مختلفمان را انجام دهیم، میتواند تغییر کند. مثلا میتوان طول روز کاری مطابق با طلوع و غروب خورشید در نظر گرفت. بنابراین در طراحی خانه یک جدایی مکانی و زمانی بین کار بیرون و کارهای خانه ایجاد میشود. این وضعیت نهتنها طراحی خانه را زیر سوال میبرد، بلکه چگونگی و زمان انجام کارها در آن را تحتتاثیر قرار میدهد.
روشن است که نحوه تعریف و طراحی خانهها، دیگر جوابگوی نیازهای ما نیست. تقریبا تمام جوانب محیط زندگی ما به شکلی تغییر کرده که با پیشرفتهای تکنولوژی و نیازهای متغیر جامعه مطابقت داشته باشد. روش زندگی ما و فضاهایی که به آن نیاز داریم نیز تغییر کرده است. بنابراین زمان آن رسیده که از خود بپرسیم خانه واقعا چیست.
جمعبندی
خانه برای ما یک فضای خصوصی پراهمیت است که در آن احساس امنیت و آرامش را، بهدوراز بقیه جهان تجربه میکنیم. اما باتوجهبه دیجیتالیشدن دنیا و تغییرات ناگهانی که بعد از پاندمی کرونا اتفاق افتادند، چگونه میتوانیم معنای خانه را بازنگری کنیم؟ در این مقاله تغییر کاربری اتاقهایی که خانه را میسازند مورد بررسی قرار دادیم و در مورد حذف بعضی فضاها مانند آشپزخانه، صحبت کردیم.