آجر چیست؟ و مشخصات فنی و کاربرد آن

آجر یکی از مصالح ساختمانی است که امروزه جلوه زیباتری به خود گرفته و علاوه بر ساخت بنا در دکوراسیون داخلی نیز به کار می رود. آجرها در ابعاد و اشکال مختلف تولید می شوند و این تنوع و همخوانی آجر با دیگر مصالح، استفاده از آن در طاق های گنبدی و قوسی شکل را آسان می کند.

در واقع این محصول به نسبت سایر مصالح ساختمانی پرکاربردتر است و به دلیل قیمت مناسب در تمام پروژه های ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه این نوشته از پورتال جامع مهندسین ایران با ما همراه باشید تا با انواع آجر و کاربرد آن ها آشنا شوید.

آجر چیست؟

ابتدا در پاسخ به این سؤال که آجر چیست، باید بگوییم آجرها در حقیقت نوعی بلوک هستند که برای مصارف مختلفی مانند دیوارها، سنگ‌فرش‌ها و سایر عناصر مربوط به ساخت و ساز طراحی شده‌اند.
با وجود آن که در گذشته آن‌ها را به صورت دستی ساخته و در مقابل هوا می‌گذاشتند تا خشک شود، امروزه اما بیشتر به شکل ماشینی و در کوره‌های مخصوص آجرپزی تولید می‌شوند.

در نهایت نیز می‌توان با استفاده از ملات، چسب و یا با به هم بستن آنها، اتصالی قوی را ایجاد کرده که استحکامی فوق‌العاده به سازه شما خواهد بخشید.
همچنین لازم به ذکر است که آجرها در طبقات، انواع، مواد و اندازه‌های متعددی تولید می‌شوند که بسته به منطقه و دوره زمانی متفاوت بوده تا با شرایط محیطی خود به بالاترین حد سازگاری برسند.

با گذشت زمان، استفاده از بلوک‌هایی به نام خشت که ساخته شده از گل خاک رس بود، تبدیل به ترکیبات حرفه‌ای از خاک رس، فلدسپات، سولفات، سنگ آهک، ماسه، املاح آهن، سیلیس و آلومین شد.

انواع آجر

آجر لعابی

لعاب کاری یکی از روش های روکش کاری اجر است که آن را در برابر عوامل مختلف محافظت می نماید. ممکن است آجر در معرض رطوبت، فرسایش، هوازدگی، مواد شیمیایی و تغییرات آب و هوایی قرار گیرد، اما لعابی که سطح آن را پوشش می دهد، نقش لایه محافظ را ایفا کرده و عمر آن را طولانی می کند.
اجر لعابی در رنگ های متنوع و ابعاد گوناگون تولید و به بازار عرضه می شود. از این رو می توان از آن در تزئین دکوراسیون داخلی و بیرونی ساختمان استفاده کرد. این آجرها با رنگ هایی نظیر آبی، قرمز، نارنجی، قهوه ای و سورمه ای لعاب داده می شوند و زیبایی بی نظیری به فضا می بخشند.

این آجرها بیشتر در طراحی های سنتی کاربرد دارند. لعاب کاری، مقاومت آجر را بالا می برد و آن را از آسیب های احتمالی حفظ می کند. قیمت آجر لعابی به نسبت اجر معمولی گران تر است.

آجر ماشینی

این آجرها سوراخ دار هستند و در صورت استفاده، سوراخ ها با ملات پر می شود تا استحکام و مقاومت سازه بالا رود. تعداد سوراخ های تعبیه در اجر ماشینی ۸ الی ۱۰ عدد می باشد. اصولاً برای ساخت دیوار و در مرحله سفت کاری از آجرماشینی به دلیل استحکام بالا استفاده می شود.
ملاتی که در سوراخ های این اجرریخته می شود، مقاومت و استحکام آن را بالا می برد. این آجر قیمت مناسبی دارد و قابل استفاده در تمام پروژه های ساختمان سازی می باشد.

آجر ماسه آهکی

آجر ماسه آهکی از سیلیکات کلسیم تولید می شود و اغلب در پی سازی ساختمان کاربرد دارد. مقاومت فشاری این اجر بالاست، از این رو ظرفیت باربری آن نیز بالا بوده و از آن در ساخت دیوارهای حائل و حمال استفاده می شود.
آجرهای ماسه آهکی به دلیل استفاده از رنگدانه در تولید آن ها، رنگ های متفاوت به خودگرفته و از نظر ظاهری زیبا هستند.

سختی این آجرها بالاست و ابعاد و شکل یکنواخت آن ها اجرای دیوار را آسان می کند، علاوه بر آن میزان پرتی این مصالح بسیار کم است.

آجر ماسه آهکی عایق خوبی برای جلوگیری از خروج گرما از ساختمان در زمستان و ممانعت از ورود آن در تابستان می باشد و آسایش و راحتی را برای ساکنین به ارمغان می آورد.

آجر نما

یکی از انواع اجرها، آجر نما است و همانطور که از نام آن پیداست، از آن برای طراحی نما استفاده می شود. از ویژگی هایی که آجرنما باید از آن برخوردار باشد می توان به مقاومت در برابر گرما، رطوبت و نفوذ آب اشاره کرد. اجر نسوز نمونه ای است که می توان از آن به عنوان آجرنما استفاده کرد.

آجر نسوز

آجرنسوز جدیدترین نوع اجر است که به علت مزایای زیاد، در ساختمان های امروزی مورد استفاده قرار می گیرد. این آجر یک عایق حرارتی است که علاوه بر جلوگیری از اتلاف انرژی، در برابر گرما و حرارت نیز مقاومت بالایی دارد.
آجر نسوز خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را در درجه حرارت بالا از دست نمی دهد، به همین علت از آن برای پوشش دیوار داخلی شومینه استفاده می شود.

طول عمر بالا، دوام و استحکام، زیبایی و ثبات رنگ از ویژگی های ممتاز این اجر هستند که آن را به بهترین گزینه برای معماران و سازندگان تبدیل کرده است.

این نوع اجر در برابر فرسایش، خراشیدگی، حرارت، اشعه آفتاب، رطوبت و تغییرات آب و هوایی مقاوم است و به علت استفاده از مواد معدنی در ساخت آن یک آجر بی نظیر برای مصارف ساختمانی به شمار می آید. قیمت آجر نسوز در مقایسه یا سایر آجرها بالاتر است.

اجر نسوز انواع مختلفی دارد که از جمله آن می توان به آجرهای نسوز سیلیسی، آجرنسوز زیرکونیوم، آجرنسوز کروم و آجرهای نسوز قلیایی اشاره کرد. اجر نسوز دایره نیز نمونه ای از آجرهای دکوراتیو شناخته می شود.

آجر سفالی

آجرسفالی یا اجر ایتال وزن بسیار سبکی دارد و استفاده از آن سرعت اتمام پروژه ساخت را بالابرده و به سبک سازی سازه کمک می نماید. این آجر در کوره های سفال پزی تولید می شود و قیمت آن در مقایسه با سایر آجرها کمتر است.
شکل اجر سفال همانند بلوک های سوراخ دار است و از آن ها در ساخت تیغه های جدا کننده و دیوارهای غیر باربر استفاده می شود. این آجرها عایق خوبی برای گرما و صوت می باشند و پایداری بسیار بالایی دارند.

آجر سفال ده سوراخ

قطر اجر ۱۰ سوراخ بین ۵.۱ تا ۵.۲ سانتی متر بوده و همان طور که از نام آن پیداست، در سطح آن ۱۰ سوراخ وجود دارد. وجود این سوراخ ها باعث می شود میلگرد درون آن ها قفل شود. این امر مقاومت ساختمان در برابر زلزله بالا می برد.

آجر لفتون

یکی از انواع آجرهایی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد، آجرلفتون می باشد. این اجر در دو رنگ قرمز و زرد تولید می شود. ابعاد اجر لفتون ۵*۲۰*۱۰ می باشد. قیمت این آجر به ابعاد آن بستگی دارد.

آجر فشاری

آجر فشاری در ساختمان سازی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. این آجرها با دست خشت زنی می شوند و برای پخته شدن در کوره های آجرپزی حرارت می بینند.
اجر فشاری یا آجرسنتی در مرحله سفت کاری ساختمان کاربرد دارد و به علت مقاومت فشاری بالا در ساخت دیوارهای باربر، طاق های ضربی و تیغه های جدا کننده استفاده می شود. وزن این آجرحدوداً ۲/۵ کیلوگرم و قیمت آن با توجه به میزان سفارش، متفاوت است.

آجر چارک

آجرچارک به اندازه یک چهارم طول یک اجر می باشد. ابعاد این نوع آجر ۵٫۵×۱۰×۵٫۵ سانتی متر می باشد. آجرچارک در پیوند کله راسته در دیوار ۳۵ سانتی متری و پیوندهای خاص مورد استفاده قرار می گیرد.

آجر دکوراتیو

اجر دکوراتیو نمونه ای از آجرهایی است که امروزه استفاده از آن ها در طراحی دکوراسیون داخلی زیاد به چشم می خورد. این آجرها انواع مختلفی دارند و می توان با توجه به سلیقه شخصی نمونه های مناسب را انتخاب و مورد استفاده قرار داد.

آجر قزاقی

یکی از قدیمی ترین انواع اجرها، آجر قزاقی می باشد که ساخت آن ها به دوره ساسانیان بر می گردد. آجرقزاقی دستی نمونه ای از آجرهای سنتی است که با شیوه کاملا سنتی تولید می شود.
آجرپلاک نمونه ای از آجرهایی است که در دسته اجر قزاقی قرار می گیرد. آجرقزاقی قرمز با نام آجرخشتی نیز شناخته می شود.

آجرقزاقی در رنگ های مختلفی چون پوست پیازی، قرمز و گلبهی موجود بوده و هم چنین در ابعادی چون ۲۰*۲٫۵*۵٫۵ یا ۲۰*۱۰*۵٫۵ تولید می شود. قیمت این اجر با توجه به خصوصیاتی که گفته شد متفاوت می باشد.

آجر جوش

تولید و ساخت این آجر در دمای بیش از هزار درجه صورت می گیرد. این دمای بالا از خمیری شدن آجر جلوگیری به عمل می آورد. از موارد استفاده این اجر می توان به ساخت دیوار تونل ها اشاره کرد.

نانو آجر

از آن جایی که نمای بیرونی ساختمان در معرض باد و باران و عوامل زیست محیطی قرار دارد، در معرض آسیب دیدگی قرار دارد. استفاده از پوشش نانو بر روی اجر می تواند از آسیب زدگی به آن جلوگیری نماید.