کنتاکتور برق چیست؟ و چگونه کار می کند؟

یکی از مهم ترین و پرکاربردترین تجهیزات در برق صنعتی و سیستم های قدرت، کنتاکتور است. این تجهیز با تحریک بوبین داخل کنتاکتور از طریق ولتاژ AC یا DC، جهت قطع و وصل کردن مدارهای قدرت از راه دور به کار گرفته می شود. هم چنین این تجهیز یکی از اجزای لازم برای تابلوهای برق است و به آن کلید الکترومغناطیسی (Electromagnetic Contact) نیز گفته می شود. در این مقاله سعی داریم به پاسخ و بررسی تمامی این موارد بپردازیم. پس همراه پورتال جامع مهندسین ایران باشید.

کنتاکتور برق چیست؟

کنتاکتور (Contactor) مخفف دو کلمه کنترل کانتکت به معنای اتصال دهنده کنترل شونده

اگر بخواهیم به زبان ساده کنتاکتور را شرح دهیم کنتاکتور مشابه یک کلید تک پل معمولی است که با اعمال ولتاژ به آن جریان برق را برقرار می کند. برقراری جریان برق در کنتاکتورها به وسیله یک بوبین انجام می پذیرد. بوبین با استفاده از هسته ثابت پس از دریافت ولتاژ یک حالت الکترومغناطیسی (آهنربایی) پیدا می کند و هسته متحرک را به سمت خود جذب می کند. بدین ترتیب جریان برق در کنتاکتور برقرار می شود. با قطع جریان برق نیز این خاصیت از بین می رود و به کمک یک فنر شرایط هسته ها به حالت اولیه در می آید. موارد ذکر شده خلاصه ی تعریف یک کنتاکتور بود اما توضیحات آن به همین قدر ختم نمی شود. 

اجزای کنتاکتور

یک کنتاکتور دارای اجزای سازنده مختلفی است که هر یک از آن ها در روند فعالیت کنتاکتور وظیفه ای را برعهده دارد.
اجزاء تشکیل دهنده کنتاکتور عبارت است از:

1. بوبین یا سیم پیچ
2. هسته ثابت
3. هسته متحرک
4. فنر
5. ترمینال ها
6. شاسی و قاب نگهدارنده تجهیزات
7. ساختار کنتاکتور

تمامی کنتاکتور های موجود در بازار به صورت عمومی دارای سه قسمت هستند که این سه قسمت شامل مدار قدرت، مدار فرمان و مدار تغذیه بوبین می باشد.

مدار قدرت کنتاکتور

مدار قدرت کنتاکتور شامل سه ورودی و سه خروجی برق سه فاز است که می توان با اتصال جریان برق به ورودی و اتصال مصرف کننده مثل موتور، هیتر و … به خروجی، مدار مصرف کننده را به کنتاکتور متصل نمود.

مدار فرمان کنتاکتور

مدار فرمان کنتاکتور (کنتاکت کمکی) به قسمتی از مدار کنتاکتور گفته می شود که در هنگام قطع یا وصل شدن جریان برق سه فاز کنتاکتور از خود واکنش نشان می دهد. این واکنش با اتصال و یا عدم اتصال پلاتین های کمکی همراه است که به دو صورت NO و NC می باشد.

Normally Open

حالت اول Normally Open یا NO حالتی گفته می شود که در حالت عادی و در شرایطی که کنتاکتور غیر فعال است امکان عبور جریان از ترمینال وجود ندارد. در این حالت تنها در زمانی امکان عبور جریان وجود دارد که کنتاکتور فعال باشد. در واقع زمانی که کنتاکتور فعال می شود مدار NO بسته می شود. فرض کنید می خواهید با فعال شدن کنتاکتور یک لامپ نیز روشن شود. با اتصال لامپ به کنتاکت کمکی NO با فعال شدن کنتاکتور لامپ نیز روشن می شود و با غیر فعال شدن آن مدار مجدداً به حالت باز تغییر پیدا می کند.

Normally Close

حالت دوم Normally Close است که در شرایط عادی و حالتی که کنتاکتور غیر فعال است مدار نرمالی کلوز فعال است و امکان عبور جریان از آن وجود دارد. در شرایطی که کنتاکتور فعال می شود کنتاکت های کمکی NC باز می شود و امکان عبور جریان وجود ندارد.

بوبین کنتاکتور

بوبین در کنتاکتور وظیفه فعال کردن جریان برق کنتاکتور را بر عهده دارد. در واقع زمانی که به بوبین ولتاژی داده می شود کنتاکتور فعال می شود. ولتاژ بوبین یکی از مهم ترین مواردی است که باید در هنگام خرید به آن دقت نمود. بوبین ها انواع مختلفی دارند که با برق AC یا DC و رنج ولتاژ گوناگونی قادر به فعالیت هستند که این موضوع در مشخصات کاری کنتاکتورها توسط شرکت سازنده ذکر می شود. به عنوان مثال یک کنتاکتور ۳۲ آمپر ممکن است با بوبین ۲۲۰ ولت AC و یا بوبین ۲۴ ولت DC ساخته شود. در صورتی که بدون توجه به مشخصات بوبین یک کنتاکتور، ولتاژ غیر مجازی به غیر از حالت استانداردی که کارخانه ذکر کرده است به کنتاکتور داده شود امکان سوختن بوبین و خرابی کنتاکتور وجود خواهد داشت. بنابراین به جهت فعالسازی کنتاکتور حتماً ولتاژ استاندارد ذکر شده توسط کارخانه را به بوبین متصل نمایید.

 

مفهوم علایم و شماره های روی کنتاکتور

 

A1 و A2: ورودی بوبین کنتاکتور / قسمت فرمان دهنده سیم پیچ

+ و ــ : علامت + که همان ورودی A1 است، ورودی مثبت بوبین و علامت ــ نشانگر ورودی A2 یا همان ورودی منفی بوبین می باشند.

L1 و L2 و L3 یا پیچ های شماره ۱ و ۳ و ۵: ورودی سه فاز

T1 و T2 و T3 یا پیچ های شماره ۲ و ۴ و ۶: خروجی سه فاز

حروف L و T مربوط به استاندارد IEC بوده و در استاندارد VDE ورودی ها را با حروف R و S و T و خروجی ها را نیز با حروف U و V و W علامت گذاری می کنند.

این اعداد تک رقمی نشان دهنده کنتاکت های اصلی کنتاکتور می باشند که برای بخش قدرت به کار می روند.

NO: کنتاکت های Normally Open، کنتاکت هایی که قبل از عملکرد، باز هستند.

NC: کنتاکت های Normally Close، کنتاکت هایی که قبل از عملکرد، بسته هستند.

اعداد دو رقمی کنار پیچ های NO و NC:

اعداد دو رقمی، نشانگر کنتاکت های کمکی کنتاکتور بوده و در قسمت فرمان به کار می روند.

هرگاه رقم دوم عدد دو رقمی ای که در کنار پیچ ها نوشته شده، اعداد ۱ و ۲ بودند، تمامی آنها نشان دهنده کنتاکت های باز یا همان NC ها هستند. مانند: ۲۱، ۲۲، ۳۱، ۳۲، ۴۱ و ۴۲

هرگاه رقم دوم عدد دو رقمی ای که در کنار پیچ ها نوشته شده، اعداد ۳ و ۴ بودند، تمامی آنها نشان دهنده کنتاکت های باز یا همان NO ها هستند. مانند: ۱۳، ۱۴، ۲۳، ۲۴، ۳۳ و ۳۴

* ممکن است تمام اعداد ذکر شده همزمان بر روی یک کنتاکتور وجود نداشته باشند.

مشخصات فنی کنتاکتور

کنتاکتور ها دارای مشخصات فنی مهمی هستند که مصرف کننده قبل از خرید می بایست حتماً از آن ها اطلاع کافی داشته باشد. این مشخصات شامل ولتاژ نامی، جریان نامی، ولتاژ لحظه ای، تیپ کنتاکتور و مشخصات دیگری است که با علائم اختصاری به خصوصی در لیبل کنتاکتور درج می شود.

ولتاژ نامی کنتاکتور (Ue): به رنج ولتاژ مجازی گفته می شود که کنتاکتور قادر به فعالیت در آن می باشد. اتصال ولتاژی بیش از ولتاژ نامی اعلام شده توسط سازنده سبب خرابی و آسیب به کنتاکتور می شود.

ولتاژ عایقی کنتاکتور (Ui): به ولتاژ عایقی مابین کنتاکت ها با یکدیگر و یا با بدنه ولتاژ عایقی گفته می شود. این ولتاژ حداکثر میزان تحمل ولتاژ در هنگام جرقه زنی و آرک می باشد.

حداکثر ولتاژ عایقی در یک زمان مشخص (Uimp): به حداکثر ولتاژی که در یک لحظه در هنگام وصل جریان می تواند توسط کنتاکتور تحمل شود ولتاژ Uimp گفته می شود.

ولتاژ بوبین (Uc): به مقدار ولتاژی که لازم است به جهت فعالسازی کنتاکتور به بوبین آن اعمال گردد.

جریان مجاز کنتاکتور (Le): به میزان جریانی که یک کنتاکتور مجاز به عبور آن می باشد.

انواع جریان در کنتاکتور

بر روی کنتاکتورها عباراتی نظیر AC3 ،AC1 دیده می شود. این عبارات مربوط به سازگاری کنتاکتور با جریانی است که قرار است از آن عبور کند. در واقع از آنجایی که قطع و وصل جریان تجهیزات برقی مختلف با یکدیگر متفاوت است نیاز به علائم مشخصی است تا بیان کند آیا کنتاکتور مورد نظر ما مناسب برای مصرف کننده ما است یا نه. به عنوان مثال جریان وصل یک الکتروموتور با جریان وصل تجهیزات روشنایی تفاوت زیادی دارد در اینجا نیاز است تا علائمی بیان کند که چه کنتاکتوری مناسب برای هر یک از این جریان ها می باشد.

Ith در کنتاکتور چیست؟

بر روی لیبل نیم کنتاکتورها ممکن است عبارتی نظیر Ith یا Ith1 و… را مشاهده کنید. این عبارت بیان می کند که یک کنتاکتور در حالت باری AC1 چه مدت زمانی می تواند جریان برق را به صورت ثابت و برقرار حفظ نماید. مدت زمان فعالیت کنتاکتور در حالت AC1 به سه شرایط جریان شیفتی، جریان هفتگی و جریان دائم تقسیم بندی می شود.

جریان شیفتی (Ith): در این حالت از تیغه های کنتاکتور امکان عبور جریان نامی استاندارد به مدت زمان ۸ ساعت بلامانع و مورد تایید است.

جریان هفتگی (Ith1): در این حالت امکان عبور جریان نامی استاندارد به مدت زمان یک هفته مورد تایید می باشد.

جریان دائم (Ith2): به میزان جریانی که به صورت نامحدود می تواند از تیغه های کنتاکتور بدون بروز مشکل عبور نماید.

مزیت های استفاده از کنتاکتور نسبت به کلید

1. قابلیت قطع و وصل در دفعات زیاد
2. امکان کنترل مصرف کننده از راه دور و از چندین محل و برای مراحل مختلف کار مصرف کننده
3. توانایی اتوماتیک کردن مدار فرمان با استفاده از کنتاکتورها
4. عمر مکانیکی بیشتر نسبت به کلیدها (در کنتاکتور به علت عدم ساییدگی کنتاکت ها روی یکدیگر در هنگام قطع و وصل، شاهد استهلاک کمتری خواهیم بود)
5. بالا رفتن سرعت قطع و وصل با طراحی مدار فرمان مناسب
6. با استفاده از کنتاکتور، پس از رفتن برق و وصل مجدد آن، جهت راه اندازی نیاز به استارت می باشد در صورتی که با استفاده از کلید، خطرات ناشی از وصل ناگهانی وجود دارد.
7. حفاظت دستگاه ها توسط کنتاکتور، مناسب تر و مطمئن تر است و از لحاظ اقتصادی به صرفه تر است.
8. قابل اتصال به پی ال سی (PLC) است.

انواع کنتاکور AC بر اساس تیپ

تیپ های مختلف کنتاکتور AC و انواع کاربرد آنها برای مصرف کننده های مجاز طبق استاندارد بین المللی IEC / EN 61095 مطابق آیتم های زیر می باشد:

1. کنتاکتور AC1: بار اهمی، بار غیر اندیکتیو یا اندیکتیویته ضعیف، گرمکن برقی با ضریب توان ۹۵%
2. کنتاکتور AC2: برای راه اندازی موتورهای آسنکرون روتور سیم پیچی بدون ترمز و جریان مخالف، جریان راه اندازی بستگی به مقاومت مدار روتور دارد.
3. کنتاکتور AC3: برای راه اندازی موتورهای قفس سنجابی یا خاموش کردن موتور در حین کار به کار می روند، بدین معنی که در برابر جریان پیوسته بالا مقاوم هستند. برای مثال بالابرها، آسانسور ها و غیره
4. کنتاکتور AC4: برای روشن خاموش کردن های متناوب موتورهای قفس سنجابی، توانایی قطع کردن جریان های زیاد راه اندازی مانند جریان وصل کردن یا قطع کردن در حین کار را دارند. مثال: جرثقیل
5. کنتاکتور AC5: برای راه اندازی موتور آسنکرون روتور قفسه ای با به کار بردن ترمز جریان مخالف تغییر جهت گردش الکتروموتور روتور قفسه ای با تعداد دفعات قطع و وصل زمانی اندک
6. کنتاکتور AC5-b: تعویض لامپهای رشته ای
7. کنتاکتور AC6-a: سوئیچینگ ترانسفورماتورها
8. کنتاکتور AC6-b: تعویض بانک های خازنی
9. کنتاکتور AC7-a: بارهای کمی القایی در لوازم خانگی: مثال: میکسر، مخلوط کن
10. کنتاکتور AC7-b: بارهای الکتریکی برای لوازم خانگی: نمونه ها: فن ها
11. کنتاکتور AC8-a: کنترل موتور کمپرسور مبرد هرمتیک با تنظیم مجدد بار اضافی دستی
12. کنتاکتور AC8-b: کنترل موتور کمپرسور مبرد هرمتیک با بارگیری مجدد اتوماتیک
13. کنتاکتور AC11: کنتاکتور کمکی فرمان بدون داشتن کنتاکت قدرت، بوبین مغناطیسی، استفاده فقط در مدار فرمان
14. کنتاکتور AC12: کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با جداسازی اپتوکوپلر
15. کنتاکتور AC13: کنترل بارهای حالت جامد با جداسازی ترانسفورماتور
16. کنتاکتور AC14: کنترل بارهای الکترومغناطیسی کوچک
17. کنتاکتور AC15: کنترل بارهای الکترومغناطیسی AC
18. کنتاکتور AC20: اتصال و قطع اتصال تحت شرایط بدون بار
19. کنتاکتور AC21: تعویض بارهای مقاومتی، از جمله اضافه بارهای متوسط
20. کنتاکتور AC22: تعویض بارهای مقاومتی و القایی مخلوط، از جمله اضافه بارهای متوسط
21. کنتاکتور AC23: تعویض بارهای موتور یا سایر بارهای بسیار القایی
22. کنتاکتور AC31 a , b: بارهای غیر القایی یا القایی ضعیف
23. کنتاکتور AC33 a , b: بارهای موتور یا بارهای مخلوط شامل موتور، مقاومت و تا ۳۰٪ بار لامپ رشته ای
24. کنتاکتور AC35 a , b: بار لامپ تخلیه گاز
25. کنتاکتور AC36 a , b: بار لامپ رشته ای
26. کنتاکتور AC40: مدارهای توزیع بارهای مقاومتی و القایی مخلوط
27. کنتاکتور AC41: بارهای غیر القایی یا القایی ضعیف، کوره های مقاومت
28. کنتاکتور AC42: موتورهای حلقه ای لغزنده: شروع، خاموش شدن
29. کنتاکتور AC43: موتورهای قفس سنجابی: شروع، خاموش هنگام کار
30. کنتاکتور AC44: موتورهای قفس سنجابی: شروع، ترمز ضد جریان یا معکوس، تایپ کردن
31. کنتاکتور AC45-a: تعویض لامپ های تخلیه گاز
32. کنتاکتور AC45-b: تعویض لامپ های رشته ای
33. کنتاکتور AC51: کوره های مقاومتی بدون بار القایی یا کمی القایی
34. کنتاکتور AC52-a: کنترل سیم پیچ استاتور موتور لغزنده حلقه: کار ۸ ساعته با جریان های شروع برای شروع فرآیندها، مانور و کارکرد
35. کنتاکتور AC52-b: کنترل سیم پیچ استاتور موتور حلقه لغزش: عملکرد متناوب
36. کنتاکتور AC53-a: کنترل موتور قفس سنجابی: کار ۸ ساعته با جریان های شروع برای شروع فرآیندها، مانور و کار
37. کنتاکتور AC53-b: کنترل موتور قفس سنجابی: عملکرد متناوب
38. کنتاکتور AC55-a: تعویض کنترل های الکتریکی لامپ های تخلیه
39. کنتاکتور AC55-b: تعویض لامپ های رشته ای
40. کنتاکتور AC56-a: ترانسفورماتورهای سوئیچینگ
41. کنتاکتور AC56-b: تعویض باتری های خازن
42. کنتاکتور AC58-a: کنترل موتور کمپرسور تبریدی مهر و موم شده با تنظیم مجدد خودکار تخلیه های اضافه بار: کار ۸ ساعته با جریان های شروع برای شروع، مانور و کار
43. کنتاکتور AC58-b: کنترل موتور کمپرسور تبریدی مهر و موم شده با تنظیم مجدد خودکار سفرهای اضافه بار: عملکرد متناوب
44. کنتاکتور AC140: کنترل بارهای الکترومغناطیسی کوچک با جریان نگهدارنده ≤ ۰.۲ A؛ به عنوان مثال رله های کنتاکتور

انواع کنتاکتورهای DC بر اساس تیپ

تیپ های مختلف کنتاکتور DC و انواع کاربرد آنها برای مصرف کننده های مجاز طبق استاندارد بین المللی IEC / EN 61095 به شرح زیر می باشد:

1. کنتاکتور DC1: بار اهمی، بار غیر اندیکتیو یا اندیکتیویته ی ضعیف، گرمکن برقی با ضریب توان ۹۵%
2. کنتاکتور DC2: برای راه اندازی موتور شنت، قطع کردن موتور هنگام کار
3. کنتاکتور DC3: برای راه اندازی موتور شنت با تعداد دفعات قطع و وصل زیاد در فواصل زمانی اندک، مدار ترمز
4. کنتاکتور DC4: راه اندازی موتور سری ، قطع موتور هنگام کار
5. کنتاکتور DC5: راه اندازی موتور سری با تعداد دفعات قطع و وصل زمانی اندک تغییر جهت گردش موتور و ترمز
6. کنتاکتور DC11: کنتاکتور کمکی فرمان بدون داشتن کنتاکت قدرت، بوبین مغناطیسی، استفاده فقط در مدار فرمان
7. کنتاکتور DC12: کنترل بارهای مقاومتی و بارهای حالت جامد با جداسازی اپتوکوپلر
8. کنتاکتور DC13: کنترل الکترومغناطیس DC
9. کنتاکتور DC14: کنترل بارهای الکترومغناطیسی DC با مقاومت های اقتصادی در مدار
10. کنتاکتور DC20: اتصال و قطع اتصال تحت شرایط بدون بار
11. کنتاکتور DC21: تعویض بارهای مقاومتی، از جمله اضافه بارهای متوسط
12. کنتاکتور DC22: تعویض بارهای مقاومتی و القایی مخلوط، از جمله اضافه بارهای متوسط (به عنوان مثال موتورهای شنت)
13. کنتاکتور DC23: تعویض بارهای بسیار القایی (یعنی موتورهای سری)

* کنتاکتورهای نوع a: محافظت از مدارات، بدون جریان مقاومت در کوتاه مدت

* کنتاکتورهای نوع b: محافظت از مدارات، با جریان مقاومت در کوتاه مدت

نحوه تست کنتاکتور

کنتاکت های کنتاکتور عمدتاً باز هستند و هر زمان که سیم پیچ کنتاکتور برق دار شود، کنتاکت ها بسته شده و جریان را به بار منتقل می کنند. کنتاکتورها، دارای ورودی و خروجی هستند که کنتاکت های ورودی یا خط یا L (Line)، جهت اتصال به منبع تغذیه و کنتاکت های خروجی یا ترمینال یا T (Terminal)، جهت اتصال به دستگاه برقی ای که توسط کنتاکتور کنترل می شود، استفاده می شوند.

طریقه تست کنتاکتور تک فاز:

مراحل زیر به شما کمک می کنند تا بتوانید یک کنتاکتور تک فاز را تست کنید:

1. ابتدا تمام توان الکتریکی را از سمت ورودی کنتاکتور یا همان L قطع کنید.
2. سیم هایی که به پیچ های L وارد شده اند را توسط پیچ گوشتی خارج کرده و با یک قلم یا نوار شفاف آنها را علامت گذاری کنید. به عنوان مثال، روی سیم اول L1 ، روی سیم دوم L2 و روی سیم سوم L3 بنویسید و علامت ها را روی سیم مربوطه بچسبانید.
3. همانند مرحله قبل، سیم های متصل به پیچ های T را خارج کرده و آنها را نیز علامت گذاری کنید. این علامت گذاری ها موجب عدم اشتباه در خواندن و اتصال بعدی سیم ها می شود.
4. کلید کنترل را به سمت وضعیت روشن بچرخانید تا بتوانید به سیم پیچ کنتاکتور انرژی بدهید.در این مرحله باید همزمان با اتصال کلید، حتما صدایی مانند صدای کلیک و یا تِق به گوش شما برسد و سپس صدای کارکرد زمزمه وار از کنتاکتور پخش شود. صدای کلیک نکته بسیار مهمی است و می تواند نشان دهنده قطعی سلامت و یا خرابی سیم پیچ باشد. در برخی کنتاکتورها یک چراغ نشانگر نیز روی آنها نصب است که با وصل بودن برق، آن چراغ نیز روشن می شود.
5. اهم متر یا مولتی متر را در وضعیت تست اهم قرار دهید. پراب قرمز را به ترمینال اهم مولتی متر و پراب مشکی را به ترمینال ~ (معمولی) مولتی متر وصل کنید.
6. حالا گیره قرمز را به پیچ L1 و گیره مشکی را به پیچ T1 وصل کنید. عدد نشان داده شده باید صفر باشد (نشان دهنده اتصال کوتاه مدار). همین روال کاری را تا تست پیچ های قسمت ۳ انجام دهید. اگر هر مجموعه ای عدد غیر از صفر نشان دهد، این نشان می دهد که تماس آن کنتاکت ها برقرار نیست و باید تعویض گردند.
7. اگر مقادیر اهم خوانده شده، عددی غیر از صفر باشد، ممکن است سیم پیچ، ورودی ها و خروجی ها را درست به هم متصل نمی کند. سوئیچ کنترل را برای سیم پیچ بچرخانید. اگر صدای کلیک نشنیدید، باید ولتاژ به سیم پیچ را بررسی کنید. در این مرحله تست شما هنوز ادامه دارد.
8. مولتی متر را روی رنج ولت قرار دهید. پراب قرمز را ازترمینال اهم خارج کرده و به ترمینال ولت وصل کنید. سپس پراب قرمز را به ورودی و پراب مشکی را به همان خروجی وصل کنید (به عنوان مثال پراب قرمز به L1 و پراب مشکی به T1). عدد خوانده شده روی مولتی متر/ولت متر باید عیناً برابر با عدد ولتاژ ارایه شده باشد.
9. اگر مقدار ولتاژ صحیح بوده ولی سیم پیج هم چنان باز می ماند، برق سیم پیچ را قطع کنید.
10. سیم ها را توسط پیچ گوشتی از سیم پیچ باز کرده و مانند مرحله ۶ مجددا اندازه گیری اهم را انجام دهید (مولتی متر را روی اهم قرار می دهیم ولی با این تفاوت که این بار وضعیت اتصال پراب ها به مولتی متر با مرحله ۶ فرق دارد). در این مرحله باید مولتی متریا همان اهم متر مقداری مابین ۱۰ تا ۱۰۰ اهم را نشان بدهد. اگر غیر از این مقدار باشد، سیم پیچ خراب است و باید تعویض گردد.

با انجام مراحل بالا تست کنتاکتور به پایان می رسد و بدین صورت می توان فهمید کنتاکتور تک فاز شما سالم است یا خیر.

نحوه نصب کنتاکتور

رله های برق و کنتاکتورها موارد ضروری در هنگام استفاده از مدارهای کنترل در کار نصب برق هستند. ولی همانطور که قبلا گفتیم رله ها در آمپرهای ضعیف و بیشتر در مدارات کنترل و کنتاکتورها تا رنج هزاران آمپر و بیشتر در مدارات قدرت کاربرد دارند.

روش نصب کنتاکتور تک فاز:

ذکر این نکته ضروری است که در عمل برای مصرف کننده های تکفاز نیز در اکثر مواقع کنتاکتورهای سه فاز می بندند و همانطور که می دانیم این کنتاکتورها دارای سه ورودی و سه خروجی هستند. پس برای استفاده از آنها در اتصال به یک مصرف کننده تک فاز، باید سه ورودی را توسط یک انشعاب به هم وصل کنیم و سپس سیم فاز تکفاز را به یکی از سه پیچ ورودی (L) وارد می کنیم و نول را نیز به ترمینال ورودی نول کنتاکتور وصل می کنیم.

قبل از آموزش نحوه نصب کنتاکتور بد نیست این نکته را یادآور شویم که بهتر است قبل از کنتاکتور یک فیوز قرار دهیم که اصل وجود آن به دلیل حفاظت از کنتاکتور باشد.

برای هر کنتاکتوری باید یک مدار فرمان نیز نصب کرد؛ که این مدار فرمان هم می تواند یک کلید فرمان باشد و هم می تواند یک شستی استپ استارت باشد. کلیدهای فرمان دقیقا مانند کلیدهای تک پل برق هستند، با این تفاوت که کلیدهای تک پل در آمپراژ پایین و کلیدهای فرمان در تابلو برق ها به کار می روند. برای نصب کلید فرمان نیز کافیست از خروجی فیوز به ورودی آن یک ارتباط برقرار کنیم و خروجی کلید فرمان را به ورودی A1 کنتاکتور وصل کنیم.

معمولا شماره ۳ را به عنوان ورودی و شماره ۴ را به عنوان خروجی کلید فرمان روی آن علامت گذاری می کنند.

در انتها برق ورودی را وصل کرده و سپس کلید فرمان را می زنیم و به این صورت به کنتاکتور برق وارد شده و مدار وصل می کنیم.

 

روش نصب کنتاکتور سه فاز:

برای نصب کنتاکتور سه فاز نیز باید مانند نصب کنتاکتورهای تکفاز عمل کرد. فقط در این حالت، سه فاز ورودی را به ترتیب به سه ورودی کنتاکتور (L1، L2 و L3 یا R، S و T) وصل می کنیم و خروجی های کنتاکتور (T1، T2 و T3 یا U، V و W) را به ورودی مصرف کننده سه فازی که می خواهیم آن را تغذیه کنیم، وصل می کنیم. مدار فرمان در کنتاکتورهای تکفاز و سه فاز مانند هم است.