معرفی رشته مهندسی شیمی
رشته مهندسی شیمی یکی از رشته‌های که محبوبیت زیادی بین داوطلبان گروه ریاضی و به خصوص خانم‌ها دارد است. این رشته مهندسی با استفاده از علوم پایه، فرآیندهای شیمیایی و فیزیکی را پیاده‌سازی می‌کند. داوطلبانی که به سراغ مطالعه رشته مهندسی شیمی می‌روند روش‌های جداسازی و مهندسی واکنش را به صورت کامل آموزش می‌بینند. رشته مهندسی شیمی با طراحی و ساخت فرآیندهای شیمیایی سروکار دارد. در واقع میتوان گفت این رشته به موازنه جرم و انرژی مرتبط است.
پورتال جامع مهندسین ایران در این مطلب به سراغ معرفی رشته مهندسی شیمی می‌رود و اطلاعات کاملی را در مورد این رشته در اختیار داوطلبان قرار می‌دهد. قبل از اینکه به سراغ معرفی رشته مهندسی شیمی برویم باید به این نکته توجه داشته باشید که این رشته در مقطع کارشناسی تا 2 سال اول دارای هیچ گرایشی نیست و داوطلبان پس از 2 سال میتوانند با توجه به علاقه و مهارت خود یکی از گرایش‌ها را انتخاب کنند.
معرفی رشته مهندسی شیمی
همه مهندسین در زندگی خود لحظه هایی را به یاد دارند که سعی کرده اند شغل خود را برای یک دوست و یا فامیل شرح دهند. این تجربه برای همگی آن ها به خصوص مهندسین شیمی دردناک بوده است.
این موضوع از آنجا ناشی می شود که مردم اغلب درک درستی از مهندسی ندارند به خصوص رشته مهندسی شیمی که تفاوت زیادی بین معنای ظاهری و مفهوم باطنی آن وجود دارد. لغت مهندس شیمی (Chemical Engineer)، در ظاهر معانی زیر را به ذهن متبادر می سازد:
در حالی که یک مهندس شیمی قبل از آن که یک شیمیدان باشد یک مهندس است! مهندسی که کمی شیمی می‌داند. مهندسی که کشفیات آزمایشگاهی شیمیدان ها را تا تولید در مقیاس صنعتی توسعه می دهد. مهندسی که فرایند طراحی می کند.
مهندسی که تجهیزات برای فرایندهای شیمیایی، بیولوژیکی و زیست محیطی طراحی می کند. به عبارت دیگر مهندسی شیمی یکی از رشته های مهندسی است نه یکی از گرایش های رشته شیمی.
تقریبا هر چیزی را که شما در زندگی روزمره به کار می‌برید (اعم از پلاستیک، فلز، پارچه، کاغذ، غذا، لوازم آرایش، دارو و …) به کمک مهندسین شیمی ساخته می شود.
رشته مهندسی شیمی در کدام زیرگروه قرار دارد؟
در این مقاله داوطلبان گروه ریاضی می توانند به طور کامل با رشته مهندسی شیمی آشنا شوند. اما داوطلبان قبل از آشنایی با رشته مهندسی شیمی تغییرات کنکور را بررسی کنند. بدون شک همه داوطلبان به این واقعیت واقف هستند که کنکور دستخوش تغییرات زیادی شده است. تغییرات کنکور از سال 1402 اعمال می شود و داوطلبان در کنکور سال های آینده با این تغییرات مهم روبرو خواهند شد. اولین و مهمترین تغییر کنکور که تاثیر بسیار مهمی در نحوه مطالعه داوطلبان دارد حذف دروس عمومی است. داوطلبان دیگر به سوالات دروس عمومی زبان انگلیسی، ادبیات فارسی، دین و زندگی و عربی پاسخ نمی دهند. دروس عمومی از دفترچه عمومی حذف می شود اما در سوابق تحصیلی داوطلبان تاثیر خواهد داشت. با توجه به این شرایط، داوطلبان رشته ریاضی برای قبولی در کنکور و رشته مهندسی شیمی باید فقط دروس تخصصی ریاضی، فیزیک و شیمی را مطالعه کنند.
یکی از سوالاتی که در مورد رشته مهندسی شیمی به ذهن داوطلبان می رسد در مورد زیر گروه این رشته می باشد. مهندسی شیمی در کدام زیرگروه ریاضی قرار دارد؟ مهندسی شیمی قبل از کنکور سراسری 1402 در زیرگروه 2 گروه ریاضی بود اما این شرایط برای رشته مهندسی شیمی صدق نمی کند. رشته مهندسی شیمی در کنکور سراسری شامل هیچ زیرگروهی نمی شود زیرا با توجه به تغییرات کنکور سراسری زیر گروه ها از کنکور سراسری حذف شدند. یعنی همه دروس گروه ریاضی در یک گروه قرار می گیرند. کنکور سراسری دیگر با مفهومی به نام زیرگروه مواجه نیست. با توجه به این شرایط ضرایب دروس تخصصی رشته های مختلف چگونه محاسبه می شود؟ تمامی دروس گروه ریاضی دارای ضریب مشخصی هستند. یعنی هر درس تخصصی برای همه رشته ها ضریب مشخصی دارد و به هیچ وجه تغییر نمی کند.
ضرایب دروس تخصصی در کنکور سراسری
| نام درس | ضریب |
| ریاضی | 12 |
| فیزیک | 9 |
| شیمی | 7 |
منابع کنکور ریاضی برای مهندسی شیمی
همان طور که در قسمت بالا نیز مطالعه کردید کنکور سراسری با تغییرات بسیار زیادی روبه‌رو شده است. دروس عمومی از کنکور سراسری حذف می‌شوند و رشته‌ها دیگر در هیچی زیرگروهی قرار نمی‌گیرند. تمامی این شرایط دست به دست هم میدهند تا شرایط کنکور سراسری متفاوت‌تر از سال‌های اخیر شود. یکی دیگر از تغییرات کنکور سراسری که تاثیر مثبتی بر روی عملکرد داوطلبان خواهد داشت، تغییر زمان برگزاری کنکور است. کنکور سراسری با توجه به آخرین تغییرات کنکور سراسری به صورت دو بار در سال برگزار میشود. برگزاری کنکور در دو نوبت مختلف از جنبه‌های مختلفی برای داوطلبان مناسب است. داوطلبان با توجه به این شرایط در کنکور استرس کمتری خواهند داشت. اما برگزاری کنکور در دو نوبت مختلف موجب ایجاد سوالاتی در ذهن داوطلبان میشود. منابع کنکور با توجه به شرایط جدید در کنکور چگونه خواهد بود؟ آیا منابع کنکور برای هر دو نوبت کنکور یکسان هستند؟
منابع کنکور نوبت اول و نوبت دوم ریاضی چگونه هستند؟ قبل از اینکه به سراغ پاسخ این سوال برویم بهتر است با منابع کنکور ریاضی آشنا شویم. داوطلبان در کنکور ریاضی باید به سراغ مطالعه کتاب‌های ریاضی پایه دهم، هندسه دهم، هندسه یازدهم، آمار و احتمال پایه یازدهم، حسابان پایه یازدهم، حسابان پایه دوازدهم، هندسه پایه دوازدهم، ریاضی گسسته پایه دوازدهم، فیزیک دهم، فیزیک یازدهم، فیزیک دوازدهم، شیمی دهم، شیمی یازدهم و شیمی دوازدهم بروند. آیا منابع کنکور برای نوبت اول و دوم یکسان هستند؟ بله منابع کنکور برای نوبت اول و نوبت دوم یکسان هستند. داوطلبان باید در نوبت دی و نوبت تیر ماه تمامی مفاهیم کتاب درسی را از سطر اول تا سطر آخر مطالعه کنند. متاسفانه گاهی اوقات داوطلبان تصور می‌کنند که برای نوبت دی ماه باید نصف کتاب درسی را مطالعه کنند. این طرز فکر اشتباه است و داوطلبان را دچار سردرگمی می‌کند.
منابع کنکور ریاضی
ریاضیات
| نام کتاب | سال چاپ |
| ریاضی 1: پایه دهم | 1399 |
| هندسه 1: پایه دهم | 1399 |
| هندسه 2: پایه یازدهم | 1400 |
| آمار و احتمال: پایه یازدهم | 1400 |
| حسابان 1: پایه یازدهم | 1400 |
| حسابان 2: پایه دوازدهم | 1401 |
| هندسه 3: پایه دوازدهم | 1401 |
| ریاضیات گسسته: پایه دوازدهم | 1401 |
فیزیک
| نام کتاب | سال چاپ |
| فیزیک 1: پایه دهم | 1399 |
| فیزیک 2: پایه یازدهم | 1400 |
| فیزیک 3: پایه دوازدهم | 1401 |
شیمی
| نام کتاب | سال چاپ |
| شیمی 1: پایه دهم | 1399 |
| شیمی 2: پایه یازدهم | 1400 |
| شیمی 3: پایه دوازدهم | 1401 |
دروس مهندسی شیمی
حدود ۴۰ درصد ( به طور تقریبی ) درس های این رشته با سایر رشته های مهندسی یکسان است.
دروس اصلی این رشته میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- موازنه ماده و انرژی
- ترمودینامیک
- مکانیک سیالات
- انتقال حرارت
- سینتیک و طراحی انواع راکتور
- و …
رشته مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی
داوطلبان پس از قبولی در رشته مهندسی شیمی وارد مقطع کارشناسی می‌شوند. داوطلبان در مقطع کارشناسی با چند واحد درس روبه‌رو می‌شوند؟ مقطع کارشناسی رشته مهندسی شیمی به صورت چند ساله در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد؟ رشته مهندسی شیمی نیز مانند سایر رشته‌های مهندسی دارای مدت زمان تحصیل بسیار مناسبی است. این رشته در یک مدت زمان 4 ساله در اختیار داوطلبان گروه ریاضی قرار می‌گیرد. داوطلبان باید در این مدت زمان 8 ترم تحصیلی را در این رشته سپری کنند. رشته مهندسی شیمی از 142 واحد درسی تشکیل شده است که داوطلبان در مدت زمان 4 سال باید آن را مطالعه کنند. واحدهای درسی این رشته شامل دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی، دروس تخصصی و دروس اختیاری هستند. هر کدام از این دروس دارای واحدهای مختلفی هستند و داوطلبان در مدت زمان تحصیل خود باید واحدها را مطالعه کنند.
داوطلبان گروه ریاضی در مدت زمان 4 سال باید 142 واحد درسی را در مهندسی شیمی سپری کنند. دروس عمومی شامل 22 واحد، دروس پایه شامل 44 واحد، دروس اصلی شامل 58 واحد، دروس تخصصی شامل 12 واحد و دروس اختیاری شامل 6 واحد هستند. داوطلبانی که با نمرات مناسب این دروس را سپری کنند پس از 4 سال امکان فارغ‌التحصیلی از این رشته را خواهند داشت. البته به این نکته توجه داشته باشید که گاهی اوقات داوطلبان در یک مدت زمان بیشتر از 4 سال موفق به فارغ‌التحصیلی از این رشته می‌شوند. هیچ الزامی وجود ندارد که داوطلبان در یک مدت زمان 4 ساله از این رشته تحصیلی فارغ‌التحصیل شوند. شما می‌توانید در قسمت زیر با واحدهای درسی این رشته بیشتر آشنا شوید:
- دروس عمومی: 22 واحد
- دروس پایه: 44 واحد
- دروس اصلی: 58 واحد
- دروس تخصصی: 12 واحد
- دروس اختیاری: 6 واحد
دروس مهندسی شیمی
دانشجویانی که موفق به تحصیل در رشته مهندسی شیمی می‌شوند باید در 8 ترم تحصیلی و یک دوره 4 ساله به سراغ مطالعه رشته شیمی بروند. داوطلبان باید در مدت زمان 4 سال 142 واحد درسی را سپری کنند. این 142 واحد درسی شامل دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی، دروس تخصصی و دروس اختیاری هستند. دروس مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی به صورت زیر هستند:
دروس عمومی: 22 واحد
| مبانی نظری اسلام | خلاق اسلامی | انقلاب اسلامی |
| ادبیات فارسی | آشنایی با منابع اسلامی | زبان عمومی |
| تربیت بدنی ۱ | تاریخ و تمدن اسلامی | تربیت بدنی ۲ |
دروس پایه: 44 واحد
| معادلات دیفرانسیل | ریاضیات مهندسی | محاسبات عددی |
| فیزیک 1 | ریاضی 1 | ریاضی 2 |
| آزمایشگاه فیزیک 1 | آزمایشگاه فیزیک 2 | فیزیک 2 |
| شیمی عمومی | آزمایشگاه شیمی عمومی | شیمی آلی |
| آزمایشگاه شیمی آلی | شیمی تجزیه | آزمایشگاه شیمی تجزیه |
| کارگاه عمومی | برنامه نویسی کامپیوتر | استاتیک و مقاومت مصالح |
| کارگاه نرم افزار مهندسی | نقشه کشی صنعتی |
دروس اصلی: 58 واحد
| آشنایی با مهندسی | موازنه انرژی و مواد | سیالات 1 |
| مکانیک سیالات 2 | ترمودینامیک مهندسی شیمی 1 | شیمی فیزیک مهندسی شیمی |
| آزمایشگاه مکانیک سیالات | انتقال حرارت 1 | ترمودینامیک مهندسی شیمی 2 |
| انتقال حرارت 2 | انتقال جرم | عملیات واحد 1 |
| عملیات واحد 2 | آزمایشگاه انتقال حرارت | آزمایشگاه عملیات واحد |
| کنترل فرآیندهای 1 | کنترل فرآیندهای 2 | آزمایشگاه شیمی فیزیک |
| سینتیک و طرح راکتور | آزمایشگاه کنترل فرآیندها | کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی |
| کارگاه نرم افزار مهندسی شیمی | پروژه | طرح و اقتصاد کارخانه |
| کارآموزی |
دروس تخصصی: 12 واحد
| فرآیندهای گاز | فرآیندهای پالایش نفت | فرآیندهای پتروشیمی |
| فرآیندهای مواد معدنی | زیست فناوری | فرآیندهای پلیمری |
| فرآیندهای نو در مهندسی شیمی |
دروس اختیاری: 6 واحد
| خواص مواد و خوردگی | روش‌های اندازه‌گیری کمیت‌های مهندسی | ایمنی در صنایع شیمیایی |
| مدیریت صنعتی | تعیین مشخصات و انتخاب دستگاه‌ها | فناوری پودر |
| مهندسی محیط زیست | مبانی کارآفرینی | سیستم‌های انرژی |
گرایش های مهندسی شیمی
این رشته دارای گرایش های زیر میباشد :
پالایش
دانش تبدیل نفت خام به فراورده های نفتی در واقع مهندسی پالایش به طراحی پالایشگاه‌ها باز می‌گردد. یعنی دانشجوی این گرایش، شیوه طراحی دستگاه‌هایی مثل برج‌های تقطیر، دستگاه‌های جداکننده مایعات از مایعات و گازها از مایعات را می‌آموزد؛ دستگاه‌هایی که مشتقات ئیدروکربنی مثل بنزین و گازوئیل و مواد سنگین‌تر مثل قیر و شوینده‌ها را از نفت خام جدا ساخته و به دست می‌آورد.
دروس تخصصی گرایش پالایش :
- مهندسی احتراق
- مهندسی پالایش
- فرآیندهای پالایش
پتروشیمی
دانش تبدیل شاخه هایی از فرآوردههای نفتی به فرآورده های غیرنفتی (پلیمرهای خام و محصولات پتروشیمی). وظیفه مهندس پتروشیمی، طراحی دستگاه‌ها و فرآیند تولید مواد مختلف از جمله کودهای شیمیایی، شوینده‌ها، فرآوردههای پلیمری (مواد اولیه پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها و الیاف مصنوعی) و مواد شیمیایی (اسیدها، حلال‌ها) از نفت و برش‌های نفتی است.
در واقع وظیفه مهندسی پتروشیمی، طراحی دستگاه‌ها و فرآیند تولید مواد مختلف از جمله کودهای شیمیایی، شوینده‌ها، فرآوردههای پلیمری (مواد اولیه پلاستیک‌ها، لاستیک‌ها و الیاف مصنوعی) و مواد شیمیایی (اسیدها، حلال‌ها) از نفت و برش‌های نفتی است. دروس تخصصی دانشجویان این رشته بیشتر در مورد کاتالیزورهای صنعتی است که در رآکتورها به کار می‌رود.
پلیمر
دانش تبدیل پلیمرهای خام (PVC,PP,PE) به پلیمرهای صنعتی (لاستیک، چسب، رنگ و …). شیمی فیزیک پلیمرها، رئولوژی پلیمرها، خواص مکانیکی و شکل‌دهی مواد پلیمری و همچنین مکانیک کامپوزیت‌ها به صورت تخصصی در گرایش پلیمر تدریس می‌گردند.
دانشجویان این گرایش نهایتاً در یکی از زمینه‌های پلیمر مثل فرایند شکل‌دهی پلیمر یا طراحی واحدهای صنعتی تولید پلیمر تبحر پیدا می‌کنند.
صنایع گاز
دانشی برای تبدیل گاز طبیعی به گاز قابل مصرف…. به طور کلی عمق چاهی که برای استخراج گاز زده میشود، قطر لوله‌ای که گاز را از چاه به پالایشگاه یا از پالایشگاه به شبکه‌های شهری منتقل می‌کند.
نحوه انتقال گاز از چاه به پالایشگاه، نحوه گرفتن گازCO2 از این ماده (برای جلوگیری از خورده شدن لوله‌ها)، نحوه شیرین کردن گاز ترش ( گاز اولیه‌ای که از چاه استخراج میشود و قابل مصارف شهری و … نیست) همه در حیطه فعالیت یک مهندس شیمی گرایش گاز قرار دارد.
دروس تخصصی گرایش صنایع گاز :
- انتقال و توزیع گاز
- فرآیند گاز
- مهندسی احتراق
صنایع شیمیایی معدنی
تبدیل مواد شیمیایی استخراج شده از معدن به محصولات معدنی مانند گچ ، سیمان ، کاشی و …
ترموسینیتیک و کاتالیست
این گرایش عمدتاً به دو شاخه‌ی : ۱) ترمودینامیک ۲)سینتیک و کاتالیست، تقسیم میشود.
شاخه‌ی اول بیشتر به مفاهیم ترمودینامیکی همچون روابط کار، انرژی، فشار حجم، گرا و … خصوصاً در محلول‌ها به صورت کاربردی، که در حیطه مهندسی شیمی است می‌پردازد.
شاخه‌ی دوم متمرکز به سه بحث عمده در زمینه‌ی کاتالیست‌هاست:
- سینتیک واکنش‌های کاتالیستی و طراحی راکتورهای مربوطه
- اصول و روش‌های ساخت کاتالیست‌ها
- تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کاتالیست‌ها
صنایع غذایی
تبدیل مواد غذایی به محصولات غذایی مغذی تر…
یکی از کاربردهای مهندسی شیمی در تولید مواد غذایی و بخش‌های صنایع غذایی مانند میکروبیولوژی غذا، شیمی غذا و کنترل کیفی صنایع غذایی است.
برای مثال در سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها، مواد غذایی بیشتر به حالت کنسرو وجود دارد که تهیه این کنسروها با حفظ اصول ایمنی و بهداشتی نیاز به یکسری محاسبات دارد که این محاسبات توسط یک مهندس شیمی صنایع غذایی انجام می‌گیرد.
همچنین طراحی دستگاه‌هایی که فرآیند خشک کردن را انجام میدهند مثل غذاهای بچه که به صورت پودر تهیه میشود و طراحی دستگاه‌های استریلیزه، پاستوریزه و منجمدکننده برعهده متخصصین همین رشته است.
دروس تخصصی گرایش صنایع غذایی:
- میکروبیولوژی عمومی
- شیمی مواد غذایی
- میکروبیولوژی مواد غذایی
- صنایع غذایی
- بیوشیمی مواد غذایی
- تغذیه وبهداشت
طراحی فرایند های صنعت نفت
مسائل مربوط به صنایع نفت در این گرایش مطرح میشود.
در واقع فرآیند یعنی عملکرد یا روش و طریقی که بتوان به یاری آن ماده‌ای را از حالتی به حالت دیگر تغییر شکل داد و منظور از مهندس طراحی فرآیندهای صنایع نفت یعنی فردی که روش این تغییر و تحول را طراحی کند.
چون برای تبدیل یک ماده از حالت اولیه به حالتی خاص لازم است که دستگاه‌هایی طراحی شده و محاسباتی انجام بگیرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت.
طراحی صنایعی که بطور مستقیم یا غیر مستقیم وابسته به نفت خام یا فرآوردههای پالایشگاه یا صنایع پتروشیمی است به مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندها مربوط میشود.
یک مهندس شیمی گرایش طراحی فرآیندهای صنایع نفت، واکنش‌های خاصی را از شیمیست‌ها می‌گیرد و با توجه به شرایط محیطی، اقتصادی و … بهترین روش تولید مواد شیمیایی و خالص‌سازی آنها را پیدا کرده و پیاده می‌کند.
دروس تخصصی گرایش طراحی فرآیندهای نفت:
- فرآیندهای پالایش نفت و گاز
- طراحی برج و مبدل
- تعیین مشخصات دستگاه‌ها
- سیستم‌های اندازه‌گیری
بهره برداری از منابع نفت
مهندس بهره‌برداری از منابع نفت مهندسی است که راه‌ها و روش‌های بهره‌برداری بهینه از مخازن نفت را ارائه می‌دهد. در واقع یک مهندس بهره‌برداری از نفت با توجه به نوع مخزن نفت تعیین می‌کند که به یاری کدام یک از روش‌های موجود؛ تزریق گاز، تزریق آب، تزریق مواد پلیمری یا ازدیاد حرارت میتوان نفت را راحتتر و مقرون به صرفه‌تر بهره‌برداری کرد. امروزه اکثر مخازن نفت کشور ما دچار افت فشار شده‌اند.
به همین دلیل نفت به صورت طبیعی به سطح زمین نمی‌رسد و در نتیجه حضور مهندسین بهره‌برداری از منابع نفت، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.
دروس تخصصی گرایش بهره‌برداری از منابع نفت :
- مهندسی مخازن هیدروکربوری
- ازدیاد برداشت
- حفاری و تولید
- شبیه‌سازی مخازن نفتی
- خواص ترمودینامیکی سیالات نفتی
بیوتکنولوژی
(زیست فناوری) عبارت است از کاربرد علوم مختلف در استفاده مستقیم یا غیرمستقیم از موجودات زنده، قسمتی از بدن و یا فرآوردههای آنها در اشکال طبیعی یا تغییریافته.
اساس درس‌های تخصصی این رشته بر پایه علوم زیستی است. این گرایش جز گرایش‌های جدید در مهندسی شیمی است به همین دلیل علاقه‌مندان زیادی دارد.
به‌طور کلی هر گونه فعالیت هوشمندانه بشر در خلق، بهبود و عرضه محصولات گوناگون با استفاده از موجودات زنده مخصوصاً از طریق دستکاری ژنتیکی آنها در سطح مولکولی، در حوزه بیوتکنولوژی قرار می‌گیرد.
نانو فناوری
اگر از دیدگاه مهندسی شیمی و شیمی به فناوری نانو نگریسته شود میتوان گفت رشته نانوشیمی تقریباً در تمامی علوم و فنون به کار می‌رود، به عبارت دیگر در زمینه‌های مختلفی از جمله سوخت، پلیمر، رنگ، ساخت‌وساز، پوشاک، دارو، غذا و به‌طورکلی هرآن‌چه که به شیمی و مهندسی شیمی مربوط میشود، میتوان از مزایای این فناوری بهره جست.
محیط زیست
مسائل محیط زیستی صنایع از موضوعاتی است که اخیراً مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از آنجا که صنایع مربوط به مهندسی شیمی از جمله صنایعی هستند که تأثیر فراوانی در محیط زیست دارند لذا گرایش محیط زیست در مهندسی شیمی (که در چند سال اخیر وارد این رشته شده) اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.
مباحث تصفیه آب و فاضلاب و ضایعات جامد، تصفیه بی‌هوازی و کنترل آلودگی هوا از جمله موضوعاتی هستند که در این گرایش به صورت تخصصی آموزش داده می‌شوند.
مهارت و توانمندی های مورد نیاز مهندس شیمی
- توانایی در ریاضیات، فیزیک و شیمی
- مهارت در تحلیل و حل مساله
- توانایی برنامه ریزی، سازماندهی و تصمیم گیری
- توانایی مدیریت پروژه ها، افراد و بودجه ها
- مهارت خوب ارتباطی
- توانایی کار تیمی
مهارت در نرم افزارهای تخصصی مهندسی شیمی
داشتن تسلط روی نرم افزارهای تخصصی حوزه مهندسی شیمی از واجبات داشتن آینده شغلی خوب در این رشته است. پس برای موفقیت باید این موارد را یاد بگیرید تا بتوانید شاغل شوید و درآمد خوبی داشته باشید.
مهم ترین نرم افزارهای مهندسی شیمی
- hysys (نرم افزاربهینه سازی فرآیندهای شیمیایی)
- ASPEN ONE (نرم افزار طراحی و شبیه سازی)
- FLUENT
- Portable WinDrawChem (نرم افزار رسم ساختمان ملکول و نمادهای شیمی)
- OLGA
- FEMLAB
- MATLAB
- CHEMCAD (نرم افزار شبیه سازی فرآیندهای شیمیایی)
رشته مهندسی شیمی بدون کنکور
داوطلبان گروه ریاضی که به دنبال قبولی در رشته مهندسی شیمی هستند باید به ضرایب دروس تخصصی توجه زیادی داشته باشند. داوطلبی که درصد و رتبه بالایی در کنکور سراسری به دست می‌آورد شانس بیشتری برای قبولی در این رشته دارد. گاهی اوقات داوطلبان بنابه دلایل مختلف درصدهای مناسبی برای این رشته به دست نمی‌آورند. همین موضوع نیز موجب میشود که داوطلبان در این رشته قبول نشوند. اما آیا این آخرین شانس داوطلبان برای قبولی در کنکور است؟ داوطلبان با استفاده از دو روش میتوانند برای یک رشته تحصیلی ثبت‌نام کنند. روش اول قبولی در کنکور سراسری و کسب شرایط لازم برای ثبت‌نام است. داوطلبان در این روش باید یک نمره مناسب به دست آورند و با رتبه نهایی خود در رشته مهندسی شیمی قبول شوند. برخی از داوطلبان رتبه مناسبی در کنکور به دست نمی‌آورند و به دنبال راه‌های جایگزین برای قبولی در کنکور هستند.
آیا داوطلبان بدون قبولی در کنکور سراسری امکان ثبت‌نام در رشته مهندسی شیمی را دارند؟ بله رشته مهندسی شیمی جزو رشته‌های دانشگاهی محسوب میشود که بدون کنکور نیز در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد. رشته مهندسی شیمی بدون کنکور با توجه به تعداد بالای متقاضیان در دانشگاه‌های پیام نور، غیرانتفاعی و آزاد دانشجو قبول می‌کند. البته به این نکته توجه داشته باشید که داوطلبان با نمرات و سوابق تحصیلی درخشان امکان ثبت‌نام بدون کنکور در این رشته را دارند. دانشگاه پیام نور تنها در مقطع کارشناسی پیوسته رشته مهندسی شیمی را بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌دهد. داوطلبان قبل از انتخاب رشته باید به سایت دانشگاه‌ها مراجعه کنند و از شرایط ثبت‌نام بدون کنکور باخبر شوند. با توجه به این شرایط دانشگاه سراسری در نوبت روزانه و نوبت دوم برای این رشته دانشجو قبول نمی‌کند.
شخصیت های مناسب شغل مهندسی شیمی
برای اینکه یک شغل مناسب انتخاب کنیم عوامل مختلفی باید مد نظر گرفته شود. ویژگی‌های شخصیتی ارزش ها و علایق شرایط خانوادگی مهارتها و شرایط جامعه از جمله ی این ویژگی ها هستند. یکی از مهمترین ویژگی ها شرایط خود فرد و ویژگی های شخصیتی او می باشد. زیرا ممکن است یک شغل بسیار خوب و پردرامد باشد اما با شخصیت یک فرد سازگاری نداشته باشد با توجه به تیپ شخصیتی کارهای مناسب افراد متفاوت خواهد بود. پس سعی کنید اول خودتان را خوب بشناسید.
بازار کار و آینده ی شغلی
فارغ التحصیلان گرایش صنایع گاز پس از پایان تحصیلات میتوانند در پالایشگاه های گاز کشور مشغول به فعالیت بشوند.
در این برهه از زمان به دلیل ملی بودن صنعت نفت و گاز ، فعالیت در این دو گرایش بیشتر در بخش های دولتی دستگاه اجرایی کشور نظیر پالایشگاه های ملی است اما با این حال شرکت هایی خصوصی وجود دارند که در زمینه های مشاوره ای به سازمان های دولتی خدمات میدهند.
دانشجویان میتوانند در یکی از حوزه‌های زیر پس از فارغ‌التحصیلی مشغول به کار شوند:
- صنایع مربوط به داروسازی
- صنایع دولتی و خصوصی نفت، گاز و پتروشیمی
- صنایع مواد غذایی
- صنایع نساجی
- پالایشگاه‌های نفت
- صنایع تولید رنگ
- صنایع بازیافت فلزات
- کارشناس مواد خوراکی
- کارشناس وسایل بهداشتی و آرایشی
- مدیر کنترل پروژه
- مراکز دانش‌بنیان
- صنایع تصفیه آب
- طراحی سیستم‌ها و دستگاه‌های مورد نیاز
- و …
مهاجرت با مدرک رشته مهندسی شیمی
آیا رشته مهندسی شیمی امکان مهاجرت به داوطلبان می‌دهد؟ آیا داوطلبان پس از فارغ‌التحصیلی امکان دریافت بورسیه تحصیلی را دارند؟ اول از همه باید به این موضوع اشاره کنیم که رشته مهندسی شیمی در اکثر کشورهای جهان یک رشته محبوب و شناخته شده محسوب میشود. داوطلبان پس از فارغ‌التحصیلی با توجه به شرایط خود میتوانند برای ادامه تحصیل یا ویزای کاری اقدام کنند. البته به این نکته توجه داشته باشید که مهاجرت کاری یا ادامه تحصیل در خارج از کشور شرایط خاص خود را دارد. متقاضیان مهاجرت کاری یا ویزای تحصیلی باید به سایت دانشگاه مورد نظر یا سایت مهاجرت کشور مقصد مراجعه کنند و اطلاعات کاملی در مورد شرایط مهاجرت داشته باشند. داوطلبان با توجه به سوابق تحصیلی خود میتوانند بورسیه نیز برای ادامه تحصیل دریافت کنند.
بهترین دانشگاه برای رشته مهندسی شیمی
| دانشگاه علم و صنعت ایران | دانشگاه فردوسی مشهد | دانشگاه کردستان |
| دانشگاه صنعتی ارومیه | دانشگاه محقق اردبیلی | دانشگاه صنعتی اصفهان |
| دانشگاه صنعتی بابل | دانشگاه صنعتی جندی شاپور | دانشگاه شهید مدنی |
| دانشگاه صنعت نفت | دانشگاه گلستان | دانشگاه کاشان |
| دانشگاه یاسوج | دانشگاه اراک | دانشگاه صنعتی امیرکبیر |
| دانشگاه مازندران | دانشگاه شهید باهنر | دانشگاه اردکان |
| دانشگاه سمنان | دانشگاه حکیم سبزواری | دانشگاه زنجان |
| دانشگاه شیراز | دانشگاه یزد | دانشگاه اصفهان |
| دانشگاه ارومیه | دانشگاه تفرش | دانشگاه ایلام |
| دانشگاه خلیج فارس | دانشگاه رازی | دانشگاه بناب |
| دانشگاه بجنورد | دانشگاه تبریز | دانشگاه مراغه |
| دانشگاه صنعتی کرمانشاه | دانشگاه صنعتی سیرجان | دانشگاه صنعتی بیرجند |
| دانشگاه صنعتی همدان | دانشگاه گیلان | دانشگاه صنعتی سهند |
| دانشگاه صنعتی شریف | دانشگاه تهران | دانشگاه قم |
| دانشگاه ولی عصر رفسنجان | دانشگاه شاهرود | دانشگاه علم و فناوری مازندران |
بهترین دانشگاه های جهان برای رشته مهندسی شیمی
بر اساس رتبه‌بندی QS که به آن رتبه‌بندی دانشگاهی جهانی کیو اس نیز گفته میشود در سال 2021 بهترین دانشگاه‌های رشته مهندسی شیمی به صورت زیر هستند:
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
- دانشگاه کمبریج
- دانشگاه صنعتی نانیانگ
- مؤسسه فناوری فدرال زوریخ
- دانشگاه آکسفورد
- مؤسسه فناوری کالیفرنیا
سوالات متداول رشته مهندسی شیمی
✔ آیا تحصیل در رشته مهندسی شیمی بدون کنکور امکان‌پذیر است؟
✔ آیا امکان ادامه تحصیل برای رشته مهندسی شیمی در مقطع ارشد وجود دارد؟
✔ آیا رشته مهندسی شیمی ارزش خواندن دارد؟
✔ آیا رشته مهندسی شیمی تنها مفاهیم درس شیمی را شامل میشود؟
✔ مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی دارای گرایش‌هایی است؟
