مهندسی پزشکی

معرفی رشته مهندسی پزشکی

آشنایی با رشته مهندسی پزشکی

همینطور که میدانید پزشکی در تاریخ بشریت سابقه طولانی داره اما با اومدن تکنولوژی اثر بزرگی بر خدمات درمانی گذاشته و به نحوی پزشکی رو متحول کرده و انقلابی در آن به وجود آورده و  مهندسین در جنبه های مختلف پزشکی درگیر شدن.

هدف مهندسین پزشکی مقابله با بیماری ها و امراض از طریق وسایل مختلفی مانند پردازشگرهای تصاویر،هوش مصنوعی و… برای تحقیق،تشخیص و درمانه تا سطح سلامت فردی و اجتماعی یک جامعه رو ارتقا بده از این رو، مهندسین پزشکی اعضای جدید جامعه پزشکی به شمار میرن و دانشمندا هم  این رشته رو پلی بین علوم مهندسی ،فیزیکی و پزشکی میدونن. در ادامه مطلب همراه پورتال جامع مهندسین ایران باشید.

تاریخچه مهندسی پزشکی

نزدیک به دو قرن است  که مهندسی پزشکی در دنیا وجود آمده است. و در ایران هم نزدیک به نیم قرن است  که وارد شده. در سال ۱۸۹۵ویلیام رونتگن با استفاده از لوله اشعه کاتدی موفق به کشف اشعه “ایکس”شد. مطالعاتی روی این اشعه انجام شد که در نهایت منجر به اختراع یک نوع تکنولوژی مدرن عکسبرداری در پزشکی با استفاده از این اشعه شد و بعد جرقه هایی برای رشته ای جدید در پزشکی شد.

تاریخچه مهندسی پزشکی

مهندس پزشک کیست؟

مهندس پزشک تخصص های کلاسیک مهندسی مثل راه اندازی دستگاه ها و آنالیز سیستم ها، طراحی کاربردهای عملی و…را در حوزه ی بیمارستان ها،کارخانه ها و مانند آن پیاده میکنه و از این تخصص ها برای حل مشکلات زیست شناسی (biology ) و علوم پزشکی (medical) هم استفاده میکنه به همین دلیله که در این رشته بخصوص در سطح کارشناسی به علوم پزشکی و زیستی توجه میشه.

introducing-medical-engineering
معرفی رشته مهندسی پزشکی

گرایش های مقطع کارشناسی مهندسی پزشکی

در کنکور سراسری، تنها دانش آموزان رشته ریاضی می توانند وارد رشته مهندسی پزشکی شوند!

اگر دانش آموز رشته تجربی هستید و نیم نگاهی هم به رشته مهندسی پزشکی دارید، می توانید روی تحصیل بدون کنکور دانشگاه سراسری، دانشگاه پیام نور و یا دانشگاه آزاد حساب باز کنید. هرچند در سال اول باید چند واحد جبرانی که بیشتر به مباحث ریاضی مربوط می شوند را نیز بگذرانید.

گرایش های مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی، شامل ۴ گرایش است که در ادامه هر یک را توضیح خواهیم داد.

۱- گرایش بیوالکتریک

گرایش بیوالکتریک را می توان به طور ساده علم استفاده از اصول الکتریکی، مغناطیسی و الکترومغناطیسی در حوزه پزشکی دانست. این گرایش به عنوان یکی از پرکاربردترین حوزه های تحقیقاتی در میان گرایشات مهندسی پزشکی شناخته می شود.

پردازش علائم حیاتی بیماران، پردازش تصاویر پزشکی و سیستم های تصویر برداری، طراحی بخش های الکترونیکی و کنترل اعضاء و اندام مصنوعی و ساخت وسایل توانبخشی، ثبت سیگنال های حیاتی و طراحی سیستم های مانیتورینگ بیمارستانی، طراحی و ساخت سیستم های درمانی و آزمایشگاهی پزشکی از جمله توانایی هایی می باشد که داوطلبان رشته مهندسی پزشکی در گرایش بیوالکتریک طی دوران تحصیل خود فرا می گیرند.

گرایش بیومکانیک

مباحث اصلی این گرایش مربوط به دروس مهندسی و طراحی سیستم های هوشمند می شود.

محتوای اصلی این گرایش برای داوطلبان شامل موارد زیر می باشد:

  • استفاده از قوانین دینامیک جامدات برای انجام تحلیل های حرکتی
  • شناخت علم ترمودینامیک و انتقال حرارت برای تحلیل رفتارهای سلولی
  • مبحث رباتیک برای خلق وسایل تشخیصی و درمانی

پیشرفت در این شاخه، منجر به ساخت قلب مصنوعی، دریچه های قلب، ساخت مفاصل مصنوعی، ساخت پروتزها، ابزارهای کمکی تشخیصی و جراحی، درک بهتر از عملیات و کارکرد قلب، ریه، شریان ها، مویرگ ها، استخوان ها و پیوندهای سیستم اسکلتی – عضلانی بدن شده است.

۳- گرایش بیومتریال

گرایش بیومتریال، بر روی تهیه‌ی مواد گوناگون مصنوعی و طبیعی، طراحی روش های ساخت و قالب گیری نهایی ماده و در نهایت اصلاح مواد برای کاربرد اختصاصی در پزشکی صورت می گیرد.

طراح و توسعه‌ی انواع وسایل پزشکی، نیازمند انتخاب و آزمایش مواد مختلف است که در این گرایش در دستور کار قرار می گیرد.

۴- گرایش بالینی

هدف گرایش بالینی، پیاده سازی تکنولوژی پزشکی و بهینه سازی خدمات درمانی است. این گرایش شامل آموزش و نظارت کارشناس تجهیزات پزشکی، ارائه مشاوره فنی برای کارکنان مراکز درمانی مانند پزشکان و مدیران آی تی می شود.

فارغ‌التحصیلان گرایش بالینی، همچنین بر اساس تجربه های خود قادر خواهند بود تا به تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در زمینه بهبود عملکرد این وسایل مشاوره دهند.

دروس مشترک گرایشات رشته مهندسی پزشکی

لیست دروس مشترک گرایشات مهندسی پزشکی
ریاضی عمومی معادلات دیفرانسیل فیزیک عمومی برنامه نویسی کامپیوتر
آمار حیاتی و احتمالات محاسبات عددی استاتیک و مقاومت مصالح در مهندسی پزشکی ریاضیات مهندسی
مقدمه ای بر مهندسی پزشکی زیستی مدارهای الکتریکی الکترونیک مدارهای منطقی
بهداشت عمومی اصول توانبخشی وسایل و دستگاه ها اصول و کلیات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی تجهیزات عمومی بیمارستان ها و کلینیک های پزشکی
اصول سیستم های رادیولوژی و رادیوتراپی فیزیولوژی آناتومی بیوفیزیک
فیزیک پزشکی زبان تخصصی مهندسی پزشکی کارورزی و پروژه

طول دوره و واحدهای درسی کارشناسی مهندسی پزشکی

کارشناسی مهندسی پزشکی دوره ای ۴ ساله شامل ۸ ترم تحصیلی است. داوطلبان این رشته در طول دوره ۱۴۰ واحد درسی را پشت سر می گذارند که شامل دروس عمومی، پایه، اصلی، تخصصی و اختیاری می باشد.

دروس پایه ۲۶ واحد
دروس عمومی ۲۰ واحد
دروس اصلی ۴۷ واحد
دروس تخصصی ۴۷ واحد

توانایی‌های‌ لازم‌ مهندسین پزشکی

میزان‌ واحدهای‌ غیر مهندسی‌ این‌ رشته‌ بسیار محدود است‌ و دانشجو باید علاقه‌مند به‌ دروس‌ رشته‌ ریاضی‌ فیزیک‌ باشد و این‌ انتظار هست‌ که‌ دید پایه‌ای‌ قوی‌ در مهندسی‌ داشته‌ باشد، یعنی‌ مهندس‌ بیوالکتریک‌ باید به‌ الکترونیک‌ و مهندس‌ بیومکانیک‌ به‌ مکانیک‌ و مهندس‌ بیومواد به‌ دروس‌ مرتبط‌ با مهندسی‌ مواد علاقه‌مند بوده‌ و در آن‌ توانمند باشد. در ضمن‌ یک‌ مهندس‌ پزشکی‌ باید علم‌ زیست‌شناسی‌ و محیط‌ کار بیمارستانی‌ را دوست‌ بدارد یعنی‌ علاقه‌مند باشد که‌ در بیمارستان‌ یا محیط‌های‌ مرتبط‌ فعالیت‌ کند.

حالا در دوره کارشناسی چه درس هایی رو باید خوند ؟

دروس پایه شامل فیزیک ، ریاضی، مبانی برنامه نویسی کامپیوتر، معادلات دیفرانسیل، آمار حیاتی، آزفیزیک و محاسبات عددی.

دروس تخصصی هم مدارهای الکتریکی، ریاضی مهندسی ، استاتیک ، آناتومی، فیزیولوژی ، آزمایشگاه فیزیولوژی ،بهداشت ، ماشین های  ac-dc، الکترونیک، زبان تخصصی ، آز اندازه گیری و مدار،سیستم های کنترل خطی ، مدارمنطقی ، اصول توانبخشی ، فیزیک پزشکی ، میکروپروسسور ، مخابرات آنالوگ و دیجیتال ، رادیولوژی ، مقدمه ای به هوش محاسباتی ، آز مدار منطقی ، بیو فیزیک ، تجهیزات مهندسی پزشکی ، آز میکروپروسسور ، کارورزی ، آز ماشین و در نهایت پروژه بعد از گذروندن  ۱۰۰ واحد است.

و همچنین دروس عمومی هم شامل اندیشه ، تربیت بدنی ، زبان خارجه ، فارسی عمومی ، تفسیر موضوعی قرآن و  نهج البلاغه ، تاریخ تحلیلی صدر اسلام ، آیین زندگی و مفاهیم ،انقلاب اسلامی ایران و اندیشه سیاسی امام و دانش خانواده ست .

چرا دانشجوها این رشته رو انتخاب میکنن ؟

چون تکنولوژی پیشرفته اون هم در تجهیزات بیمارستانی و کلینیکی و مراقبت های بهداشتی و کار مستقیم با این تجهیزات و وسایل قدرت انعطاف لازم برای جذب رو داره اما در راس اون خدمت به مردم یکی از اصول انسانیت برای کار و داشتن هر حرفه ایه که در این حرفه هم به وضوح قایل مشاهده ست و آینده شغلی حرفه ای رو هم که تقریبا تضمین میکنه اما باید گفت این رشته هم مثل هر رشته ی دیگه ای سختی خاص خودش رو داره و حتما در اون باید همراه با پیشرفت علم و تکنولوژی پیش رفت.

مزایا و معایب رشته مهندسی پزشکی در ایران

با وجود تمامی مزایای رشته مهندسی پزشکی، مانند نیاز بالای جامعه به متخصصان این زمینه، این رشته نیز مانند سایر مشاغل معایبی دارد که داوطلبان باید با چشمی باز اقدام به انتخاب آن کنند.

خطرات محیط کار
مهندسان پزشکی که در آزمایشگاه‌ ها کار می کنند، با دفع درست مواد خطرناک آشنا می شوند و در معرض این مواد قرار نمی گیرند؛ اما مهندسانی که در بیمارستان کار می کنند، اوضاع فرق دارد آنها در معرض این خطرات هستند.

خطرات احتمالی
این مهندسان در معرض خطر شوک الکتریکی سوختگی و بخار های سمی قرار دارند که در صورت عدم رعایت پروتکل های ایمنی، ممکن است سلامتی خود را از دست بدهند.

موقعیت‌ شغلی‌ مهندس‌ پزشکی‌ در ایران

یک‌ مهندس‌ پزشکی‌ می‌تواند یک‌ دستگاه‌ پزشکی‌ را به‌ درستی‌ راه‌اندازی‌ کرده‌ و نحوه‌ استفاده‌ صحیح‌ آن‌ را به‌ پرستاران‌ یا دیگر کارکنان‌ بیمارستان‌ آموزش‌ دهد یا اینکه‌ در مؤسسات‌ و شرکت‌های‌ خصوصی‌ و دولتی‌، در زمینه‌ ساخت‌ تجهیزات‌ پزشکی‌ فعالیت‌ کند.

برای‌ مثال‌ فارغ‌التحصیلان‌ گرایش‌ بیوالکتریک‌ به‌ راحتی‌ می‌توانند دستگاه‌ شنوایی‌ سنجی‌ بسازند و از سوی‌ دیگر چون‌ دستگاه‌های‌ پزشکی‌ به‌ طور متوسط‌ میلیون‌ها تومان‌ می‌ارزد و مسؤولان‌ بیمارستان‌ها به‌ طور نسبی‌ برای‌ حفظ‌ و نگهداری‌ آنها اهمیت‌ بسیاری‌ قائلند، بسیاری‌ از فارغ‌التحصیلان‌ مهندسی‌ پزشکی‌ گرایش‌ بیوالکتریک‌ و حتی‌ دانشجویان‌ این‌ رشته‌ جذب‌ بازار کار می‌شوند.

دانش‌ فارغ‌التحصیلان‌ گرایش‌ بیومکانیک‌ نیز هم‌ در زمینه‌ ساخت‌ اعضای‌ مصنوعی‌ و هم‌ در مبحث‌ توانبخشی‌ مثل‌ ساخت‌ ویلچر یا تخت‌ بیمارستان‌ مورد نیاز است‌ و بالاخره‌ فارغ‌التحصیلان‌ مهندسی‌ پزشکی‌ گرایش‌ بیومتریال‌ یا بیومواد می‌توانند در زمینه‌های‌ مختلف‌ صنایع‌ پزشکی،‌ کارآیی‌ داشته‌ باشند.

برای‌ مثال‌ در کارخانه‌های‌ ساخت‌ لوازم‌ یک‌بار مصرف‌ مثل‌ سرنگ‌، سوند، یا دستکش‌های‌ جراحی‌ حضور یک‌ مهندس‌ پزشکی‌ گرایش‌ بیومواد کاملاً احساس‌ می‌شود. همچنین‌ پلیمرهایی‌ که‌ در بدن‌ انسان‌ استفاده‌ می‌گردد باید استاندارد و گریدمدیکال‌ داشته‌ باشد که‌ این‌ نیز در حیطه‌ وظایف‌ مهندس‌ بیومواد است‌.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لینک های مفید
دکمه بازگشت به بالا

دانلود فایل

لطفا برای دریافت لینک دانلود اطلاعات خواسته شده را وارد نمایید.