زنان در مهندسی پزشکی: نقش‌آفرینی بانوان در نوآوری‌های پزشکی
مهندسی پزشکی، رشته‌ای میان‌رشته‌ای است که به توسعه فناوری‌های جدید برای تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها می‌پردازد. این رشته از علوم مهندسی، علوم پایه، پزشکی و علوم انسانی بهره می‌برد تا راه حل‌های نوآورانه‌ای برای چالش‌های پیچیده مراقبت‌های بهداشتی ارائه دهد.
در سال‌های اخیر، شاهد افزایش حضور زنان در رشته مهندسی پزشکی بوده‌ایم. این امر به دلیل عوامل متعددی از جمله افزایش تعداد زنان در رشته‌های STEM (علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات)، افزایش علاقه زنان به حل مشکلات پیچیده مراقبت‌های بهداشتی و افزایش فرصت‌های شغلی برای زنان در این زمینه است.
نقش زنان در نوآوری‌های پزشکی
زنان در مهندسی پزشکی، نقش‌های کلیدی در نوآوری‌های پزشکی ایفا می‌کنند. آنها در زمینه‌های مختلفی از جمله:
طراحی و توسعه تجهیزات پزشکی:
در طراحی و توسعه تجهیزات پزشکی، زنان نقش مهمی ایفا می‌کنند. آنها در طیف گسترده‌ای از تجهیزات پزشکی مشارکت دارند، از جمله دستگاه‌های تصویربرداری مانند اسکنرها و رادیولوژی، ایمپلنت‌های پزشکی که برای جایگزینی اعضا و اعضای بدن آسیب دیده استفاده می‌شوند، و ابزارهای جراحی که در عملیات‌های پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. زنان با داشتن دانش و تخصص در این زمینه‌ها، به توسعه و پیشرفت این تجهیزات و فناوری‌های پزشکی کمک می‌کنند.
مهندسی بافت و پزشکی بازساختی:
زنان نقش پیشگامی در پیشرفت حوزه مهندسی بافت و پزشکی بازساختی داشته‌اند. این حوزه به توسعه بافت‌ها و اندام‌های جدید برای جایگزینی بافت‌ها و اعضا آسیب دیده یا از کار افتاده می‌پردازد. به وسیله مهندسی بافت، سعی می‌شود بافت‌ها و اندام‌های زیستی مصنوعی تولید شده که قابلیت تکامل و توافق با سیستم بیولوژیکی بدن را داشته باشند. زنان در این حوزه با کشف و تحقیق در زمینه مواد جدید، فناوری‌ها و روش‌های نوین تولید و کاربرد بافت‌ها و اندام‌ها، دستاوردهای قابل توجهی را به دست آورده‌اند. این پیشرفت‌ها بهبود قابلیت‌ها و کیفیت زندگی افراد مبتلا به صدمات و بیماری‌های مختلف را ممکن می‌سازد.
مهندسی بیومکانیک:
زنان در زمینه مهندسی بیومکانیک، که به مطالعه حرکت و عملکرد بدن انسان می‌پردازد، فعالیت می‌کنند. آنها از این دانش برای توسعه و طراحی پروتزها، ارتزها و سایر دستگاه‌های کمکی استفاده می‌کنند. با استفاده از اصول بیومکانیک، زنان مهندس می‌توانند راهکارهای نوینی برای جبران نقص‌های حرکتی و فیزیکی فراهم کنند. طراحی و ساخت پروتزها و ارتزها باعث می‌شود فرد مبتلا به مشکلات اعصابی یا اصابت به صدمات جسمی، قادر به انجام فعالیت‌های روزمره و بازگشت به زندگی عادی شود. زنان با داشتن دانش تخصصی و تجربه در این زمینه، نقش مهمی در پیشرفت تکنولوژی و نوآوری‌های مرتبط با بیومکانیک ایفا می‌کنند.
مهندسی تصویربرداری پزشکی:
زنان در توسعه تکنیک‌های جدید تصویربرداری پزشکی، مانند سونوگرافی، MRI و CT اسکن، نقش دارند. تصویربرداری پزشکی به کاربرد تکنولوژی تصویربرداری در تشخیص و تصویربرداری داخلی بدن انسان اشاره دارد. زنان مهندس در این حوزه با ترکیب دانش پزشکی و مهندسی، به تولید دستگاه‌های تصویربرداری پیشرفته و بهبود روش‌های موجود کمک می‌کنند. آنها فناوری‌های نوینی را برای بهبود کیفیت تصاویر، کاهش آلودگی اشعه، افزایش دقت تشخیص و تسهیل فرآیند تصویربرداری مورد استفاده قرار می‌دهند. این پیشرفت‌ها منجر به تشخیص دقیق‌تر و سریع‌تر بیماری‌ها و مشکلات پزشکی شده و در نتیجه بهبود در تشخیص و درمان بیماران را فراهم می‌کنند.
مهندسی اطلاعات و داده در پزشکی:
زنان در حوزه مهندسی اطلاعات و داده، برای بهبود مراقبت‌های بهداشتی نقش مهمی ایفا می‌کنند. آنها از فناوری اطلاعات و داده در زمینه‌های مختلفی مانند توسعه پرونده‌های الکترونیکی سلامت (Electronic Health Records)، سیستم‌های پشتیبانی تصمیم بالینی و ابزارهای تشخیصی استفاده می‌کنند.
پرونده‌های الکترونیکی سلامت (EHR)، سامانه‌ای است که اطلاعات پزشکی بیماران را در قالب الکترونیکی ثبت و نگهداری می‌کند. زنان مهندس در این حوزه به توسعه و پیاده‌سازی پرونده‌های الکترونیکی سلامت کمک می‌کنند تا اطلاعات پزشکی بیماران به صورت مرتب و قابل دسترس ذخیره و به اشتراک گذاشته شوند. این پرونده‌ها از اطلاعات پزشکی مانند سوابق پزشکی، نتایج آزمایشات، تاریخچه بیماری و داروهای مصرفی بیماران تشکیل شده و به مراقبت‌های بهداشتی افراد کمک می‌کنند.
چالش‌ها و فرصت‌های زنان در مهندسی پزشکی
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، زنان در مهندسی پزشکی همچنان با چالش‌هایی روبرو هستند. این چالش‌ها شامل:
- تبعیض جنسی: زنان در این رشته با تبعیض جنسی در زمینه‌های مختلفی از جمله استخدام، ارتقا و حقوق مواجه هستند.
- عدم تعادل بین کار و زندگی: ساعات کاری طولانی و تقاضای زیاد در این رشته می‌تواند برای زنان، به خصوص زنان شاغل و مادر، چالش‌برانگیز باشد.
- کمبود الگوهای زن: تعداد کمی زن در رده‌های بالای مدیریتی در مهندسی پزشکی وجود دارد. این امر می‌تواند برای زنان جوانی که به دنبال الگو در این رشته هستند، چالش‌برانگیز باشد.
با وجود این چالش‌ها، فرصت‌های زیادی برای زنان در مهندسی پزشکی وجود دارد. تقاضا برای مهندسان پزشکی ماهر در حال افزایش است و زنان می‌توانند نقش مهمی در نوآوری‌های پزشکی در آینده ایفا کنند.
نتیجه‌گیری
زنان در مهندسی پزشکی نقش‌های کلیدی در نوآوری‌های پزشکی ایفا می‌کنند. آنها در زمینه‌های مختلفی از جمله طراحی و توسعه تجهیزات پزشکی، مهندسی بافت، مهندسی بیومکانیک، مهندسی تصویربرداری پزشکی و مهندسی اطلاعات و داده در پزشکی فعالیت می‌کنند. با وجود چالش‌هایی مانند تبعیض جنسی، عدم تعادل بین کار و زندگی و کمبود الگوهای زن، فرصت‌های زیادی برای زنان در این رشته وجود دارد. زنان می‌توانند با ادامه تحصیل در این رشته، کسب تجربه و مشارکت در انجمن‌های مهندسی پزشکی، به پیشرفت این رشته و بهبود مراقبت‌های بهداشتی برای همه افراد کمک کنند.
