پورتفولیو معماری چیست؟ نکات مهم برای طراحی پورتفولیو معماری

ممکن است برای برخی از شما دوستان سوال باشد که پورتفولیو (Portfolio) چیست و چه اهمیتی دارد؟ در واقع، پورتفولیو به مجموعه‌ای از نمونه‌های کاری اشاره دارد که یک شخص در طول زمان انجام داده و معمولاً به عنوان یک نمونه کار مهم برای ارزیابی توانایی و تجربه فرد به‌کار می‌رود. داشتن پورتفولیو برای معماران و طراحان بسیار مهم است، چرا که این ابزار به آن‌ها کمک می‌کند تا توانایی‌ها و تجربیات خود را به کارفرمایان، مشتریان و حتی دانشگاه‌ها نشان دهند. اگر به تازگی فارغ التحصیل شده‌اید و به دنبال شغلی مناسب و یا دریافت پذیرش از دانشگاه‌های خارج از کشور هستید، باید حتماً با اهمیت پورتفولیو آشنا شوید و یک پورتفولیو معماری قوی برای خود ایجاد کنید. در ادامه این مطلب از پورتال جامع مهندسین ایران همراه ما باشید.

پورتفولیو چیست؟

پورتفولیو (Portfolio) به مجموعه‌ای از آثار یک فرد در طول زمان اشاره دارد که معرف و نشانگر مهارت‌ها، ایده‌ها، توانایی‌ها، خلاقیت‌ها و استایل کاری او در دوره تحصیلی و حرفه‌ای او است. این آثار شامل پروژه‌های دانشجویی، پروژه‌های کاری، ورکشاپ‌ها، مسابقات و سایر فعالیت‌های او می‌شود.

در حال حاضر، ورود به بازار کار برای فارغ التحصیلان رشته معماری یک چالش مهم است. برای یافتن شغل مناسب، دانشجویان معماری باید پورتفولیو و رزومه حرفه‌ای خود را با جمع‌آوری و به نمایش گذاشتن مجموعه‌ای از آثار خود در دوره تحصیلی و حرفه‌ای خود آماده کنند. برای پیدا کردن شغل مناسب در حوزه معماری، تنها داشتن مهارت کافی کافی نیست و باید توانایی‌ها، مهارت و خلاقیت خود را به بهترین شکل ممکن به نمایش بگذارید. بهترین راه برای معرفی و به نمایش گذاشتن توانایی‌ها، مهارت و خلاقیت خود، ایجاد و ارائه یک پورتفولیو معماری به شرکت‌های مختلف است تا کارفرما و مدیران این حوزه با بررسی سابقه کاری و توانایی‌های شما، دعوت به همکاری کنند.

پورتفولیو هنری و معماری چیست؟

پورتفولیو یک آرتیست، گرافیست و یا معمار، به عنوان رزومه تصویری و محتوایی او برای نمایش سبک کارها و نمونه‌های کاری استفاده می‌شود. ساخت پورتفولیو بسیار مهم است، زیرا علاوه بر نمونه کارها و توانمندی افراد، سلیقه و استایل کاری آن‌ها را نیز نشان می‌دهد. در بسیاری از دانشگاه‌ها و موسسات، پورتفولیو از جمله عوامل مورد توجه برای پذیرش دانشجو است. به عبارت دیگر، پورتفولیو، مجموعه نمونه کارهای شخص از آغاز تاکنون، که سیر پیشرفت، مهارت‌ها و نقاط قوت و ضعف او را نشان می‌دهد، و در قالب و دسته‌بندی مشخص و منظم به دانشگاه یا موسسه مورد نظر ارسال می‌شود. پورتفولیو، نوعی مکمل برای رزومه‌ی کاری محسوب می‌شود.

پورتفولیو هنری نیز برای نمایش سبک و ویژگی‌های هنری فرد تهیه می‌شود و در واقع مجموعه‌ای از نمونه کارهای اوست که در قالب یک وبسایت شخصی یا به شکل چاپی ارائه می‌شود. پورتفولیو هنری تقریبا در تمامی رشته‌های هنری، نظیر نقاشی، عکاسی، معماری، طراحی مد، مجسمه‌سازی، گرافیک، چاپ دستی، طراحی صنعتی، طراحی داخلی و غیره، استفاده می‌شود. برخی موسسات ممکن است فقط فایل پورتفولیو هنری شما را درخواست کنند، در حالی که برخی دیگر، از شما بخواهند ویدیوهای خود را در سایت‌های خاصی آپلود کرده و لینک آن را برایشان ارسال کنید.

هنرمندان برای ارائه آثار خود نیاز به تهیه پورتفولیو دارند. هدف از ساختن پورتفولیو می‌تواند متفاوت باشد؛ برای مثال، آشنایی بیشتر جامعه‌ی هنری با هنرمند، گرفتن سفارش کار، ارائه به دانشگاه‌ها برای ادامه تحصیل و یا صرفا معرفی آثار هنرمند استفاده می‌شود. برای این منظور، هنرمندان و دانشجویان باید دو نوع پورتفولیو ایجاد کنند؛ یک نسخه کوتاه برای ارسال و یک نسخه کامل‌تر و طولانی‌تر برای مصاحبه‌های مورد نیاز است.

پورتفوليو معماری شامل چند بخش است؟

• صفحه اول یا جلد است که می‌تواند شامل تصویر باشد. بعد از آن، کاور لتر (Cover Letter) یا نامه‌ای برای معرفی توانایی‌های خود ارائه می‌شود.
• پروفایل و بیوگرافی شخصی شما نیز در این پورتفولیو قرار می‌گیرد، که شامل مشخصات فردی شما از جمله زبان‌هایی که به آن‌ها تسلط دارید و دیگر اطلاعات شما است.
• توانایی‌های شما با توجه به نوع پورتفولیو، مثلا نرم‌افزارهایی که برای ارائه‌ی پروژه‌ها به آن‌ها تسلط دارید، ذکر می‌شود.
•  سوابق تحصیلی و کاری شما با ذکر سال دقیق و نوع فعالیت در پورتفولیو قرار می‌گیرد.
• افتخارات و جوایزی که در دوران تحصیل یا کار کسب کرده‌اید، نیز در این پورتفولیو قرار می‌گیرد.

قالب‌های ساخت پورتفولیو

ساخت پورتفولیو برای دانش‌آموختگان رشته‌های هنر، معمولا به صورت فایل PDF انجام می‌شود و به ایمیل اساتید یا دانشگاه ارسال می‌شود. با این حال، لازم است بدانید که این روش ارائه معمولا توسط اساتید پذیرفته نمی‌شود. بهتر است که پورتفولیو خود را در قالب PDF به صورت آنلاین نمایش داده و به این صورت، فایل PDF به صورت آنلاین و با حالت بصری عالی، قابل دسترسی باشد. ISSUU یکی از سرویس‌هایی است که به شما این امکان را می‌دهد که پورتفولیو خود را به صورت آنلاین نمایش دهید. این روش ارائه، باعث افزایش دسترسی به پورتفولیو شما و بهبود حالت بصری آن می‌شود.

استفاده از شبکه‌های اجتماعی مخصوص هنر، از جمله سایت‌های Behance و Dribbble، برای نمایش نمونه کارهای هنری بسیار مفید واقع می‌شود. با این حال، سایت Behance، با امکاناتی مانند قرار دادن رزومه، عکس با ابعاد مختلف و ویدیوهای انجام کار، مناسب‌تر به نظر می‌رسد.

استفاده از سایت‌هایی مانند Carbonmade و Adobe Portfolio نیز برای ساخت پورتفولیو مناسب است. این سایت‌ها در بین هنرمندان شناخته شده و همچنین مورد پذیرش دانشگاه‌ها قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، سایت ArtStation برای نقاشی‌های دیجیتال و طراحی‌های سه‌بعدی در دانشگاه‌های انیمیشن سازی بسیار شناخته شده است.

ایجاد یک سایت شخصی نیز برای ساخت پورتفولیو مناسب است. بسیاری از دانشگاه‌های هنر برای پذیرش در مقطع دکتری، ساخت پورتفولیو در بستر سایت شخصی را لازم می‌دانند. همچنین، بسیاری از دانشگاه‌های آمریکایی نیز از دانشجویان خود درخواست ایجاد سایت شخصی دارند. ساخت یک سایت شخصی نیز با خرید دامین از سایت‌هایی مانند Name.com یا Namecheap و نصب یک قالب وردپرسی ساده که با drag and drop کار می‌کند، امکان‌پذیر است.

نکاتی مهم و کلیدی در ایجاد پورتفولیو معماری

ما در این مقاله به شما نکاتی را برای ایجاد یک پورتفولیوی معماری حرفه‌ای آموزش می‌دهیم. اگر هنوز به عنوان یک معمار پورتفولیوی معماری برای خود ایجاد نکرده‌اید یا به دنبال نکاتی برای ایجاد یک پورتفولیوی حرفه‌ای هستید، با ما همراه باشید.

1- ارسال رزومه همراه با نمونه کار:

برای ایجاد یک پورتفولیو موفق، باید حتماً نمونه کارهای خود را همراه با رزومه ارسال کنید. رزومه‌ای که فقط شامل متن باشد، ممکن است نسبت به دیگر رزومه‌ها کمتر مورد توجه قرار گیرد.

2- انتخاب پروژه:

برای ایجاد یک پورتفولیو موفق، باید پروژه‌های خود را با توجه به مخاطبی که پورتفولیوی شما را مشاهده می‌کند، از بهترین پروژه‌هایتان انتخاب کنید. همچنین، انتخاب نمونه کارهایی که نشانگر مهارت، استعداد، تجربیات و تنوع در طراحی‌های شما باشد برای ارائه بسیار مهم است.

3- انتخاب تصاویر با کیفیت:

در ارائه پورتفولیو، انتخاب تصاویر و طرح‌های با کیفیت بسیار مهم است. در صورتی که قصد ارائه طرح و نقشه‌های دستی دارید، از اسکنرهایی با کیفیت بالا استفاده کرده و از طرح‌های خود به صورت حرفه‌ای اسکن بگیرید.

4- فرمت ارائه‌ی پورتفولیو:

برای ارائه پورتفولیوی معماری، بهتر است از ورق‌های A3 یا در صورتی که عدم مشکل هنگام مشاهده جزئیات، می‌توانید در کاغذ A4 ارائه دهید. در انتخاب فرمت پورتفولیو باید به جلوگیری از مشکلات حمل و نقل در زمان ارائه فیزیکی توجه کرد و البته در بسیاری از دفاتر معماری و موسسات باید قبل از مصاحبه ابتدا پورتفولیو خود را از طریق ایمیل برای آن‌ها ارسال کنید.

5- نظم و ترتیب قرارگیری پروژه‌ها:

در ارائه پورتفولیو، منظم و مرتب بودن آثار بسیار مهم است و به شما کمک می‌کند تا داستان پیشرفت حرفه‌ای و شغلی خود را تا این تاریخ ارائه دهید. قرار دادن بهترین نمونه کارها در ابتدای پورتفولیو بسیار موثر است.

6- داشتن رزومه‌ی کوتاه:
جهت ارائه پورتفولیوی موفق، باید رزومه‌ی حرفه‌ای و خلاصه‌ای داشته باشید. برخی از دفاتر معماری هر روز با ده‌ها پورتفولیو مواجه می‌شوند و ترجیح می‌دهند رزومه‌هایی را که کوتاه و شامل مطالب جذاب و مهم هستند را در اولویت بررسی قرار دهند.

7- نقشه‌های فنی و جزئیات در پورتفولیو:
در پورتفولیو، باید از قرار دادن هر پروژه به صورت کامل و شامل تمامی پلان‌های طبقات و مقاطع متعدد خودداری کنید. در واقع، ارائه‌ی پورتفولیو به معنی ارائه‌ی نقشه‌های ساختمانی و فنی نیست. در اینجا، باید فقط نمایی از ایده کلی و کانسپت پروژه‌ها را ارائه دهید تا مهارت‌های خود را به نمایش بگذارید.

8- پروژه‌های نظری و آکادمیک:
برای ایجاد یک پورتفولیوی کامل، باید از پروژه‌های نظری و آکادمیک به اندازه‌ی پروژه‌های واقعی استفاده کنید. این نوع پروژه‌ها نشان دهنده‌ی توانایی‌های یک معمار در حوزه‌ی تحقیقات و پژوهش هستند. همچنین، ارائه‌ی سابقه‌ی تحقیقاتی و پژوهشی در رزومه‌ی تحقیقاتی می‌تواند توانایی شما در تکمیل یک پروژه‌ی معماری را بهتر نشان دهد که بسیار در این حوزه اهمیت دارد.

9. درج مسئولیت و شراکت در هر پروژه:
در پورتفولیو معماری، باید مسئولیت و سهم مشارکت شما در هر پروژه را ذکر کنید. حتی اگر به عنوان کارآموز یا به عنوان عضوی از یک شرکت فعالیت کرده‌اید، بهتر است تمام تجربیات و کارهایی که در هر پروژه انجام داده‌اید را به جزئیات ذکر کنید.

10. طراحی کاور مناسب برای پورتفولیو:
اولین چیزی که مخاطبان شما را به پورتفولیو جلب می‌کند، کاور با طراحی ساده و مناسب است که باید شامل نام کامل شما و یک عنوان باشد. کاور پورتفولیو می‌تواند شامل تایپوگرافی، تصویر و نمونه کار شما باشد.

11. ارسال پورتفولیو:
بعضی از دفاتر معماری و شرکت‌ها، از شما می‌خواهند که یک نمونه از پورتفولیو معماری چاپ شده خود را برای آن‌ها ارسال کنید. در حالی که برخی دیگر از شما می‌خواهند که پورتفولیو معماری خود را در قالب یک فایل ارسال کنید. بنابراین، باید در زمان ارائه الزامات ارسال را با دقت مطالعه کنید. در صورتی که ملزم به ارسال فایل پورتفولیو معماری خود هستید، باید فایل خود را در فرمت PDF و با حجم حداکثر 15 مگابایت از طریق ایمیل ارسال کنید. توجه داشته باشید که باید حجم فایل پورتفولیو را کنترل کنید و حجم آن را بسیار بزرگ نکنید. همچنین، از ارسال فایل‌های JPEG یا PNG خودداری کنید زیرا این کار غیرحرفه‌ای به نظر می‌رسد.

12. طراحی کاور لتر برای پورتفولیو معماری:
زمانی که می‌خواهید پورتفولیو معماری خود را برای درخواست کار، تحصیل یا به عنوان سابقه کاری یا تحصیلی ارائه دهید، باید نامه‌ای به موسسه مورد نظر ارسال کنید که خود را و توانایی‌های خود را به مسئولان معرفی کنید و در چند پاراگراف، توانایی‌های خود را با جزئیات توضیح دهید و با دادن اطلاعاتی مانند شماره تماس، ایمیل و آدرس، تمایل خود را برای مصاحبه و همکاری نشان دهید. این نامه را به عنوان “کاور لتر” یا “نامه ضمیمه” شناخته می‌شود. برای ارائه پورتفولیو معماری حرفه‌ای، تنظیم یک کاور لتر مناسب بسیار مهم است. در این کاور لتر، باید نام شما، عنوان شغلی، تحصیلات، تجربیات و توانایی‌های شما به طور خلاصه ذکر شوند. همچنین، باید در دسترس بودن شما برای مصاحبه و همکاری آینده نیز اشاره شود.

نحوه ارائه پورتفولیو (Portfolio)

پورتفولیو معماری شامل دستاوردها و فعالیت‌های شما است و نحوه ارائه آن بسیار مهم است. شکل و نحوه ارائه نمونه کارها و پروژه‌های شما به اندازه محتوای پورتفولیو اهمیت دارد. رعایت ترکیب‌های بصری در پورتفولیو معماری بسیار مهم است و نشان دهنده درک و مهارت شما در طراحی گرافیکی است که باعث شاخص‌تر شدن پورتفولیو شما می‌شود. محتوای صفحات پورتفولیو شما نیز بسیار مهم است و باید روشن و مفهومی باشد. از اشباع کردن مطالب برای کامل به نظر رسیدن پورتفولیو خودداری کنید زیرا کارشناسان و مدیران توانایی تشخیص مطالب مرتبط را دارند. برای حفظ ارزش پورتفولیو و جلب نظر مدیران و کارشناسان، باید به فونت، ساختار و تناسبات صفحه و… که نشانگر توانایی‌های شما به عنوان یک معمار است در نحوه ارائه پورتفولیو دقت کنید. به یاد داشته باشید که نمونه کارهایی با پروژه‌های جذاب با ارائه زیبا، بیشتر دیده می‌شوند.