Codeigniter چیست؟ معرفی و آشنایی با فریم ورک کدایگنایتر

اگر تجربه کار در زمینه برنامه‌ نویسی سمت سرور یا backend را دارید، قطعاً با زبان PHP نیز آشنایی دارید. برای زبان برنامه‌نویسی PHP، چندین فریم‌ورک (Framework) مختلف وجود دارد که می‌توانند به شما در توسعه نرم‌افزارها سرعت و سهولت بخشیدند. در این مقاله از پورتال جامع مهندسین ایران، به طور کامل به سوال ( Codeigniter چیست؟ ) پاسخ می‌دهیم و تمام آنچه که باید درباره کدایگنایتر بدانید را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

فریم ورک (Framework) چیست؟

قبل از پاسخ به سوال “Codeigniter چیست؟”، می‌خواهیم به طور خلاصه درباره فریم‌ورک و مفهوم آن در برنامه‌ نویسی صحبت کنیم. در توضیح فریم‌ورک به شکل ساده‌ای می‌توانیم بگوییم:

فریم‌ورک یا Framework، مجموعه‌ای از کتابخانه‌ها و قوانین است که در برنامه‌نویسی استفاده می‌شود. فریم‌ورک‌ها به برنامه‌نویسان کمک می‌کنند تا فرایند توسعه نرم‌افزار را سریع‌تر و ساده‌تر انجام دهند.

این تعریف مقدماتی‌ترین توضیحی است که می‌توان درباره فریم‌ورک ارائه داد. در آینده می‌توانیم به طور جامع‌تر در مورد فریم‌ورک صحبت کنیم، اما در اینجا این تعریف ساده کافی است تا بتوانیم به سوال “کدایگنایتر چیست؟” پاسخ دهیم.

بنابراین، همانطور که گفته شد، فریم‌ورک‌ها به ما کمک می‌کنند تا برنامه‌نویسی را ساده‌تر و سریع‌تر انجام دهیم. هر زبان برنامه‌نویسی، فریم‌ورک‌های مخصوص خود را دارد که به ما کمک می‌کند توسعه نرم‌افزار با استفاده از آن زبان برنامه‌نویسی سریع‌تر و ساده‌تر باشد.

تاریخچه فریم ورک کدایگنایتر

در تاریخ ۲۸ فوریه سال ۲۰۰۶، شرکت معروف نرم‌افزاری EllisLab برای اولین بار فریم‌ورک CodeIgniter را به صورت عمومی معرفی کرد. این سرویس در نسخه اولیه خود بیشتر از چند کلاس همه‌منظوره تشکیل شده بود که از پروژه ExpressionEngine (یک سیستم مدیریت محتوا ساخته شده توسط EllisLab) الهام گرفته شده بود. اما به مرور زمان، CodeIgniter رشد کرده و قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه شد. اگرچه در حال حاضر بازار فریم‌ورک‌های PHP بسیار پر رونق است، اما CodeIgniter از قدرت زبان برنامه‌ نویسی PHP و قابلیت‌های ساخت فریم‌ورک بهره برده و با موفقیت به بازار عرضه شده است. در جولای سال ۲۰۱۳، شرکت EllisLab اعلام کرد که شرایط لازم برای نگهداری و توسعه CodeIgniter را ندارد و تصمیم گرفت مالکیت آن را واگذار کند. کمتر از یک سال بعد، در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۱۴، مالکیت این فریم‌ورک از EllisLab به موسسه فناوری بریتیش کلمبیا منتقل شد.

Codeigniter چیست؟

به سوال “کدایگنایتر چیست؟” پاسخ می‌دهیم، می‌توان گفت که Codeigniter یا کدایگنایتر یک فریم‌ورک برای زبان برنامه‌ نویسی PHP است. همانطور که قبلاً گفته شد، هر زبان برنامه‌نویسی دارای فریم‌ورک‌های مختلفی است که به شیوه‌های گوناگونی سعی می‌کنند برنامه‌نویسی را ساده‌تر و سریع‌تر کنند.

یکی از این فریم‌ورک‌ها که برای زبان برنامه‌ نویسی PHP طراحی شده است، فریم‌ورک Codeigniter است. Codeigniter به ما کمک می‌کند تا برنامه‌هایی که با زبان PHP می‌نویسیم را به صورت سریعتر، آسان‌تر، ایمن‌تر و لذت‌بخش‌تر بنویسیم. این فریم‌ورک سعی می‌کند تا از برنامه‌نویسی با PHP لذت ببریم و کار را ساده‌تر و راحت‌تر کند.

متأسفانه، در بین برنامه‌نویسان حرفه‌ای، مشاهده کرده‌ام که اسم این فریم‌ورک را به اشتباه “کد ایگنیتر” تلفظ می‌کنند، در حالی که تلفظ صحیح نام این فریم‌ورک “کدایگنایتر” است. همچنین، برخی از برنامه‌نویسان به Codeigniter به صورت اختصاصی CI (با تلفظ سی-آی) نیز اشاره می‌کنند که مخفف Code و Igniter است.

ورژن‌های منتشر شده کدایگنایتر تا امروز

۱ CodeIgniter: این نسخه اولین نسخه منتشر شده CodeIgniter بود و در سال ۲۰۰۶ عرضه شد.

CodeIgniter 2: سری ۲.x کدایگنایتر در ژانویه ۲۰۱۱ به طور رسمی معرفی شد و آخرین نسخه آن ۲.۲.۶ بود که در اکتبر ۲۰۱۵ عرضه شد تا پایانی برای نسخه ۲ کدایگنایتر باشد. در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۵ این ورژن کدایگنایتر به پایان عمر خود رسید و اعلام شد که دیگر هیچ بروزرسانی و آپدیتی برای آن عرضه نخواهد شد.

CodeIgniter 3: کدایگنایتر ۳.۱.۱۱ نسخه فعلی این فریم ورک است که برای استفاده در PHP 5.6 و بالاتر در نظر گرفته شده است. این نسخه نسبت به کدایگنایتر اصلاحات اساسی را تجربه کرد، به خصوص در کار با دیتابیس، مدیریت جلسه‌ها، رمزگذاری و غیره. توسعه این نسخه همچنان ادامه دارد.

CodeIgniter 4: کدایگنایتر ۴ نسخه بعدی و منتشر نشده این فریم ورک است که برای سازگاری و استفاده درست در PHP 7.2 به بالا در نظر گرفته شده است. این نسخه با شماره نسخه ۴.۰.۰ شروع شده و در حال توسعه است. این ورژن از کدایگنایتر، اگرچه قابل دانلود است، هنوز به وضعیت پایدار یا Stable نرسیده است.

مزایای استفاده از Codeigniter 

استفاده از CodeIgniter می‌تواند برای توسعه‌دهندگان وب مزایای زیادی داشته باشد. در زیر تعدادی از دلایل رایج برای استفاده از کدایگنایتر را بررسی می‌کنیم:

۱. سرعت و عملکرد بالا: CodeIgniter بهینه‌سازی شده است و برای اجرای سریع وبسایت‌های پویا طراحی شده است. این فریم‌ورک عملکرد بالا و زمان بارگذاری کم را ارائه می‌دهد که می‌تواند تجربه کاربری بهتری را فراهم کند.

۲. سادگی و آسانی استفاده: CodeIgniter دارای ساختار ساده و منظمی است و برای توسعه‌دهندگانی که با PHP آشنایی دارند، آسان است. این فریم‌ورک از قوانین و الگوهای معمول برای توسعه و استفاده می‌کند، که می‌تواند زمان و زحمت بسیاری را برای تیم توسعه‌دهنده صرفه جویی کند.

۳. انعطاف‌پذیری بالا: CodeIgniter به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا از قطعات مختلفی از فریم‌ورک استفاده کنند و برنامه خود را بر اساس نیازهای خاص خود شخصی‌سازی کنند. این انعطاف‌پذیری به شما امکان می‌دهد تا طراحی و پیاده‌سازی برنامه را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.

۴. امنیت: CodeIgniter امکانات امنیتی مانند فیلترهای ورودی، اعتبارسنجی داده‌ها، حفاظت در برابر حملات CSRF و رمزنگاری داده‌ها را فراهم می‌کند. این فریم‌ورک به شما امکان می‌دهد برنامه‌های امن و محافظه‌کارانه‌ای را توسعه دهید.

۵. مستندسازی و پشتیبانی: CodeIgniter دارای مستندات جامعی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. همچنین، کدایگنایتر دارای یک جامعه فعال توسعه‌دهندگان است که از طریق انجمن‌ها، راهنماها و منابع آموزشی به شما کمک می‌کند تا با مشکلات و سوالات خود روبرو شوید و راه‌حل‌های مناسب را پیدا کنید.

۶. رایگان و متن باز: یکی از ویژگی‌های اساسی کدایگنایتر این است که به صورت کاملاً رایگان و با لایسنس متن باز (Open Source) ارائه می‌شود. شما برای استفاده از CodeIgniter نیازی به پرداخت هزینه ندارید و تمامی منابع و قابلیت‌ها بصورت رایگان در دسترس شما قرار می‌گیرد. فقط کافیست CodeIgniter را نصب کنید و می‌توانید به سادگی با آن کار کنید.

کدام شرکت‌ها از CodeIgniter استفاده می‌کنند؟

CodeIgniter یک چارچوب توسعه وب قابل استفاده برای توسعه دهندگان است و به عنوان یک سیستم متن باز، در سراسر جهان توسط بسیاری از شرکت‌ها و توسعه دهندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از شرکت‌ها و سازمان‌هایی که از CodeIgniter استفاده می‌کنند عبارتند از:

۱. EllisLab: شرکتی است که CodeIgniter را ایجاد کرده است و در ابتدا این چارچوب توسعه را توسعه داده است. این شرکت اکنون ExpressionEngine را توسعه می‌دهد، اما CodeIgniter همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲. Buffer: شرکت Buffer، یک سرویس مدیریت رسانه اجتماعی است که از CodeIgniter برای توسعه برخی از بخش‌های وب سایت و سرویس خود استفاده می‌کند.

۳. Perch: Perch یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) سبک و قابل انعطاف است که برای ساخت وبسایت‌های کوچک و ساده استفاده می‌شود. این سیستم نیز از CodeIgniter به عنوان پایه استفاده می‌کند.

۴. PyroCMS: PyroCMS یک سیستم مدیریت محتوا قدرتمند است که برای توسعه وبسایت‌ها و برنامه‌های تحت وب استفاده می‌شود. این CMS نیز از CodeIgniter به عنوان پایه استفاده می‌کند.

۵. ImageKit.io: ImageKit.io یک سرویس جهت بهینه‌سازی و مدیریت تصاویر در وب است. آنها از CodeIgniter برای توسعه ابزارها و افزونه‌های مورد نیاز خود استفاده می‌کنند.

این تنها چند نمونه از شرکت‌ها و سازمان‌هایی هستند که از CodeIgniter برای توسعه وب استفاده می‌کنند. CodeIgniter در انواع پروژه‌ها، از وبسایت‌های کوچک تا برنامه‌های بزرگتر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا یادگیری فریم ورک CodeIgniter سخت است؟

یادگیری فریم ورک CodeIgniter نسبتاً آسان است و برای توسعه دهندگانی که با زبان PHP آشنایی دارند، به خصوص آن‌هایی که تجربه قبلی در توسعه وب دارند، بسیار مفید است. در طراحی CodeIgniter، سعی شده است که فریم ورک ساده، کارآمد و بازده بالا باشد، بنابراین فرآیند یادگیری آن نسبتاً ساده تر است نسبت به برخی از فریم ورک‌های دیگر.

در CodeIgniter، قوانین و الگوهای خاصی برای توسعه وجود دارد که بر اساس آن‌ها می‌توانید برنامه‌های خود را سازماندهی کنید. این فریم ورک از مفهوم Model-View-Controller (MVC) پیروی می‌کند که برای بسیاری از توسعه دهندگان آشناست.

همچنین CodeIgniter دارای مستندات جامع و راهنمای کامل است که شامل توضیحات جزئی در مورد قابلیت‌ها، روش‌ها و نکات استفاده از آن است. این مستندات به شما کمک می‌کنند که به راحتی درک کنید که چگونه از ابزارها و قابلیت‌های CodeIgniter استفاده کنید.

همچنین، به دلیل وجود یک جامعه فعال و پشتیبانی از CodeIgniter، شما می‌توانید از منابع آموزشی آنلاین، ویدئوها، مقالات و انجمن‌های تخصصی بهره ببرید تا مهارت‌های خود را در استفاده از CodeIgniter بهبود دهید و در صورت بروز سوالات و مشکلات، از جامعه CodeIgniter حمایت بگیرید.

بنابراین، با تمرکز و تمرین، می‌توانید به سرعت با CodeIgniter آشنا شده و برنامه‌های وب کیفی ایجاد کنید.

MVC چیست؟

در اینجا میخواهیم به صورت بسیار ساده مفهوم MVC را توضیح دهیم .

MVC مخفف Model-View-Controller است که یک نوع روش برنامه‌نویسی یا به عبارت دیگر معماری نرم‌افزاری است. در این روش، نرم‌افزار شما به سه بخش مختلف تقسیم می‌شود و هر بخش وظایف خاص خود را دارد.

بخش اول، Model نامیده می‌شود و وظیفه ارتباط با پایگاه داده یا دیتابیس را بر عهده دارد.

بخش دوم، View نامیده می‌شود و شامل تمام کدهایی است که کاربر نهایی آن را مشاهده می‌کند.

بخش سوم، Controller نامیده می‌شود که وظیفه کنترل نرم‌افزار را بر عهده دارد و در واقع Model را به View متصل می‌کند.

با استفاده از این روش برنامه‌نویسی، کدهای شما بسیار خوانا و منظم خواهند بود. این به دلیلی است که کدهای شما به سه بخش مختلف تقسیم می‌شوند و در هر بخش، کدهای مرتبط با یکدیگر قرار می‌گیرند و این باعث می‌شود که شما نتوانید کدهای خود را به همراهی بنویسید.

بعد از این توضیح ساده درباره MVC، باید بگوییم که CodeIgniter نیز بر پایه معماری MVC نوشته شده است و این موضوع باعث می‌شود که کدهایی که در قالب فریم‌ورک CodeIgniter می‌نویسید، بسیار خوانا باشند و توسعه آن‌ها بسیار آسان باشد.

آیا برای کار با Codeigniter باید PHP را بلد باشیم؟

بله، برای کار با فریم‌ورک CodeIgniter نیاز به آشنایی با زبان برنامه‌ نویسی PHP دارید. CodeIgniter یک فریم‌ورک PHP است و برای توسعه وب بر روی آن، باید به خوبی با زبان PHP آشنا باشید.

در CodeIgniter، شما از زبان PHP برای تعریف مدل‌ها، کنترلرها و نمایش‌ها (ویوها) استفاده می‌کنید. همچنین، برای ارتباط با پایگاه داده و انجام عملیات مربوط به آن نیز نیاز به مهارت در PHP دارید.

اگر تاکنون با PHP کار نکرده‌اید، ممکن است ابتدا نیاز داشته باشید که با اصول و مفاهیم این زبان برنامه‌نویسی آشنا شوید. در غیر این صورت، یادگیری CodeIgniter و استفاده از آن برای توسعه برنامه‌های وب قدمی مناسب برای شما خواهد بود.