مهندسی نقشه برداری

آموزش و آشنایی با دوربین نیوو

دوربین‌های نیوو یکی از فناوری‌های پیشرفته در حوزه مهندسی نقشه‌ برداری هستند. این دوربین نیوو برای اندازه گیری اختلاف ارتفاع بین دو نقطه بکار می رود. در این مقاله از پورتال جامع مهندسین ایران، به آموزش و آشنایی با دوربین نیوو خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.

آشنایی با دوربین نیوو

دستگاه دوربین نیوو یا ترازیاب نیوو، به شکل یک دوربین طراحی شده است که روی سه پایه قرار می‌گیرد. این دوربین برای اندازه‌گیری اختلاف ارتفاع بین دو نقطه استفاده می‌شود. همراه با دوربین، یک خط کش بلند که میر یا شاخص نامیده می‌شود، استفاده می‌شود. برای تعیین اختلاف ارتفاع دو نقطه، ابتدا دوربین ترازیاب را بین دو نقطه قرار می‌دهیم و آن را به حالت تراز می‌آوریم.

سپس شاخص را بر روی نقطه اول قرار می‌دهیم و با استفاده از دوربین، عدد روی شاخص را قرائت می‌نماییم. سپس شاخص را بر روی نقطه دوم قرار می‌دهیم و مجدداً عدد روی شاخص را قرائت می‌نماییم. تفاضل اعداد قرائت شده، اختلاف ارتفاع دو نقطه را نشان می‌دهد.

دوربین Nivo

سه قسمت اصلی دوربین نیوو

  • قسمت فوقانی : شامل تلسکوپ ( عدسی های شیئی و چشمی ) و لوازم قراولروی
  • قسمت میانی : شامل تراز ، قسمتی از بدنه ، تراز کروی و صفحه مدرج (لمب افقی) برای اندازه گیری زوایای افقی
  • قسمت تحتانی : شامل پیچ های تراز کننده و اتصال و صفحه اتصال دستگاه بر

روی سه پایه، همچنین چندین پیچ روی دستگاه وجود داشت که هرکدام وظیفه‌ای دارند، مانند حرکت دادن دستگاه به صورت افقی (کلی و جزئی)، پیچ وضوح تصویر و پیچ وضوح تار رتیکول. همچنین، بعضی از مدل‌های دستگاه دارای دکمه تثبیت وضعیت هستند که برای جابجایی دستگاه کاربرد دارد.

برای نصب سه پایه، آنها را به صورت عمودی جلوی خود قرار می‌دهیم و پیچ‌های تعبیه شده روی هر پایه را با احتیاط شل می‌کنیم. سپس قسمت بالایی سه پایه را تا جلوی صورت خود بالا می‌کشیم و دوباره پیچ‌ها را محکم می‌کنیم تا ارتفاع ثابت بماند. یکی از پایه‌ها را در زمین فرو می‌کنیم و آن را تثبیت می‌کنیم، سپس دو پایه دیگر را به همراه آن در زمین فرو می‌کنیم تا صفحه‌ای که باید دوربین را روی آن قرار دهیم، تقریباً صاف و تراز باشد.

پس از قرار دادن سه پایه روی زمین، دوربین را با احتیاط روی صفحه بالایی سه پایه قرار می‌دهیم و پیچی که زیر سه پایه برای ثابت کردن دوربین روی آن تعبیه شده است را محکم می‌کنیم.

مشخصات دوربین نیوو

تراز کروی 

یک محفظه شیشه‌ای وجود دارد که تمام بخش‌های آن به استثنای بالایی آن، با یک مایع مانند الکل، اتر یا سولفورد وکربن پر شده است. بخش بالایی محفظه پر از گاز مایع است. این بخش حاوی گاز را “حباب تراز” می‌نامند. برای تراز کردن دوربین، باید با استفاده از پیچ‌های زیر دوربین، حباب تراز را به طور دقیق به ناحیه مشخص شده روی محفظه شیشه‌ای هدایت کنیم.

تراز کردن دوربین نیوو

زمانی که دوربین به‌طور دقیق روی سه پایه نصب می‌شود، سه پیچ تنظیم را زیر دوربین مشاهده می‌کنیم. دو پیچ از این سه پیچ را در دو جهت مخالف (هر دو به داخل یا هر دو به خارج) می‌پیچانیم. با این کار، حباب را در مقابل پیچ سوم قرار می‌دهیم و کافی است با پیچاندن پیچ سوم، حباب را به داخل قسمت مشخص شده روی محفظه هدایت کنیم.

کار با دوربین نیوو

پارالاکس به معنای ایجاد تراز و هماهنگی دقیق بین دوربین و محل مورد نظر است. ابتدا شاخص را در محل مورد نظر قرار داده و با استفاده از ترازی که در کنار شاخص قرار دارد (مانند ترازهای بنایی) آن را تراز می‌کنیم. سپس با استفاده از پیچ‌های تغییر دهنده وضعیت به صورت افقی (با حرکت جزئی و کلی پیچ‌ها) شاخص را در میدان دید دوربین قرار می‌دهیم.

در واقع، تلاش ما در این مرحله این است که شیئ مورد نظر را در دوربین مشاهده کنیم (با وضوح) و همچنین تار رتیکول را در کنار دستگاه پیچی تنظیم کنیم، به طوری که بتوانیم وضوح دید داخل دوربین را تنظیم کنیم (با توجه به تفاوت ضریب دید افراد). در کنار عدسی چشمی، یک پیچ تنظیم کننده وضوح تار رتیکول قرار دارد که با استفاده از آن می‌توانیم وضوح تار رتیکول را تغییر دهیم.

با استفاده از این دو پیچ، تصویر شاخص و تارها را واضح کرده و سپس شروع به قرائت می‌کنیم. در داخل دوربین، تصویر شاخص را مشاهده می‌کنیم و تارهای بالا، پایین و مرکز روی شاخص را قطع می‌کند. نقاطی که درجه‌ها برای آن‌ها قطع شده است را برای هر کدام یادداشت می‌کنیم. به دلیل اینکه کوچکترین واحد درجه‌بندی روی شاخص سانتی‌متر است، در برخی مواقع نیاز است به تقریب‌زنی بپردازیم.

ترازیابی با دوربین نیوو ترازیاب‌ها به وسیله‌ای گفته می‌شود که با استفاده از آن‌ها می‌توانیم یک صفحه افقی را در فضا ایجاد کنیم و با اندازه‌گیری فاصله این صفحه و صفحاتی که از نقاط مختلف عبور می‌کنند، اختلاف ارتفاع آن نقاط را اندازه‌گیری کنیم.

ساختمان ترازیاب

ترازیاب‌های این نوع در کل دارای دو قسمت اصلی هستند که هر یک شامل قسمت های دیگری می‌شوند. دو قسمت اصلی به شرح زیر است:

  • پایه: این قسمت توسط ترازکننده بر روی سه پایه نصب می‌شود و روی آن یک تراز قرار دارد. باید پایه را به اندازه قد هر فرد باز کنیم تا ترازیاب آماده به کار شود.
  • دوربین: برای استفاده از یک دوربین، اولین کاری که باید انجام دهیم، تراز کردن دوربین است. به عبارت دیگر، باید دوربین را تنظیم کنیم تا ترازیاب به درستی عمل کند.

با این دو قسمت اصلی، ترازیاب آماده استفاده خواهد بود.

تراز روی دوربین نیوو

تراز وسیله ای است که برای افقی نگه داشتن صفحه دوربین نسبت به سطح افق به کار می رود. بنابراین به کمک تراز می توان محور دیدگانی را افقی نموده و یا محور دستگاه را به حالت قائم در آورید.

ترازها معمولا از یک محفظه شیشه ای تشکیل شده اند که از یک مایع، مانند الکل ، اتر و اسید سولفوریک پر شده و حبابی در وسط آن وجود دارد چنانچه حباب در وسط خط نشانه تراز قرار گیرد به معنی تراز بودن صفحه دوربین خواهد بود. و هر چه شعاع محفظه بیشتر باشد تراز حساس تر است 

پیچهای روی دوربین نیوو

پیچ‌های متعددی در بدنه دوربین وجود دارند که به طور کلی به دو گروه تقسیم می‌شوند:

  1. پیچ‌های ثابت: این پیچ‌ها معمولاً در کارخانه برای تنظیم و کالیبراسیون دوربین استفاده می‌شوند و بدون استفاده از ابزار دقیق و مهارت لازم، تغییراتی در آنها ایجاد نشود.
  2. پیچ‌های متغیر: این پیچ‌ها توسط کاربر در شرایط مختلف تنظیم می‌شوند. به عنوان مثال، پیچ‌های ترازکننده از این نوع هستند.

این پیچ‌ها دوربین را در امتداد افق تراز می‌کنند و روش استفاده از آنها به شرح زیر است:

  • ابتدا محور افقی دوربین را موازی با دو پیچ تنظیم قرار می‌دهیم و هر دو پیچ را در یک جهت (هر دو به داخل یا هر دو به خارج) حرکت می‌دهیم تا حباب تراز در نقطه عمود بر ناظر قرار گیرد.
    سپس دوربین را ۹۰ درجه نسبت به حالت قبلی چرخانده و با پیچ سوم حباب تراز را در وسط مرکزی قرار می‌دهیم.
    پس از اتمام کار، دوربین را به حالت اولیه برگردانده و تراز را بررسی می‌کنیم.

در صورتی که پیچی در هنگام تراز کردن دوربین به مرحله انتهایی رسیده و از چرخش باز نشود، در این حالت هر دو پیچ را در جهت عکس حالت قبلی چرخانده و عمل تراز را تکرار می‌کنیم.

پس از تراز شدن دستگاه، برای نشانه گذاری در نقطه اول، پیچ کلی دستگاه را که معمولاً در زیر دستگاه قرار دارد، باز می‌کنیم و با چرخش آن، شاخص را در اولین نقطه از داخل دوربین مشاهده می‌کنیم. سپس پیچ مزبور را بسته و با حرکت کوچک پیچ کناری آن را به دقت تنظیم می‌کنیم.

برای بهبود وضوح تصویر در داخل دوربین، می‌توان از یک پیچ دیگر که به آن “پیچ وضوح تصویر” معروف است و معمولاً در کنار لوله دوربین قرار دارد، استفاده کرد.

۱- عدسی شیئی: عدسی شیئی یک عدسی با فاصله کانونی بزرگ و دهانه وسیع است که در مواقع نشانه‌گذاری به سمت هدف قرار می‌گیرد.

۲- عدسی چشمی: عدسی چشمی دارای فاصله کانونی کوچک و قطر دهانه کوچکی است و ناظر از داخل این عدسی به سمت هدف مورد نظر تماشا می‌کند.

۳- تارهای رتیکول: رتیکول یک صفحه شفاف است که در جلوی عدسی چشمی قرار می‌گیرد. این صفحه دارای دو تار عمودی است که به وسیله آنها می‌توان فوکوس را تنظیم کرده و در هنگام ترازیابی، تار عمودی رتیکول باید در نقطه هدف روی وسط ژالون یا شاخص قرار گیرد. همچنین، در بالا و پایین رتیکول، دو تار کوچک به نام تار بالا و تار پایین قرار دارند. این تارها به منظور اندازه‌گیری فاصله با استفاده از دوربین نیو استفاده می‌شوند.

برای  تنظیم عدسیهای دوربین نیو به طریق زیر  عمل می گردد:

تنظیم چشمی

برای تنظیم عدسی چشمی و وضوح تارهای رتیکول، می‌توان پیچ روی عدسی چشمی را به سمت راست یا چپ حرکت داد. با جابه‌جا کردن عدسی چشمی، فاصله بین عدسی و صفحه رتیکول تغییر می‌کند و به این ترتیب می‌توان تارهای رتیکول را به طور واضح و روشن دید.

با چرخش پیچ روی عدسی چشمی به سمت راست، فاصله بین عدسی و صفحه رتیکول کاهش می‌یابد و تارهای رتیکول بزرگتر و واضح‌تر دیده می‌شوند. وقتی پیچ را به سمت چپ حرکت می‌دهید، فاصله بین عدسی و صفحه رتیکول افزایش می‌یابد و تارها کوچکتر و واضح‌تر دیده می‌شوند.

با تغییر فاصله عدسی چشمی نسبت به صفحه رتیکول و تنظیم آن به صورتی که تارهای رتیکول به طور کامل و واضح دیده شوند، می‌توان به دقت و وضوح بیشتری در ترازیابی دست یافت.

تنظیم تصویر شیء

هدف از تنظیم تصویر، به دست آوردن تصویری کاملاً واضح و روشن است که بر تارهای رتیکول منطبق شود. با تنظیم عدسی شیء به درستی، تصویر شیء باید به طور دقیق بر تارهای رتیکول قرار بگیرد. اگر تصویر شیء به درستی بر تارهای رتیکول منطبق نباشد، با حرکت بیننده تصویر تغییر خواهد کرد و نشانه‌ها و علائم روی تارهای رتیکول نمایان نخواهند بود.

بنابراین، با تنظیم عدسی شیء به گونه‌ای که تصویر شیء روی تارهای رتیکول منطبق شود، تصویری ثابت و مشخص خواهید داشت که بر روی آن تارهای رتیکول را مشاهده می‌کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا دقت و صحت بیشتری در ترازیابی و اندازه‌گیری‌ها داشته باشید.

درشت نمایی دوربین ها 

قطر عدسی شیء در دوربین نقشه‌ برداری درشت‌نمایی را تعیین می‌کند. با افزایش قطر عدسی شیء، درشت‌نمایی دوربین بزرگتر خواهد شد و این به معنی افزایش بزرگنمایی تصویر است. در واقع، قطر ظاهری تصویر نسبت به قطر ظاهری جسم اصلی بیشتر خواهد بود.

برای تراز روی معمولاً در دوربین‌های نیو، یک شیار در بالای آن وجود دارد. شما می‌توانید با نگاه کردن به داخل شیار قراول روی، نقطه انتهایی یا هدف را مشاهده کنید و سپس با استفاده از پیچ تنظیم زاویه افقی دوربین، تار عمودی رتیکول را بر روی ژالون یا شاخص انتهایی منطبق کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا تارهای رتیکول را به درستی تنظیم کنید و تراز را به درستی برقرار کنید.

به طور کلی، با تنظیم قطر عدسی شیء و تنظیم تارهای رتیکول بر روی ژالون یا شاخص، می‌توانید تصویر و ترازیابی دقیق‌تری را در دوربین نقشه‌ برداری درشت‌نمایی انجام دهید.

شاخص 

شاخص یا میر، خط کش بلند چوبی به اندازه ۳ تا ۴ متر است که روی آن بر حسب متر، دسی متر و سانتیمتر درجه بندی شده است. برای آنکه در قرائت میر از اشتباه جلوگیری شود، درجه بندی میر به شکلهای مختلفی صورت می گیرد.

شاخص نقشه برداری

در زیر چند روش رایج برای درجه بندی میرها را بررسی خواهیم کرد:

  • درجه بندی خطی: در این روش، میر با استفاده از یک سیستم درجه بندی خطی و یکنواخت بر روی طول آن تقسیم می‌شود. به عنوان مثال، اگر میر را به طول ۴ متر داریم، می‌توان آن را به صورت ۱۰۰ سانتیمتر برای هر متر درجه بندی کرد.
  • درجه بندی غیرخطی: در این روش، درجه بندی میر به صورت غیرخطی انجام می‌شود. برای مثال، ممکن است در ابتدا و انتهای میر، درجات به صورت متساوی باشند، اما در میانه‌ی آنها فاصله بین درجات بیشتر شود. این روش برای دقت بیشتر در محدوده‌هایی که استفاده می‌شود، مفید است.
  • درجه بندی نمونه‌برداری: در این روش، درجه بندی میر با استفاده از نمونه‌برداری صورت می‌گیرد. به طور معمول، نقاط مشخصی با فواصل یکسان در طول میر انتخاب می‌شوند و بر روی آنها درجه‌بندی انجام می‌شود. سپس برای نقاط بینی، با استفاده از تخمین و تجزیه و تحلیل توابع ریاضی، درجه‌بندی مناسبی برای آنها تعیین می‌شود.

در هر صورت، هدف از درجه بندی میرها ایجاد یک سیستم قابل فهم و قابل قرائت برای کاربران است تا بتوانند به دقت و صحت بیشتری در قرائت میرها دست یابند و از اشتباهات جلوگیری کنند.

پیداکردن ارتفاع دوربین

قبل از شروع ابتدا حداقل امکانات (قلم،کاغذ) یا حداکثر (ماشین حساب) به همراه داشته باشید.

برای پیدا کردن ازتفاع دوربین اول احتیاج به یک عدد بنچ مارک داریم عدد بنچ مارک را یادداشت نموده ودوربین را روی سه پایه سوار میکنیم ، دستور دهید کمک شما میر را روی میخ بنچ مارک به صورت عمود قرار دهد با دوربین عددی را که میبینید (عدد روی میر) یادداشت کنید.

حالا نوبت محاسبه شماست،عدد بنچ مارک را با عدد روی میر جمع (+) کنید حاصل جمع همان ارتفاع دوربین شما خواهد بود [مواظب باشید که سه پایه شما حرکت نکند].

کارگاه

فرض کنیم شما در پروژه ای به کار گیری شده اید و از شما می خواهند که در ساخت جاده پستی و بلندیهای جاده را هم سطح کنید شما به عنوان یک نقشه بردار باید با استفاده از دوربین نیوو جاده را (leivel) کنید.

ابتدا دوربین را در جاده ای که می خواهید کار کنید روی سه پایه سوار کنید ارتفاع دوربین را با توجه به توضیحات گذشته بدست می آوریم ارتفاع دوربین را یادداشت میکنیم .

نکته

قبل از هر چیزی باید بدانید که پروژه یا مهندسین ناظر به شما کد جاده را می دهند و شما باید با آن کد تمام جاده را با کد مرد نظر هم سطح کنید مثلا (۲۱.۳۰)

به کمکی خود دستور دهید که در امتداد وسط جاده حرکت کند (کمکی را توجیح کنید که در حین حرکت هر پنج قدم میر را به صورت عمود بر روی زمین در صورتی که اعداد میر رو به دوربین بگذارد) .

از این به بعد به هوش وتجربه شما بستگی دارد !

شما باید هر پنج قدم عدد روی میر را بخوانید ویادداشت کنید وباید محاسبات زیر را انجام دهید .

ارتفاع دوربین ( _ )عدد روی میر = کدی که به شما می دهند یعنی (۲۱.۳۰)

نکات ایمنی در استفاده از دوربین نیوو

در استفاده از دوربین نیوو، نکات ایمنی زیر را رعایت کنید:

۱. محافظت از دوربین: دوربین نیوو باید در برابر ضربه‌ها و آسیب‌ها محافظت شود. از جا به جا کردن ناهموار، افتادن یا برخورد با سطوح سخت جلوگیری کنید. همچنین، از قرار دادن دوربین در معرض رطوبت یا آب جلوگیری کنید، مگر اینکه دوربین شما مقاومت آبی خاصی داشته باشد.

۲. خنک و خشک نگه داشتن: دوربین نیوو باید در محیطی خشک و خنک نگهداری شود. از قرار دادن دوربین در معرض دماهای بسیار گرم یا سرد خودداری کنید، زیرا این می‌تواند به دوربین و قطعات داخلی آن آسیب برساند.

۳. استفاده از لوازم جانبی محافظ: برای محافظت از دوربین نیوو، می‌توانید از لوازم جانبی محافظ مانند کیف یا کاور استفاده کنید. این لوازم می‌توانند به دوربین در برابر خطرات محیطی مانند ضربه، خط و خش و گرد و غبار کمک کنند.

۴. استفاده صحیح از تلسکوپ و خط کش عمود: تلسکوپ و خط کش عمود دو ابزار مهم در دوربین نیوو هستند. برای جلوگیری از آسیب دیدن آنها، باید با دقت و هوشمندی از آنها استفاده کنید و از ضربه زدن به آنها خودداری کنید.

۵. راهنمایی تولید کننده: در هنگام استفاده از دوربین نیوو، به دقت راهنمایی‌ها و دستورالعمل‌های تولید کننده را مطالعه کنید و آنها را رعایت کنید. این دستورالعمل‌ها شامل راهنمایی‌های ایمنی و نگهداری دوربین می‌شوند و می‌توانند به شما کمک کنند تا دوربین را به درستی و با حداکثر ایمنی استفاده کنید.

با رعایت این نکات ایمنی، می‌توانید در استفاده از دوربین نیوو خود اطمینان و ایمنی بیشتری داشته باشید و از آسیب دیدن دوربین جلوگیری کنید.

 

جستجو کابران برای این مطلب:

  • دوربین نقشه برداری نیوو
  • نحوه کار با دوربین نیوو
  • اجزای دوربین نیوو
  • دوربین نیوو نقشه برداری
  • آموزش کار با دوربین نیوو
  • دوربین نیوو چیست
  • ترازیابی با دوربین نیوو

 

 این مقاله هارو از دست ندهید:

نوشته های مشابه

۲ دیدگاه

  1. سلام
    اگر اجازه بفرمایید برخی از مطالب سایت شما رو در حوزه دوربین نیوو برای گزارش کار خود استفاده و کپی کنم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

لینک های مفید
دکمه بازگشت به بالا

دانلود فایل

لطفا برای دریافت لینک دانلود اطلاعات خواسته شده را وارد نمایید.