آشنایی با زبان برنامه نویسی ASP.NET
در دنیای فناوری اطلاعات، زبانهای برنامه نویسی ابزاری اساسی برای توسعه نرمافزارها و وبسایتها محسوب میشوند. یکی از زبانهای برنامه نویسی قوی و پرکاربرد در این زمینه، ASP.NET است. در این مقاله از پورتال جامع مهندسین ایران، با زبان برنامه نویسی ASP.NET و ویژگیها و قابلیتهای آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
معرفی ASP.NET
ایاسپیداتنت (به انگلیسی: ASP.NET) مخفف کلمه Active Server Pages می باشد. ASP.NET یک چارچوب کاربردی برای توسعه وبسایتها و برنامههای وب پویا و سرویسهای وب XML است. این چارچوب توسط مایکروسافت ارائه شده است و از ASP (صفحات سرویس دهنده فعال) جایگزینی است. ASP.NET بر اساس زبانهای مشترک در حال اجرا است، به برنامه نویسان این امکان را میدهد تا با استفاده از هر زبانی از فریمورک.NET کدهای ASP را بنویسند.
تاریخچه ASP.NET چیست؟
در سال ۱۹۹۶، مایکروسافت با معرفی ASP (Active Server Pages) سعی کرد یک محیط و زبان برای طراحی صفحات تعاملی وب را به بازار عرضه کند. زبان ASP برای توسعه صفحاتی طراحی شده بود که به مرور زمان نیاز به تغییر داشتند. ارائه ASP باعث ایجاد یک تحول عظیم در برنامهنویسی وب شد و به برند معروف مایکروسافت تبدیل شد.
با پیشرفت سریع در این صنعت و محدودیتهایی که ASP داشت، مایکروسافت به سرعت به فکر ارائه یک آپگرید برای این محصول محبوب شد. در این راستا، نسخه اولیه ASP.NET همزمان با نسخه اولیه Visual Studio .NET در سال ۲۰۰۲ به بازار عرضه شد. از آن زمان تا به حال، مایکروسافت با ارائه بهروزرسانیهای متعدد، این محصول خود را با نیازهای روز جامعه برنامهنویسان وب هماهنگ کرده است.
زبان برنامه نویسی Asp
زبان برنامه نویسی Asp جای خود را به نسل جدید خود یعنی asp.net داده است و استفاده از asp در حال حاضر منسوخ شده است. بسیاری از شرکت های بزرگ و سازمان های دولتی از این زبان برای طراحی و نرم افزارهای تحت وب خود از زبان برنامه نویسیasp.net استفاده می کنند.
یکی از مشکلاتی که زبان Asp.net دارد این می باشد که نسبت به زبان های دیگر برنامه نویسی با آن زمان بر تر است به طور مثال در صورتیکه شما تغییری در هر خط کد بوجود آورید ناچار به نغییر و کامپایل مجدد کلیه کدها خواهد شد. زبان برنامه نویسی asp.net بر مبنای ویندوز می باشد و از وب سرور شرکت مایکروسافت که lls می باشد و پایگاه داده آن نیز زبان برنامه نویسی Microsoft SQL Server است قابل اجرا می باشد.
برخی ویژگیهای ASP.NET
صفحات ASP.NET کامپایل می شوند
هنگامی که یک صفحه ASP.NET برای اولین بارتوسط یک مراجعه کننده به سایت فراخوانی می شود، آن صفحه ابتدا کامپایل شده و بر روی سرور نگهداشته می شود و در فراخوانی های بعدی از آن استفاده می شود. این بدین معنی است که صفحات ASP.NET خیلی سریع اجرا می شوند.
صفحات ASP.NET با ابزارهای روی سرور ساخته می شوند
با ابزارهای موجود در ASP.NET می توان صفحات پیچیده وب را براحتی طراحی نمود. بعنوان مثال با استفاده از ابزار DataGrid می توان به آسانی داده های موجود در یک بانک اطلاعاتی را تحت وب نمایش داد.
مجموعهASP.NET عضوی از بدنه NET. است
بدنه NET. دارای بیش از ۴۵۰۰ کلاس آماده جهت استفاده در ASP.NET است. این کلاس ها تقریبا هر نیازی را در برنامه نویسی برآورده می کنند. بعنوان مثال از این کلاس ها می توان جهت تولید تصاویر بر حسب تقاضا، به رمز درآوردن یک فایل و یا ارسال یک نامه استفاده کرد.
مقایسه ASP.NET و ASP کلاسیک
ASP.NET نسل بعدی ASP یا ASP کلاسیک است. اما این یک پیشرفت تکاملی است بطوریکه این دو فناوری تقریبا از یکدیگر متفاوتند. صفحات ASP با زبان های دستورالعمل نویسی مانند VBScript یا JScript ایجاد می شوند اما در ASP.NET ما یک فرایند کامل برنامه نویسی با زبانهای Visual Basic یا #C (سی-شارپ تلفظ شود) داریم.
همچنین در ASP کلاسیک تنها پنج کلاس استاندارد (Request, Response, Application Session, Server) وجود دارد حال آنکه در ASP.NET می توان از بیش از ۴۵۰۰ کلاس استاندارد موجود در بدنه NET. بهره جست.همچنین علیرغم قدرت و امکانات زیاد و متعدد ASP.NET، استفاده از آن در مقایسه با ASP کلاسیک بسیار آسانتر است.
بعنوان مثال با استفاده از چند ابزار در یک صفحه ASP.NET می توان یک صفحه بسیار پیچیده HTML بدست آورد که ساخت آن در ASP کلاسیک ممکن است نیاز به چند روز کار داشته باشد.
تفاوتهای HTML و ASP.NET
HTML | ASP |
یک زبان سمت کلاینت است که با فرانتاند و رابط کاربری سایت کار دارد. | یک زبان سمت سرور است که با سرور در تعامل است و اطلاعاتی را از آن در قالب کدها درخواست کرده و پاسخ خود را نیز در قالب کد دریافت میکند. |
این زبان اجازه طراحی اشیای گرافیکی موجود در صفحات وب را به توسعهدهنده فرانتاند میدهد. | این زبان برای اسکریپت کردن جریانات درونی وبسایت و اتفاقات پشت دکمهها و عکسها ساخته شده است. |
برای طراحی صفحات استاتیک (ایستا) کاربرد دارد. | برای طراحی صفحات تعاملی و پویا (داینامیک) کاربرد دارد. |
به بزرگ یا کوچک بودن حروف حساس نیست. | به بزرگ یا کوچک بودن حروف حساس است. |
درخواست HTML با یک فایل پاسخ داده میشود. | درخواست ASP با دستورات HTML از سمت سرور پاسخ داده میشود. |
توانایی اتصال به پایگاه داده را ندارد. | اطلاعات درخواست شده را از پایگاه داده میگیرد. |
لطفاً توجه داشته باشید که این تفاوتها فقط بخشی از تفاوتهای موجود بین دو زبان هستند و برای بررسی کامل تفاوتها، میبایست به جزئیات هر یک از زبانها مراجعه کنید.
زبانهای برنامه نویسی در ASP.NET
شما در ASP.NET می توانید از هر زبان برنامه نویسی که با بدنه NET. سازگار باشد استفاده کنید. این زبانها عبارتند از Visual Basic.NET و #C و JScript.NET . این بدین معنی است که شما جهت نوشتن برنامه در ASP.NET نیاز به فراگیری زبان جدیدی ندارید و اگر یکی از زبانهای ویژوال بیسیک یا ++C یا جاوا را می دانید هم اکنون می توانید در ASP.NET برنامه بنویسید.
از طرف دیگر تعدادی زبانهای دیگر توسط بعضی از شرکتهای فعال در این زمینه به مجموعه زبانهای استاندارد ASP.NET افزوده شده است. بعنوان مثال اگر مایل باشید حتی می توانید از PERL و COBOL هم در ASP.NET استفاده کنید.
ابزارهای ASP.NET
سالهاست که برنامه نویسان ویژوال بیسیک جهت ساخت فرم های خود از ابزارهای ویژوال بیسیک مانند TextBox و ListBox استفاده کرده اند. در ASP.NET هم شما می توانید از ابزارهای فراوان موجود در آن برای ساخت فرم ها و صفحات خود استفاده نمائید. در ASP.NET چهار دسته عمده از ابزارها موجود است:
• ابزارهای اصلی مانند TextBox، RadioButton، ListBox و Button.
• ابزارهای اعتباری برای حصول اطمینان از ورود و تائید صحت اطلاعات ورودی فرم ها.
• ابزارهای داده ای برای ارتباط با بانک اطلاعاتی و دستکاری داده.
• ابزارهای پیشرفته جهت نمایش عناصر پیچیده در واسط کاربر مانند تقویم و آگهی های تبلیغاتی.
با استفاده از Visual Studio.NET شما براحتی می توانید با چیدن تصویری این ابزارها بر روی فرم مورد نظر، صفحه دلخواه خود را بسازید. در صورت تمایل حتی می توانید در یک ویرایشگر ساده متن مانند Notepad برنامه مورد نظر را نوشته و از این ابزارها استفاده کنید.
مزایای ASP.NET
۱. جدایی فرانت اند و بک اند: در ASP کلاسیک، کدهای اسکریپت و کدهای HTML تلفیق شده و ذخیره میشوند، اما در ASP.NET این دو به طور جداگانه قرار میگیرند. این جدایی باعث راحتی بیشتر برنامهنویسان در بهینه سازی صفحات، به ویژه برای سایتهای محتوامحور، میشود.
۲. پشتیبانی از زبانهای کامپایل شونده: در ASP کلاسیک، کدها در هر فراخوانی صفحه به صورت تفسیری اجرا میشدند که باعث کاهش سرعت و اشکال در اجرای کد میشد. اما در ASP.NET، پشتیبانی از زبانهای کامپایل شونده وجود دارد. کدها در هنگام فراخوانی اولیه سایت کامپایل شده و به صورت بایت کد در حافظه نهان (Cache) ذخیره میشوند. به این ترتیب، در فراخوانیهای بعدی، کدها از حافظه نهان برداشته شده و نیازی به اجرای تفسیری خط به خط کد نیست. همچنین، استفاده از زبانهای کامپایل شونده، امکانات شیگرایی و دستورات ساختار یافتهتری را فراهم میکند.
۳. امکان استفاده از سرویسهای داتنت فریمورک: ASP.NET از سرویسهای مختلف داتنت فریمورک پشتیبانی میکند که امکانات و قابلیتهای بیشتری را در اختیار برنامهنویسان قرار میدهد.
۴. محیط گرافیکی توسعه برنامه: ASP.NET همراه با محیط گرافیکی ویژوال استودیو داتنت عرضه شده است. این محیط گرافیکی امکانات متنوعی را با استفاده از روش Drag and Drop برای توسعهدهندگان فراهم میکند.
۵. ذخیره اطلاعات جلسات حضور کاربران: در ASP.NET، شما میتوانید اطلاعات حضور کاربران در سایت را ذخیره و بازیابی کنید، در حالی که در ASP کلاسیک نیاز به کدنویسی برای این منظور وجود دارد.
۶. بهروزرسانی آنلاین: با استفاده از ASP.NET، شما میتوانید تغییرات را در سایت اعمال کنید بدون اینکه نیاز به توقف سرویس دهی سایت داشته باشید.
۷. ذخیره تنظیمات در فایل XML: در ASP.NET، شما میتتوانید تنظیمات سایت خود را در فایلهای XML ذخیره کنید. فایلهای XML به راحتی قابل خواندن و ویرایش هستند و به عنوان یک گزینه مناسب برای ذخیره تنظیمات مورد استفاده قرار میگیرند.