ان اف تی (NFT) چیست؟

در سال های اخیر، NFT ها به یکی از مهم ترین نوآوری های معاصر در زمینه های فناوری، مالی، مد، ورزش و هنر تبدیل شده اند. این مفهوم خود را به عنوان یک پدیده جدید فرهنگی و مدرن تثبیت کرده است. آیا شما هم از طرفداران فناوری جدید هستید؟
اگر با ارزهای دیجیتال و دارایی های دیجیتال آشنایی ندارید، ممکن است چیزی در مورد NFT ندانید. عجله نکن در اینجا اطلاعات کاملی در مورد آن به شما می دهیم.
NFT چیست؟
ان اف تی (NFT) توکنهای غیرقابلمعاوضه هستند. آنها بهعنوان یک گواهی مالکیت دیجیتالی غیرتکراری برای هر نوع دارایی دیجیتالی صادر میشوند. در واقع، NFT یک قرارداد هوشمند است که با استفاده از پلتفرمهای اپن سورس (که هرکسی میتواند از سایتهایی مثل گیتهاب دانلود کند) تنظیم و برای ایمنسازی آن بهصورت دیجیتالی استفاده میشود. پس از نوشتن، میتوان آن را ذخیره یا بهطور دائمی در قالب یک رمز (معمولاً به نام توکن ERC 721) در یک شبکه بلاکچین مثل اتریوم منتشر کرد.
غیر قابل معاوضه به چه معناست؟
ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که «غیر قابل معاوضه» (non-fungible) به چه معناست. در حقیقت، NFT را نمیتوان مانند اسکناس به طور مستقیم رد و بدل کرد چراکه هیچ دو NFT با یکدیگر مشابه نیستند. برای درک بیشتر میتوانید بلیت کنسرت را در نظر بگیرید، در یک کنسرت، هیچ دو بلیتی با یکدیگر برابر نیستند و هر بلیت، منحصر به فرد است و اطلاعات مشخصی مانند نام خریدار، تاریخ کنسرت و شماره صندلی (جایگاه) را شامل میشود. این اطلاعات سبب میشوند تا نتوان بلیتها را با یکدیگر معاوضه کرد.
با توضیحات بالا میتوان به اهمیت این توکن و تفاوت آنها با سایر رمزارزها پی برد. NFT فقط یک دارایی نیست و اطلاعات اضافی را شامل میشود که این اطلاعات ارزش NFT را به بیش از یک ارز خالص ارتقا داده و به قلمرو حقیقی آن میرساند. بنابراین، NFTها انواع مختلفی دارند اما میتوانند به هنر دیجیتال، فایل موسیقی، ویدیو یا هر چیز منحصر به فردی اختصاص پیدا کنند که دارای ارزش باشد. به بیان ساده تر، NFTها نوعی کالای کلکسیونی به شمار میآیند اما بر خلاف اینکه به طور مثال یک تابلو رنگ روغن داشته باشید، یک عکس با فرمت JPG خواهید داشت.
توضیح خاصیت غیرقابل معاوضه بودن با استفاده از مثالها به راحتی انجام میشود. یک سکه ارز دیجیتال سولانا همواره برابر با یک سکه دیگر سولانا است یا حتی یک اسکناس هزار تومانی از هر جهت با یک اسکناس هزار تومانی دیگر یکسان است. اما به طور مثال، یک تابلوی نقاشی کوبیسم اثر پیکاسو، ارزشی دارد که در حراجی مشخص و به بالاترین پیشنهاد داده میشود.
هنرمندانی که بخواهند آثار خود را به صورت NFT به فروش برسانند باید در یک فروشگاه ثبت نام و توکنهای دیجیتالی را با بارگذاری و تایید اعتبار اطلاعات خود بر روی یک بلاک چین «ضرب» (Mint) کنند. این کار، هزینهای در حدود ۴۰ تا ۲۰۰ دلار را شامل میشود. هنرمندان میتوانند پس از ایجاد NFT از آثار خود، آنها را برای یک حراجی ثبت کنند. در ادامه مطلب، نحوه انجام این کار و فروش آثار را یاد میگیریم و اشاره خواهیم کرد که هزینههای این کار، بسیار بیشتر از ۲۰۰ دلار خواهد بود.
ان اف تی چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟
کریپتو کارنسی (cryptocurrency) یا ارز دیجیتال درست مانند پول موجود در حساب بانکی شما، برای همه تراکنشهای روی بلاکچین قابل استفاده است. ارز دیجیتال را میتوان از طریق صرافیهای کریپتو خریداری کرد یا به ارزهای فیات یا بدون پشتوانه فیزیکی (دلار، یورو، ین و غیره) تبدیل کرد. در مقابل، NFT دارایی منحصر به فرد و غیرقابل معاوضه است که با استفاده از ارز دیجیتال خریداری میشود. میتواند مستقل از ارزی که برای خریدش صرف شده، ارزش کسب کند یا ارزشش را از دست بدهد. درست مثل یک کارت تجاری محبوب یا یک قطعه هنری منحصر به فرد عمل میکند.
از این رو، ان اف تیها غیرقابل معاوضه و ارزهای دیجیتال، قابل معاوضه هستند.
برای درک بهتر این موضوع، بیایید به ارزهای سنتی فیات فکر کنیم. اگر از شما یک دلار قرض بخواهم، کیف پولتان را باز میکنید و میگویید:«کدام یک دلاری را میخواهی؟»البته که نه! این کار احمقانه است، زیرا اسکناسهای یک دلاری ارزش مشابهی دارند و میتوان آنها را با هر اسکناس یک دلاری دیگری معاوضه کرد. چون دلار آمریکا قابل معاوضه است. ارزهای دیجیتال یا کریپتو کارنسیها هم قابل معاوضه هستند. آنها منحصر به فرد نیستند و به راحتی قابل معامله و جایگزینی هستند.
از طرف دیگر، NFTها غیر قابل معاوضه هستند به این معنا که هیچ دو ان اف تی، یکسان نیست. هر NFT یک واحد منحصر به فرد از داده است که نمیتوان آن را با نسخه یکسان، جایگزین کرد؛ چون نسخه مشابهی وجود ندارد.
وقتی صحبت از NFTها میشود، منحصر به فرد بودن و کمیابی، جذابیت و مطلوبیت آنها را افزایش میدهد. درست همانطور که در مورد تمام اقلام کمیاب صادق است. این کمبود به افراد اجازه میدهد تا NFTهای خود را به قیمتهای بالاتری بفروشند.
چرا NFT خریدار دارد؟
NFT ها میتوانند یک سرمایهگذاری مالی، یک خرید احساسی، یک کالای کلکسیونی یا روشی برای خریدار باشند تا مانند یک هنرمند یا یک برند، ارتباط بیشتری با خالق NFT داشته باشد. این شبیه به چگونگی جمعآوری تمبرهای پستی، سکههای قدیمی یا کلکسیون پروانهها توسط افراد است.
گاهی اوقات دلیل احساسی خرید NFT باهدف تجاری گرهخورده است. طرفداران وفادار نایک ممکن است سعی کنند یکی از تنها چند هزار جفت کفش مدل Jordan را در هنگام سقوط سهام شرکت خریداری کنند. به همین ترتیب، اگر نایک تصمیم بگیرد مجموعهای از ۲۵ NFT یک gif swoosh نایک را کنار بگذارد، همان طرفداران سرسخت سعی میکنند یکی از آنها را نیز هنگام افت قیمت خریداری کنند.
کریس آلیک، مدیر فناوری و خلاقیت فناوری در Deutsch LA عقیده دارد مردم تمایل دارند مجموعهای از چیزها را در یک فضای آنلاین داشته باشند تا بتوانند پرستیژ و برند خود را در فضای دیجیتال مثل نوع لباس پوشیدن در واقعیت به نمایش بگذارند.
همچنین NFT یک جنبهی دیگر برای جامعه دارد. بهعنوان مثال، برخی از هنرمندانی که از آثار هنری دیجیتال خود NFT ایجاد میکنند، به خریداران امکان دسترسی انحصاری به یک کانال خصوصی برای گفتگو میدهند که فقط خریداران NFT های آن هنرمند به آن دسترسی دارند، بنابراین این اتفاق باعث تشکیل یک باشگاه طرفداری انحصاری میشود.
آیا ان اف تی قانونی است؟
کد NFT یک دارایی با امضای دیجیتالی از طرف سازندهی آن است که با کمک رمز در هر سرور، مرورگر یا سیستمعاملی احراز هویت را انجام میدهد و آن را به روشی غیرمتمرکز تأیید میکند. بنابراین در این فضا هیچ سازمانی مسئول میزبانی NFT نیست. برای مثال اگر یک NFT برای بلیت یک کنسرت ساخته شود لازم نیست آن بلیت از طریق پلتفرمهای فروش بلیت مثل ایران کنسرت تأیید شود چراکه بهسادگی امکان تأیید آن در شبکه بلاک چین فراهم است.
NFT چگونه کار میکند؟
NFT ها در یک شبکه بلاک چین ساختهشدهاند که یک دفتر عمومی توزیعشده است و معاملات را ثبت میکند. این فرآیند پایهی ساخت ارزهای دیجیتال است. البته NFT ها معمولاً در بلاک چین Ethereum طراحی میشوند.
NFT از اشیاء دیجیتال ساخته میشود که نامشهود است، مثل:
- GIF ها
- آثار هنری
- کلکسیونها
- فیلمها و موارد مهم ورزشی
- کاور های بازی ویدیویی
- موسیقی
به نوعی NFT ها مانند کالاهای لوکس هستند، اما در قالب فضای دیجیتال.
مالکیت NFT چه ارزشی دارد؟
اخیراً تقاضا برای ان اف تی افزایش یافته است. با این حال، هنوز شک و تردید زیادی وجود دارد. به هر حال، NFTها عموماً به فایلهای دیجیتال گره خوردهاند. داشتن NFT چه تفاوتی با اسکرین شات یک عکس دارد؟ آیا «اثبات حق مالکیت» معنایی دارد؟ برای کمک به تصمیم گیری در این زمینه، برخی از دلایل اهمیت NFT در ادامه آورده شده است:
توانمندی هنرمندان
نشریهها، تولیدکنندگان و حراجیها، اغلب مالکانی قوی دارند و قراردادهایی میبندند که منافع هنرمندان را تامین نمیکند. هنرمندان با کمک NFTها، میتوانند آثار خودشان را به طور مستقل ضرب کرده و بفروشند. بنابراین حق مالکیت و کنترل خلاقانه را حفظ میکنند. همچنین میتوانند از فروش ثانویه آثار خودشان، پورسانت بگیرند.
ان اف تی از این لحاظ، با دور زدن کنترل کنندگان صنایع خلاق، پتانسیل ایجاد مدلهای منصفانه تری را دارد. بسیاری از افراد، NFTها را خریداری میکنند، زیرا روشی برای توانمندسازی و حمایت مالی از هنرمندان مورد علاقه خودشان است.
جمع آوری
یک کارت میکی مانتل با هزینه کمتر از ۵ سنت در سال ۱۹۵۲، به قیمت ۵.۲ میلیون دلار فروخته شد. این شرایط به دلیل تاریخچه، نادر بودن و ارتباط فرهنگی کارت اتفاق افتاد. NFTها از بسیاری جهات یک نسخه دیجیتالی هستند. ان اف تی فرصتی منحصر به فرد برای افرادی است که میخواهند مجموعهای از داراییهای دیجیتال بسازند، که تا کنون خارج از فضای کلکسیونهای سنتی و بازارهای هنری وجود نداشته است.
سرمایه گذاری
برخی از دارندگان NFT صرفاً به دنبال دارایی با قابلیت افزایش ارزش هستند. بنابراین برخی از مجموعهداران، NFTها را به عنوان نوعی سرمایهگذاری در نظر میگیرند. مثلاً مایک وینکلمن، هنرمند برجسته آمریکایی که با نام حرفهای بیپل (Beeple) شناخته میشود، در مارس ۲۰۲۱ اثرش به نام « Everydays: The First ۵۰۰۰ Days» را در حراج کریستی به قیمت ۶۹ میلیون دلار فروخت.
شاید برای برخی عجیب به نظر برسد، زیرا همه میتوانند تصویر را ببینند و با آن ارتباط برقرار کنند. با این حال، همانطور که اشاره شد، تنها یک مالک برای هر NFT وجود دارد. برای برخی از افراد که به دنبال اصالت هستند، همین کافی است. با این حال، نوسانات بازار، سرمایه گذاری NFT را به یک سرمایه گذاری پر ریسک تبدیل میکند و احتمال زیانهای عمده وجود دارد.
جامعه سازی
مالکیت NFT با مزایای جامعه سازی هم همراه است. بسیاری از سازندگان پروژههای NFT به جوامعی پر جنب و جوش تبدیل شدهاند. شاید بتوان باشگاه میمونهای کسل (Bored Ape Yacht Club) را بهترین نمونه از ساخت جامعه در رابطه با پروژه NFT است. کلکسیونرها به چت اختصاصی، کالاهای انحصاری، رای در آینده پروژه، بلیت جلسات مجازی و سایر موارد دسترسی دارند. به این ترتیب، داشتن NFT برای بسیاری از کلکسیونرها، نحوه معاشرت با دوستان را متحول کرده و موضوعی هویتی است.
نحوه خرید NFT به چه شکل است؟
NFT را میتوان از طریق پلتفرمهای مختلفی خریداری کرد که روش خرید در هر کدام از آنها با هم متفاوت است. در هر حال، برای خرید NFT از هر پلتفرمی به یک کیف پول ارز دیجیتال مخصوص آن پلتفرم نیاز دارید و این کیف پول باید از طریق صرافیهای ارز دیجیتال با رمزارزهای مورد قبول پلتفرم شارژ شود. به دلیل تقاضای زیاد NFTها، آنها را در رویدادها و حراجیهای مختلفی به فروش میرسانند و متقاضیان خرید باید از قبل برای این رویداد ثبت نام و کیف پول خود را شارژ کرده باشند. در این حراجیها هر NFT به بالاترین قیمت پیشنهادی از سوی کاربران فروخته میشود. در زیر، فهرستی از سایتهای فروشنده NFT آورده شده است.
- Nifty Gateway
- Foundation
- VIV3
- BakerySwap
- Axie
- Rarible
- NFT ShowRoom
- OpenSea
- SuperRare
علاوه بر این، به تازگی از NFTها برای خریدهای درونبرنامهای بازیها نیز بهره میگیرند. این داراییها توسط بازیکنندگان خرید و فروش میشوند. به طور مثال، شمشیرهای یک کاراکتر مخصوص در بازی، پوستههای مختلف یا آواتارها همگی از جمله این داراییها به شمار میآیند.
تاریخچه مختصری از NFTها
اولین NFT ایجاد شده «کوانتوم» نام دارد. کوین مک کوی آن را در سال ۲۰۱۴ در Namecoin ساخت. چندین NFT دیگر در سالهای بعد روی بلاکچینهای پیش از اتریوم راهاندازی شدند. به عنوان مثال، Spells of Genesis در سال ۲۰۱۵ راه اندازی شد و اولین بازی مبتنی بر بلاکچین است. ان اف تی Rare Pepes در سال ۲۰۱۶ عرضه شد و به راه اندازی اولین بازار هنر رمزنگاری کمک کرد.
با این حال، این پروژهها نتوانستند به محبوبیت گستردهای برسند. آنها عمدتاً ناشناخته ماندند، مگر آنهایی که در فناوری ارزهای دیجیتال و بلاکچین مهارت کافی داشتند.
مصرف کنندگان معمولی، از سال ۲۰۱۷ کم کم با ان اف تی آشنا شدند. در همین زمان، اولین مجموعههای NFT در بلاکچین اتریوم راه اندازی شد. معامله و انتقال مالکیت در بلاکچینهای قبلی به طرز چشمگیری دشوار بود. شبکه اتریوم با کمک قراردادهای هوشمندش، ایجاد توکن، برنامهنویسی، ذخیرهسازی و تجارت را مستقیماً در خود بلاکچین فعال کرد. این ویژگیهای جدید، فرآیند ضرب را آسان کرده و دسترسی را افزایش میدهد.
یکی از اولین پروژههای اتریوم به نام CryptoPunks توسط Larva Labs راهاندازی شد و در حکم تاریخچه اولیه NFT شناخته شد. در نتیجه، بسیاری از قطعات جداگانه آن میلیونها دلار فروخته شده است.
علاقمندی به ان اف تی افزایش مییابد
تا سال ۲۰۲۱، دو عامل به افزایش قیمت و علاقمندی به ان اف تی کمک کردند:
عوامل افزایش قیمت و علاقمندی به ان اف تی
اولین عامل، همهگیری COVID-۱۹ بود که بسیاری از مردم را به لحاظ دیجیتالی فعال تر کرد تا در پلتفرمهایی مانند توییتر و کلابهاوس با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. جامعه NFT در این پلتفرمها حضور قدرتمندی دارد.
دومی هم، بیپل بود. زمانی که این هنرمند قدیمی NFT خودش را به یک خانه حراج بزرگ فروخت به پیشگام این حوزه تبدیل شد. هنگامی که حراج کریستی برای اثر «Everydays — The First 5000 Days » در ۱۱ مارس با قیمت چشمگیر ۶۹ میلیون دلار به پایان رسید، دیگر نمیشد ان اف تی را نادیده گرفت.
این فروش تیتر روزنامههای سراسر جهان شد و فروش بیشتری را به دنبال داشت. قطعه ادوارد اسنودن، به نام Stay Free در ماه آوریل به قیمت 5 میلیون دلار فروخته شد. در ماه ژوئن، CryptoPunk #7523 به قیمت 11 میلیون دلار فروخته شد. در ماه دسامبر هم «Right-click and Save As Guy» از XCopy به قیمت ۷ میلیون دلار فروخته شد.
در حالی که هنر دیجیتال و کلکسیونها تا حد زیادی در سال ۲۰۲۱ رونق پیدا کردند، ولی فناوری ان اف تی کاربردهای بیشمار دیگری هم دارد. جهانهای مجازی مبتنی بر NFT مانند Decentraland و CryptoVoxels و بازیهای بلاکچین مبتنی بر NFT مانند Axie Infinity و Zed Run هم وجود دارند.
با افزایش پذیرش این فناوری، حجم فروش و قیمت نیز افزایش یافت. این شرایط منجر به علاقمندی شدید شرکتها و برندها برای راه اندازی پروژههای NFT خودشان و سرمایه گذاری بر رشد بازار شد. شرکتهایی مانند کوکاکولا و تاکو بل، ان اف تیهایی را پیرامون محصولات غذایی و نوشیدنی محبوب ایجاد کردهاند. برندهای دیگر مانند Hot Wheels و Adidas هم شروع به فروش NFTهای متصل به محصولات فیزیکی خودشان کردند. حتی گزارشهایی مبنی بر فروش مجموعههای ان اف تی توسط برندهایی مانند گوچی وجود دارد که بسیار بیشتر از قیمت محصول اصلی به فروش میرسند!
سوالات متداول
✔ NFT (Non-Fungible Token) چیست؟
✔ چرا NFTها با ارزش هستند؟
✔ نحوه خرید NFT به چه شکل است؟
✔ ویژگیهای اصلی NFT چیست؟
✔ تعویضپذیری چیست؟
منبع: bitpin – faradars – karlancer